Η επιστροφή του Blair στη διεθνή σκηνή
Ο Τόνι Μπλερ, πρώην πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου και επί χρόνια ειδικός απεσταλμένος για τη Μέση Ανατολή, επανέρχεται στο προσκήνιο. Αυτή τη φορά όχι ως πολιτικός ηγέτης, αλλά ως πιθανός επικεφαλής ενός προσωρινού διεθνούς σχήματος διακυβέρνησης για τη μεταπολεμική Γάζα.
Η πρόταση φέρει το όνομα Gaza International Transitional Authority (GITA) και φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως τεχνοκρατικό, υπερεθνικό σώμα με ρόλο στη διοίκηση, την ανασυγκρότηση και τη σταθεροποίηση της Γάζας. Ο Blair προορίζεται για κομβικό ρόλο στην αρχιτεκτονική αυτής της νέας διοικητικής μορφής, ως μέλος ή επικεφαλής του ανώτερου συμβουλίου εποπτείας της.
Τι φέρνει μαζί του ο Blair
Η εμπειρία του είναι δεδομένη. Γνωρίζει τη Μέση Ανατολή, έχει επαφές σε Ουάσινγκτον, Βρυξέλλες και αραβικούς κύκλους εξουσίας. Αντιλαμβάνεται τις δυναμικές της περιοχής, ενώ το δίκτυό του, τόσο πολιτικό όσο και οικονομικό, θεωρείται από τα πιο ευέλικτα στην παγκόσμια σκηνή.
Ωστόσο, αυτή ακριβώς η πολυσχιδής εμπλοκή του εγείρει ερωτήματα. Ο Blair δεν εκπροσωπεί κάποιον διεθνή οργανισμό, δεν υπόκειται σε διακρατικό έλεγχο, ενώ η δράση του τα τελευταία χρόνια μέσω ιδρυμάτων και συμβουλευτικών σχημάτων συνοδεύεται από κριτική για έλλειψη διαφάνειας και υπερβολική εγγύτητα σε συγκεκριμένα οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα.
Ποιοι τον στηρίζουν – και γιατί
Η προώθηση του Blair σε τέτοιο ρόλο δεν είναι άσχετη με την ατζέντα συγκεκριμένων γεωπολιτικών δρώντων. Ορισμένοι εξ αυτών επιθυμούν μια Γάζα σταθερή, αναπτυσσόμενη, αλλά και ελεγχόμενη. Θέλουν να παρακαμφθούν οι παραδοσιακές παλαιστινιακές ηγεσίες και να δημιουργηθεί ένα νέο μοντέλο διοίκησης που θα εξυπηρετεί περισσότερο την «αναδόμηση» παρά την αυτοδιάθεση.
Σε αυτό το πλαίσιο, η τοποθέτηση μιας φιγούρας όπως ο Blair, με κύρος αλλά και πρόθυμος να κινηθεί ευέλικτα ανάμεσα σε επενδυτές, κρατικούς και παρακρατικούς φορείς, κρίνεται ιδανική για την εξυπηρέτηση ενός τέτοιου σχεδίου. Ένας CEO, όχι μόνο διπλωμάτης.
Κίνδυνοι και αντιδράσεις
Η βασική αντίρρηση που διατυπώνεται είναι η έλλειψη νομιμοποίησης. Ποιος αποφασίζει για τον Blair; Εκπροσωπεί ποιον ακριβώς; Και με ποιο μηχανισμό ελέγχου θα διαχειριστεί τις εξουσίες του;
Πολλοί Παλαιστίνιοι –και όχι μόνο– φοβούνται ότι η δημιουργία μιας διεθνούς διοίκησης τύπου GITA είναι ένας ακόμα τρόπος να αφαιρεθεί από τους ίδιους το δικαίωμα διακυβέρνησης, και να επιβληθεί ένας εξωτερικός διαχειριστής, με πρόσχημα την «ειρήνη». Ότι δηλαδή θα αντικατασταθεί η βία των όπλων με τη βία της τεχνοκρατικής επιτροπείας.
Η κριτική επεκτείνεται και στο πρόσωπο του Blair: από την πολιτική του στο Ιράκ έως τη στενή του σχέση με ισχυρά οικονομικά λόμπι, πολλοί αμφισβητούν κατά πόσο μπορεί να λειτουργήσει ως ουδέτερος διαμεσολαβητής, σε μια τόσο σύνθετη και ευαίσθητη κρίση.
Μπορεί να πετύχει;
Η επιτυχία του Blair –αν τελικά αναλάβει– εξαρτάται από πολλούς παράγοντες: την αποδοχή του από τους Παλαιστίνιους, τη στάση του Ισραήλ, τη στήριξη των διεθνών θεσμών, αλλά και την ειλικρινή πρόθεση των χρηματοδοτών και των γεωπολιτικών υποστηρικτών του σχεδίου.
Χωρίς θεσμική λογοδοσία και λαϊκή αποδοχή, ακόμη και η πιο καλά χρηματοδοτημένη πρωτοβουλία μπορεί να καταλήξει σε φιάσκο. Και η Γάζα δεν αντέχει άλλα τέτοια πειράματα.
Ο Τόνι Μπλερ μπορεί να φέρει ειρήνη; Ίσως. Μπορεί να διαχειριστεί μια μεταβατική αρχή με αποτελεσματικότητα; Πιθανώς. Αλλά το πραγματικό ερώτημα δεν είναι αυτό. Το πραγματικό ερώτημα είναι: για λογαριασμό τίνος θα το κάνει; Και αν η απάντηση δεν είναι ξεκάθαρη, τότε ίσως ούτε η ειρήνη που θα προκύψει να είναι αυθεντική, βιώσιμη ή δίκαιη.
Πηγή: pagenews.gr