Ο Άξονας Όρμπαν–Φίτσο–Μπάμπις: Η πιο επικίνδυνη συμμαχία εντός της ΕΕ

Η νίκη του Αντρέι Μπάμπις στις τσεχικές εκλογές της 4ης Οκτωβρίου 2025 ολοκληρώνει τη διαμόρφωση ενός συντονισμένου πολιτικού άξονα στην Κεντρική Ευρώπη. Το τρίγωνο Ουγγαρία–Σλοβακία–Τσεχία, με ηγέτες που διατηρούν κοινή ατζέντα σε ζητήματα μετανάστευσης, κράτους δικαίου, και ευρωπαϊκής κυριαρχίας, δημιουργεί τη σημαντικότερη εσωτερική πρόκληση που έχει αντιμετωπίσει η ΕΕ τις τελευταίες δύο δεκαετίες.

1. Από την παρέκκλιση στο μοντέλο: Η θεσμική απειλή

Μέχρι πρόσφατα, η διακυβέρνηση Όρμπαν ή Φίτσο αντιμετωπιζόταν ως εξαίρεση ή ως περιφερειακή απόκλιση. Η είσοδος του Μπάμπις, με εκλογική εντολή κοντά στο 35%, ενισχύει αυτή την πολιτική κατεύθυνση με:

• Αριθμητική ισχύ στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (τρία κράτη με δυνατότητα συντονισμένου βέτο)
• Θεσμική νομιμοποίηση από εκλεγμένες κυβερνήσεις
• Ιδεολογική συνεκτικότητα: και οι τρεις ηγέτες μοιράζονται το αφήγημα της «λιγότερης Ευρώπης, περισσότερης εθνικής κυριαρχίας»

Μετατοπίζεται έτσι ο ευρωπαϊκός άξονας ισορροπίας από τη συνεργασία και το κράτος δικαίου, προς την πολιτική εθνικής κυριαρχίας και αμφισβήτησης της ενιαίας αρχιτεκτονικής της Ένωσης.

2. Ένα κοινό ιδεολογικό οικοσύστημα

Παρά τις διαφορές πολιτικής καταγωγής (λαϊκιστική δεξιά, επιχειρηματικός αυταρχισμός, συντηρητικός εθνικισμός), οι τρεις ηγέτες έχουν συγκλίνει σε κοινό πολιτικό και ιδεολογικό πλαίσιο:

• Αντιμεταναστευτική ρητορική ως εργαλείο εσωτερικής συσπείρωσης
• Επιθετικός εθνικισμός και αναθεωρητισμός των ευρωπαϊκών συμβάσεων
• Δαιμονοποίηση των ΜΚΟ, της Δικαιοσύνης και των ΜΜΕ ως «αντιπάλων του έθνους»
• Φιλορωσικός ρεαλισμός, με υποβάθμιση των κυρώσεων και υπονόμευση της ενότητας έναντι της Μόσχας

Αυτό το ιδεολογικό μόρφωμα έχει μετατραπεί από τοπική παρέκκλιση σε γεωπολιτικό σχήμα, ενισχυμένο θεσμικά από τη νέα πολιτική ομάδα “Πατριώτες για την Ευρώπη” στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

3. Επιπτώσεις στην εξωτερική πολιτική της ΕΕ

Η επιρροή της συμμαχίας είναι ήδη ορατή στην αδυναμία λήψης αποφάσεων για την Ουκρανία, τις κυρώσεις προς τη Ρωσία, και την πολιτική διεύρυνσης:

• Ο Όρμπαν συνάντησε τον Πούτιν, αρνήθηκε κυρώσεις, και μπλόκαρε πακέτα βοήθειας στο Κίεβο
• Ο Φίτσο δήλωσε ότι δεν θα στηρίξει κυρώσεις που «πλήττουν τη Σλοβακία»
• Ο Μπάμπις διακήρυξε το σύνθημα «Πρώτα η Τσεχία, όχι η Ουκρανία»

Η εξωτερική πολιτική της ΕΕ πλέον διαβρώνεται εκ των έσω, από κράτη-μέλη με διαφορετικό στρατηγικό προσανατολισμό.

