Η Νότια Αφρική επιχειρεί να ενισχύσει τις σχέσεις της με την Κίνα σε μια περίοδο που οι δασμοί των ΗΠΑ πιέζουν το εξωτερικό της εμπόριο. Ωστόσο, η στενότερη συνεργασία με τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου αναδεικνύει ένα σοβαρό «αγκάθι»: το ολοένα και πιο άνισο εμπορικό ισοζύγιο.
Το «βάρος» του εμπορικού ελλείμματος
Η Κίνα αποτελεί τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της Νότιας Αφρικής, ενώ η τελευταία είναι στρατηγικός συνεργάτης του Πεκίνου στην Αφρική. Παρ’ όλα αυτά, τα στοιχεία δείχνουν σαφή ανισορροπία:
-
Εισαγωγές από Κίνα (2024): 21,8 δισ. δολάρια
-
Εξαγωγές προς Κίνα: 12,4 δισ. δολάρια
-
Εμπορικό έλλειμμα: 9,4 δισ. δολάρια (από 6,7 δισ. το 2019)
Η Πρετόρια εξάγει κυρίως πρώτες ύλες και βασικά εμπορεύματα, ενώ εισάγει βιομηχανικά προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας – ένα μοτίβο γνώριμο για πολλές αναπτυσσόμενες χώρες.
Οι πολιτικές πρωτοβουλίες
Στις 23 Σεπτεμβρίου 2024, οι πρόεδροι Xi Jinping και Cyril Ramaphosa μίλησαν για «νέα στρατηγική συνεργασία». Στο ίδιο πλαίσιο, υπογράφηκε πρόσφατα μνημόνιο συνεργασίας ανάμεσα στο Business Unity South Africa και την South Africa China Economy and Trade Association, με στόχο την ενίσχυση εμπορίου και επενδύσεων.
Ωστόσο, όπως παραδέχθηκε ο αναπληρωτής υπουργός Εμπορίου Zuko Godlimpi, «υπάρχει ένα δομικό πρόβλημα στην ποιότητα της σχέσης». Το ζητούμενο, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι οι επενδύσεις να ξεφεύγουν από τη θεωρία και να υλοποιούνται στην πράξη, ειδικά στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας.
Περιορισμένη κινεζική επενδυτική παρουσία
Παρά τη ρητορική, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι κινεζικές greenfield επενδύσεις έχουν μειωθεί κατακόρυφα:
-
2020–2025: μόλις 650 εκατ. δολάρια
-
2015–2019: περίπου 3 δισ. δολάρια
Η οικονομία της Ν. Αφρικής αναπτύχθηκε κατά 0,6% το 2024, ενώ οι καθαρές εισροές FDI έπεσαν στα 2,46 δισ. δολάρια, χαμηλότερα επίπεδα από το 2017. Παρά την παρουσία κινεζικών κολοσσών όπως η Hisense, οι επενδύσεις προέρχονται ακόμη κυρίως από ΗΠΑ και Ευρώπη.
Η στρατηγική σημασία των πρώτων υλών
Η Κίνα παραμένει βασικός αγοραστής πρώτων υλών όπως το χρώμιο, κρίσιμο για την επιβίωση αρκετών νοτιοαφρικανικών projects. Όμως, όπως προειδοποίησε ο Donald MacKay (XA Global Trade Advisors), «η Κίνα θα υπογράψει όσες συμφωνίες θέλετε, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα υλοποιηθούν».
Η διπλωματική διάσταση
Η συνεργασία Πεκίνου–Πρετόρια δεν είναι μόνο οικονομική αλλά και γεωπολιτική. Ο ερευνητής Zichen Wang (Center for China and Globalization) σημειώνει ότι η Νότια Αφρική «λειτουργεί όλο και περισσότερο ως βιτρίνα του Πεκίνου στην ήπειρο», ενισχύοντας την εικόνα της Κίνας ως στρατηγικού εταίρου για την Αφρική.
Πηγή: Pagenews.gr