Αν και η κίνηση παρουσιάζεται από πολλές πλευρές ως «συμβολική», η συγκυρία και τα μηνύματα που εκπέμπει ξεπερνούν την απλή παρουσία ενός σκάφους στα τουρκικά παράλια.
Η έξοδος του Piri Reis και η ελληνική αντίδραση
Το «Piri Reis» απέπλευσε το βράδυ της Παρασκευής 3 Οκτωβρίου από τη Σμύρνη και πλέει με χαμηλή ταχύτητα βόρεια της Λέσβου. Σύμφωνα με ελληνικές πηγές, η κίνηση βρίσκεται υπό στενή παρακολούθηση, ενώ επισημαίνεται ότι το σκάφος δεν διαθέτει τις τεχνικές δυνατότητες να πραγματοποιήσει έρευνες στον βυθό μεγάλης κλίμακας. Το Πολεμικό Ναυτικό αντέδρασε άμεσα με την έκδοση αντι-NAVTEX, στέλνοντας σαφές μήνυμα ότι η Ελλάδα δεν πρόκειται να αφήσει αναπάντητη την αμφισβήτηση κυριαρχικών της δικαιωμάτων.
Η NAVTEX και τα τουρκικά σχέδια στο Αιγαίο
Η τουρκική NAVTEX, που έχει ισχύ μέχρι τις 14 Οκτωβρίου, κάνει λόγο για έρευνες σε περιοχή του κεντρικού Αιγαίου, η οποία περιλαμβάνει σημεία βόρεια της Θάσου, κοντά στη Χίο, τον Άη Στράτη, τη Μύκονο, την Ικαρία και τους Φούρνους. Όλες αυτές οι περιοχές βρίσκονται πάνω από δυνητική ελληνική υφαλοκρηπίδα, κάτι που καθιστά την τουρκική κίνηση σαφώς προκλητική. Το ερώτημα, ωστόσο, είναι αν η Άγκυρα θα επιχειρήσει να στείλει το «Piri Reis» σε αυτά τα ύδατα ή αν η πορεία του θα παραμείνει κοντά στις τουρκικές ακτές, λειτουργώντας περισσότερο ως ψυχολογική πίεση και πολιτικό μήνυμα.
Η στρατηγική των «γκρι ζωνών» και των τεστ αντοχής
Δεν είναι η πρώτη φορά που η Τουρκία χρησιμοποιεί ερευνητικά σκάφη για να «μετρήσει» τα αντανακλαστικά της Αθήνας. Με ανάλογο τρόπο κινήθηκαν στο παρελθόν τα «Oruc Reis» και «Barbaros», τα οποία προκάλεσαν σοβαρές κρίσεις και έντονη διπλωματική κινητικότητα. Η Άγκυρα φαίνεται να επιδιώκει έναν συνδυασμό: αφενός να υπενθυμίζει τις διεκδικήσεις της στο Αιγαίο, αφετέρου να δοκιμάζει τα όρια της ελληνικής ανοχής, χωρίς πάντα να περνάει στην πράξη την απειλή των ερευνών. Η «γκρι ζώνη» ανάμεσα στη συμβολική και την πραγματική πρόκληση αποτελεί βασικό στοιχείο της τουρκικής τακτικής.
Διπλωματικές και γεωπολιτικές προεκτάσεις
Η εμφάνιση του «Piri Reis» στο Αιγαίο δεν μπορεί να αποκοπεί από το ευρύτερο πλαίσιο των ελληνοτουρκικών σχέσεων και της γεωπολιτικής συγκυρίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Η Άγκυρα επιχειρεί να διατηρήσει τον ρόλο του περιφερειακού παίκτη που διεκδικεί μερίδιο στους θαλάσσιους ενεργειακούς πόρους, ενώ ταυτόχρονα στέλνει μηνύματα προς την Ε.Ε. και τις ΗΠΑ ότι το Αιγαίο και η Ανατολική Μεσόγειος παραμένουν «ανοιχτά ζητήματα». Από την ελληνική πλευρά, η έγκαιρη αντίδραση με την αντι-NAVTEX και η σταθερή θέση ότι η τουρκική πρόκληση είναι παράνομη στοχεύουν να ενισχύσουν τη διεθνή εικόνα της χώρας ως υπεύθυνης δύναμης που υπερασπίζεται τα κυριαρχικά της δικαιώματα με ψυχραιμία αλλά και αποφασιστικότητα.
Παιχνίδι ισορροπίας ή προαναγγελία νέας κρίσης;
Το μεγάλο ερώτημα παραμένει: θα επιχειρήσει τελικά το «Piri Reis» να υλοποιήσει τις έρευνες που προβλέπει η τουρκική NAVTEX ή θα περιοριστεί σε μια κίνηση εντυπώσεων; Σε κάθε περίπτωση, η παρουσία του στο Αιγαίο, ακόμη και με συμβολικό χαρακτήρα, δεν παύει να στέλνει σαφή πολιτικά μηνύματα και να συντηρεί την ατμόσφαιρα καχυποψίας και έντασης. Για την Αθήνα, η πρόκληση είναι να παραμείνει ψύχραιμη αλλά ταυτόχρονα να μην αφήσει περιθώρια αμφισβήτησης της κυριαρχίας και των κυριαρχικών της δικαιωμάτων.
Πηγή: pagenews.gr