Η Ευρώπη υψώνει «Τείχος Drone»

Οι τελευταίες μέρες στην Κοπεγχάγη ήταν φορτωμένες με χάρτες, στίγματα ραντάρ και ανησυχίες. Μετά από διαδοχικές υπερπτήσεις άγνωστων drone που παρέλυσαν αεροδιαδρόμους στη Σκανδιναβία και προκάλεσαν συναγερμούς στην Πολωνία και τη Ρουμανία, η Ευρωπαϊκή Ένωση έβαλε στο τραπέζι μια ιδέα που μέχρι πριν λίγο καιρό φάνταζε φουτουριστική: το «Τείχος Drone» —ένα συνεκτικό, διαλειτουργικό πλέγμα ανίχνευσης και αναχαίτισης για την προστασία της ανατολικής πτέρυγας της Ευρώπης.

Γιατί τώρα;
Οι πρόσφατες εισβολές, με ύποπτα στίγματα να οδηγούν σε πλοία-«σκιά» του ρωσικού στόλου και με drones που δεν εντοπίστηκαν ποτέ πλήρως, ανέδειξαν ένα κενό: τα παραδοσιακά συστήματα αεράμυνας δεν έχουν σχεδιαστεί για ασύμμετρες απειλές σε χαμηλό ύψος και μεγάλη διασπορά. Η πρόκληση δεν είναι πλέον μόνο ποιος θα ρίξει ένα μαχητικό: είναι ποιος θα «δεί» και θα εξαφανίσει δεκάδες μικρές, αυτόνομες πλατφόρμες πριν κάνουν ζημιά. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν μίλησε για την ανάγκη «αξιόπιστης ευρωπαϊκής άμυνας», ενώ ο λιθουανός επίτροπος Άμυνας πρότεινε φιλόδοξο χρονοδιάγραμμα — ολοκλήρωση μέσα σε 12 μήνες. Οι ειδικοί, όμως, καλούν ρεαλισμό: ένα τέτοιο σύστημα είναι πολύπλοκο, ακριβό και απαιτεί διεθνή συνεργασία.

Τι είναι το «Τείχος» στην πράξη;
Δεν πρόκειται για ένα τοίχος στούς χάρτες, αλλά για οικοσύστημα: δίκτυα ραντάρ χαμηλού ύψους, ηχητικοί και οπτικοί αισθητήρες, συσκευές παρακολούθησης ραδιοσυχνοτήτων, κέντρα fusion δεδομένων και κινητές μονάδες αναχαίτισης (ανθρώπινοι χειριστές, drones αναχαίτισης, ή/και μικρά βλήματα). Η ανίχνευση είναι το πρώτο κρίσιμο επίπεδο —χωρίς αξιόπιστο detection, δεν υπάρχει απάντηση— και γι’ αυτό οι ειδικοί τονίζουν τη συνδυαστική αξιοποίηση τεχνολογιών, όχι μόνο ραντάρ. Η εξουδετέρωση έρχεται μετά: από παρεμβολές και προσπαθείες «πραγματικού» hacking, έως την καταστροφή με counter-drone. Κάθε μέθοδος έχει κόστος και νομικά/πολιτικά όρια.

Τεχνικά και γεωγραφικά εμπόδια
Το ανατολικό σύνορο που πρέπει να καλυφθεί περιλαμβάνει πολλαπλές ζώνες — Φινλανδία, Βαλτικές, Πολωνία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Δανία κ.ά. Αυτό σημαίνει συνδυασμό σταθερών εγκαταστάσεων και κινητών δυνάμεων C-UAS. Η γεωγραφία περιλαμβάνει δάση, βάλτους, παράκτιες περιοχές και αστικά κέντρα — κάθε περιβάλλον απαιτεί διαφορετική προσέγγιση αισθητήρων και τακτικής. Επιπλέον, τα drones γίνονται μικρότερα, ταχύτερα και πιο αυτόνομα χάρη στην Τεχνητή Νοημοσύνη, καθιστώντας τη διάκριση φιλικών/εχθρικών στόχων πιο δύσκολη.

Πολιτική διάσταση και κατανομή κόστους
Η Ευρώπη συζητά και το οικονομικό: τα σχέδια για κοινούς ευρωπαϊκούς πόρους και δάνεια άμυνας (περί τα €150 δισ.) θα προκαλέσουν πολιτικές μάχες. Χώρες με πιο ήπιες σχέσεις προς τη Μόσχα μπορεί να καθυστερήσουν αποφάσεις· άλλα κράτη θα ισχυριζόταν ότι η ευθύνη για την Ανατολή δεν πρέπει να μετακυλιστεί αποκλειστικά στις πρώτες γραμμές. Η διαλειτουργικότητα είναι επίσης θέμα: κοινά πρωτόκολλα, standards και νομικά πλαίσια για τις rules of engagement στην αναχαίτιση — ποιος αποφασίζει να «ρίξει» ή να «παραβιάσει» ένα drone πάνω από κατοικημένη περιοχή; — πρέπει να συμφωνηθούν άμεσα.

Πρακτικά βήματα που προτείνονται
Άμεσες επενδύσεις σε multi-sensor fusion σταθμούς, πιλοτικά δίκτυα σε Πολωνία και Ρουμανία, κοινά κέντρα πληροφοριών με real-time sharing, και δημιουργία κινητών μονάδων C-UAS που μπορούν να μεταφέρονται κατά μήκος κρίσιμων τμημάτων. Ταυτόχρονα, απαιτείται ενίσχυση της νομικής βάσης για παρεμβολές και σαφής στρατηγική επικοινωνίας προς τους πολίτες, ώστε να αποφευχθεί πανικός και παραπληροφόρηση.

Το συμπέρασμα
Το «Τείχος Drone» δεν είναι μαγική λύση· είναι απαραίτητη προσαρμογή σε έναν κόσμο όπου υβριδικές απειλές και μικρο-μηχανές αλλάζουν το πρόσωπο της ασφάλειας. Αν η Ευρώπη κινηθεί συντονισμένα, με ρεαλισμό και με κατανομή κόστους και ευθυνών, μπορεί να μετατρέψει το πλεονέκτημα των τεχνολογιών σε αξιόπιστη αποτροπή. Αν μείνει διχασμένη, θα ανακαλύψει σύντομα πως οι μικρές, διασκορπισμένες απειλές μπορούν να προκαλέσουν μεγάλα κενά ασφάλειας — και να γράψουν μια νέα σελίδα αστάθειας στην ήπειρό της.

Πηγή: Pagenews.gr