Η νέα αφετηρία στο Κάιρο
Στο Κάιρο, σήμερα Δευτέρα, ξεκινούν οι έμμεσες διαπραγματεύσεις ανάμεσα σε Ισραήλ και Χαμάς, υπό την ασφυκτική πίεση της Ουάσιγκτον και προσωπικά του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος επιδιώκει ένα ταχύ αποτέλεσμα που θα κλείσει έναν πόλεμο δύο ετών και θα αποκαταστήσει προσωρινά τη σταθερότητα στη Μέση Ανατολή.
Ο Αμερικανός πρόεδρος, παρουσιάζοντας πρόσφατα ένα αναθεωρημένο σχέδιο για τη Γάζα, ζητά άμεση κατάπαυση του πυρός, απελευθέρωση ομήρων εντός 72 ωρών, σταδιακή αποχώρηση του ισραηλινού στρατού και πλήρη αφοπλισμό της Χαμάς. Παράλληλα, αποκλείει κάθε συμμετοχή της στην πολιτική διακυβέρνηση της περιοχής, προτείνοντας μεταβατική διοίκηση με διεθνή εποπτεία.
Οι πιέσεις των ΗΠΑ και ο ρόλος της Αιγύπτου
Η Ουάσιγκτον έχει αναλάβει τον ρόλο του κύριου εγγυητή της διαδικασίας, στέλνοντας στο Σαρμ ελ Σέιχ κορυφαίους απεσταλμένους, ενώ η Αίγυπτος λειτουργεί για ακόμη μια φορά ως κομβικός διαμεσολαβητής. Ο Τραμπ κάλεσε τους διαπραγματευτές να «προχωρήσουν γρήγορα», υπογραμμίζοντας ότι η πρώτη φάση πρέπει να ολοκληρωθεί μέσα στην εβδομάδα, ενώ προειδοποίησε πως αν δεν υπάρξει συμφωνία, η περιοχή θα βυθιστεί σε νέα «μαζική αιματοχυσία».
Η στάση αυτή εντάσσεται σε μια προσπάθεια επαναφοράς της αμερικανικής διπλωματικής επιρροής στη Μέση Ανατολή, μετά από χρόνια αστάθειας και απογοήτευσης απέναντι στις προηγούμενες πρωτοβουλίες.
Η θέση της Χαμάς και τα όρια του ρεαλισμού
Από την πλευρά της, η Χαμάς δείχνει να επιδιώκει μια συμφωνία που θα σταματήσει τον πόλεμο και θα επιτρέψει άμεση ανταλλαγή ομήρων και κρατουμένων, όμως αποφεύγει κάθε αναφορά στον αφοπλισμό της. Η οργάνωση επιμένει ότι δεν πρόκειται να αποδεχθεί καμία λύση χωρίς πλήρη ισραηλινή απόσυρση από τη Γάζα και διεκδικεί συμμετοχή σε οποιαδήποτε μελλοντική συζήτηση για τη διακυβέρνηση του θύλακα.
Οι ηγέτες της δηλώνουν πως, αν υπάρξει συμφωνία, θα σταματήσουν οι επιθέσεις και θα υπάρξει παύση των στρατιωτικών επιχειρήσεων, υπό τον όρο ότι το Ισραήλ θα αποσύρει πλήρως τα στρατεύματά του. Αυτή η στάση δείχνει την πρόθεση της Χαμάς να διασώσει την πολιτική και στρατιωτική της υπόσταση, ακόμα και μέσα από έναν συμβιβασμό.
Η στρατηγική ισορροπία του Νετανιάχου
Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου, αν και στηρίζει επισήμως το αμερικανικό σχέδιο, αντιμετωπίζει εσωτερικές πιέσεις. Στο εσωτερικό της κυβέρνησής του, τα πιο δεξιά στοιχεία απαιτούν συνέχιση των επιχειρήσεων μέχρι την πλήρη εξουδετέρωση της Χαμάς.