4. Δημοκρατική διολίσθηση: Απόκλιση από το κράτος δικαίου

Στο εσωτερικό, τα τρία κράτη ακολουθούν μονοπάτια συγκέντρωσης εξουσίας και θεσμικής αποδόμησης:

• Ουγγαρία: Χρόνια παραβίαση του κράτους δικαίου· παγωμένα ευρωπαϊκά κονδύλια
• Σλοβακία: Νομοθετική κατάργηση του γραφείου ειδικού εισαγγελέα διαφθοράς
• Τσεχία: ΜΜΕ υπό πολιτικό έλεγχο μέσω ιδιοκτησίας Μπάμπις

Αυτές οι πρακτικές δεν είναι «παραφωνίες» αλλά ενδείξεις ενός μοντέλου διακυβέρνησης που απομακρύνεται από τις ευρωπαϊκές αρχές της διάκρισης των εξουσιών και της διαφάνειας.

5. Ποιο είναι το πολιτικό στοίχημα για την ΕΕ;

Η Ένωση αντιμετωπίζει μια υπαρξιακή πρόκληση: πώς να διατηρήσει την εσωτερική συνοχή χωρίς να υπονομεύσει τη δημοκρατική της ταυτότητα.

• Ο μηχανισμός αιρεσιμότητας (rule of law conditionality) μπορεί να χρησιμοποιηθεί, αλλά δεν αρκεί πλέον ως μονομερές εργαλείο.
• Ο θεσμικός διάλογος πρέπει να ενισχυθεί — όχι με «προσχηματικό διάλογο», αλλά με δεσμευτικά εργαλεία επιτήρησης και σαφείς πολιτικές συνέπειες.
• Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Κομισιόν πρέπει να επανεξετάσουν το μοντέλο λήψης αποφάσεων, κυρίως την αρχή της ομοφωνίας, που μετατρέπεται σε μηχανισμό πολιτικού εκβιασμού.

Policy Recommendations

1. Ενεργοποίηση θεσμικών μηχανισμών κατά της συστημικής παραβίασης του κράτους δικαίου – Επέκταση της εφαρμογής του Rule of Law Mechanism σε Τσεχία και Σλοβακία.
2. Αναθεώρηση του κανονισμού ομοφωνίας σε κρίσιμα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και χρηματοδότησης – Εισαγωγή qualified majority voting σε στρατηγικές αποφάσεις.
3. Δημιουργία ειδικής Task Force στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο – Παρακολούθηση της πολιτικής σύγκλισης μεταξύ κρατών-μελών που αποκλίνουν θεσμικά.
4. Ενίσχυση της πολιτικής συνοχής – Επικοινωνιακή καμπάνια υπέρ των ευρωπαϊκών αξιών σε κράτη-μέλη με διολίσθηση· συνεργασία με κοινωνία πολιτών και ανεξάρτητα ΜΜΕ.
5. Επαναχάραξη ευρωπαϊκής στρατηγικής απέναντι στη Ρωσία και τρίτες χώρες – Απομόνωση κρατών-μελών που λειτουργούν ως δούρειος ίππος ρωσικής επιρροής.

Τελική Εκτίμηση

Η συμμαχία Όρμπαν–Φίτσο–Μπάμπις δεν είναι μια απλή σύμπτωση συγκυριών. Είναι μια συνειδητή πολιτική στρατηγική με στόχο την ανατροπή της φιλελεύθερης ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής.

Αν η Ευρώπη δεν απαντήσει συλλογικά, αποφασιστικά και συντονισμένα, το ρήγμα που ανοίγει σήμερα στην Κεντρική Ευρώπη θα εξελιχθεί σε βαθιά δομική κρίση νομιμοποίησης.

Source: pagenews.gr