Οι υψηλοί δασμοί που έχει επιβάλει η κυβέρνηση Τραμπ σε ευρωπαϊκά και ινδικά προϊόντα έχουν δημιουργήσει ένα νέο τοπίο στο παγκόσμιο εμπόριο, ωθώντας την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ινδία να επισπεύσουν τις διαπραγματεύσεις τους για την επίτευξη μιας πολυαναμενόμενης εμπορικής συμφωνίας. Με τις Βρυξέλλες και το Νέο Δελχί να δεσμεύονται πως θα κλείσουν τη συμφωνία έως το τέλος του 2025, οι επόμενοι τρεις μήνες θεωρούνται καθοριστικοί.
Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, σε πρόσφατη επίσκεψή της στην Ινδία, τόνισε ότι ο συγχρονισμός και η αποφασιστικότητα «έχουν σημασία» και ότι η συνεργασία με την Ινδία έρχεται σε μια συγκυρία που απαιτεί εναλλακτικούς εταίρους απέναντι στην αμερικανική πολιτική «πρώτα το εμπόριο».
Δύσκολα εμπόδια στον δρόμο
Παρά την πολιτική βούληση, τα δύσκολα ζητήματα δεν έχουν λυθεί. Ο επικεφαλής διαπραγματευτής της ΕΕ, Κριστόφ Κιενέρ, παραδέχθηκε ότι «οι διαπραγματεύσεις παραμένουν εξαιρετικά δύσκολες», κυρίως στα μέτωπα της γεωργίας και της βιωσιμότητας. Η Ινδία παραδοσιακά ακολουθεί προστατευτικές πολιτικές, ενώ διαφωνεί έντονα με την προσπάθεια της ΕΕ να ενσωματώσει δεσμευτικούς κανόνες για την πράσινη ανάπτυξη στις εμπορικές συμφωνίες της.
Πέρα από τις δομικές διαφωνίες, υπάρχουν και τεχνικά ζητήματα: από τον γεωργικό προστατευτισμό και τα γενόσημα φάρμακα, μέχρι τις διαμάχες για τα αυτοκίνητα, τα κρασιά και ακόμη και για το μπασμάτι ρύζι. Οι δύο πλευρές συμφώνησαν να αφήσουν εκτός διαπραγμάτευσης τους πιο ευαίσθητους τομείς (όπως τα γαλακτοκομικά), ώστε να αποφευχθεί αδιέξοδο, όμως τα υπόλοιπα παραμένουν ακανθώδη.
Η σκιά της Ρωσίας και του Ουκρανικού
Η γεωπολιτική διάσταση περιπλέκει ακόμη περισσότερο το παζλ. Η Ινδία, διαχρονικός στρατηγικός εταίρος της Ρωσίας, δεν είναι διατεθειμένη να εγκαταλείψει τις σχέσεις της με τη Μόσχα, γεγονός που δημιουργεί τριβές με τις Βρυξέλλες. Πρόσφατη συμμετοχή Ινδών στρατιωτών σε άσκηση του ρωσικού στρατού, στην οποία προσομοιώθηκε πυρηνική επίθεση κατά του ΝΑΤΟ, ενίσχυσε τους προβληματισμούς. Παράλληλα, ο Τραμπ πιέζει την ΕΕ να τιμωρήσει εμπορικά την Ινδία για τη στάση της.
Ωστόσο, αξιωματούχοι της ΕΕ παραδέχονται ότι «ο διάλογος με την Ινδία είναι κρίσιμος», ώστε το κενό που αφήνουν οι ΗΠΑ να μη καλυφθεί από άλλες δυνάμεις, κυρίως την Κίνα. Για την Ινδία, η Ρωσία παραμένει αναγκαίο αντίβαρο στο Πεκίνο, άρα οι δεσμοί με τη Μόσχα δεν είναι διαπραγματεύσιμοι.
Το εμπόριο ως γέφυρα
Σε επίπεδο εμπορικών σχέσεων, η ΕΕ είναι ήδη ο δεύτερος μεγαλύτερος εταίρος της Ινδίας. Μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου θα ενίσχυε περαιτέρω την πρόσβαση ευρωπαϊκών επιχειρήσεων στη ραγδαία αναπτυσσόμενη ινδική αγορά, ενώ θα προσέφερε στο Νέο Δελχί την απαραίτητη ασπίδα απέναντι στους αμερικανικούς δασμούς.
Η πρόκληση είναι να βρεθεί ισορροπία ανάμεσα στις ευρωπαϊκές απαιτήσεις για υψηλά στάνταρ βιωσιμότητας και στην επιθυμία της Ινδίας για ευελιξία σε αγροτικά και βιομηχανικά προϊόντα. Η διαμάχη για τον ευρωπαϊκό φόρο άνθρακα στα σύνορα (CBAM) αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα: η Ινδία τον θεωρεί «άδικο» και απειλεί με αντίποινα.
Το χρονικό περιθώριο στενεύει
Η συμφωνία με την Ινδία θα είναι ταυτόχρονα δοκιμασία και για την ίδια την ΕΕ: πόσο διατεθειμένη είναι να θυσιάσει μέρος της πράσινης ατζέντας της στον βωμό της γεωπολιτικής; Οι επόμενοι μήνες θα δείξουν εάν Βρυξέλλες και Νέο Δελχί μπορούν να βρουν κοινό έδαφος ή αν οι διαπραγματεύσεις θα κολλήσουν ξανά, όπως συνέβη στο παρελθόν.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι η αμερικανική εμπορική πολιτική έφερε πιο κοντά δύο δυνάμεις που μέχρι χθες δυσκολεύονταν να συνεννοηθούν. Το αν αυτό θα οδηγήσει σε μια ουσιαστική συμφωνία ή σε έναν ακόμη συμβιβασμό, μένει να αποδειχθεί.
Πηγή: Pagenews.gr