Ο ίδιος προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στη διεθνή πίεση και στην εσωτερική πολιτική του επιβίωση, δηλώνοντας πως ο στρατός θα παραμείνει στο μεγαλύτερο μέρος της Γάζας. Οι διαπραγματεύσεις επικεντρώνονται σε μια «γραμμή απόσυρσης» 1,5 έως 3,5 χιλιομέτρων εντός του παλαιστινιακού εδάφους, η οποία, αν γίνει αποδεκτή και από τη Χαμάς, θα ενεργοποιήσει άμεση κατάπαυση του πυρός.
Η αιμορραγούσα πραγματικότητα στη Γάζα
Παρά τις διπλωματικές κινήσεις, η πραγματικότητα στο έδαφος παραμένει αιματηρή. Οι βομβαρδισμοί συνεχίζονται, με δεκάδες νεκρούς καθημερινά, ενώ η ανθρωπιστική κρίση έχει λάβει διαστάσεις λιμού. Ο ΟΗΕ κάνει λόγο για γενοκτονία, κάτι που το Ισραήλ απορρίπτει κατηγορηματικά.
Περισσότεροι από 67.000 Παλαιστίνιοι έχουν χάσει τη ζωή τους, ενώ τουλάχιστον 47 Ισραηλινοί παραμένουν όμηροι στη Γάζα, δύο χρόνια μετά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023. Οι εικόνες από τα νοσοκομεία, τα καταφύγια και τα ερείπια αποκαλύπτουν ένα τοπίο απόγνωσης, που καθιστά κάθε πολιτική συμφωνία ηθικά επιτακτική αλλά εξαιρετικά δύσκολη.
Διπλωματικό στοίχημα και γεωπολιτικές επιπτώσεις
Οι διαπραγματεύσεις έχουν τεράστιο γεωπολιτικό βάρος. Οι Ηνωμένες Πολιτείες προσπαθούν να επιβεβαιώσουν τον ρόλο τους ως κεντρικού μεσολαβητή και να αποτρέψουν την περαιτέρω ενίσχυση του Ιράν και των περιφερειακών συμμάχων του.
Η Αίγυπτος, που φιλοξενεί τις συνομιλίες, ενισχύει το προφίλ της ως σταθεροποιητικός παράγοντας και βασικός διαχειριστής της παλαιστινιακής κρίσης. Την ίδια ώρα, Τουρκία και Κατάρ παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις, ανησυχώντας πως ενδέχεται να παρακαμφθούν στον σχεδιασμό της επόμενης ημέρας στη Γάζα.
Η επιτυχία των συνομιλιών θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για μια εύθραυστη ειρήνη, με σταδιακή αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων και πρόγραμμα ανοικοδόμησης υπό διεθνή εποπτεία. Αντίθετα, μια αποτυχία θα οδηγούσε αναπόφευκτα σε νέα έκρηξη βίας, με ανυπολόγιστο κόστος για αμάχους και σε περιφερειακή αποσταθεροποίηση που θα υπερβεί τα σύνορα της Γάζας.
Η δοκιμασία της ειρήνης
Σε κάθε περίπτωση, οι συνομιλίες στο Κάιρο δεν είναι απλώς μια προσπάθεια κατάπαυσης του πυρός. Είναι μια δοκιμασία ισχύος και εμπιστοσύνης ανάμεσα σε εχθρούς που γνωρίζουν πως κάθε παραχώρηση μπορεί να αποβεί μοιραία.
Η επόμενη εβδομάδα θα αποτελέσει καθοριστική στιγμή για τη Μέση Ανατολή: είτε θα σηματοδοτήσει την αρχή μιας νέας, εύθραυστης ειρήνης, είτε θα επιβεβαιώσει πως η Γάζα παραμένει το αιώνιο πεδίο όπου η ελπίδα και ο πόλεμος συγκρούονται χωρίς τέλος.
Πηγή: pagenews.gr