Η διαμάχη ΑΔΜΗΕ – ΡΑΕΚ για τις επενδυτικές δαπάνες 251 εκατ. ευρώ φέρνει στο προσκήνιο γεωπολιτικούς και οικονομικούς παράγοντες, με την Τουρκία να παρακολουθεί και την Αθήνα και τη Λευκωσία να διατηρούν κοινό μέτωπο.
Σφοδρή αντίδραση Χριστοδουλίδη
Η Κυπριακή κυβέρνηση, μέσω του Προέδρου Νίκου Χριστοδουλίδη, εξέφρασε έντονη αντίδραση σε δημοσίευμα που ανέφερε ότι ο ΑΔΜΗΕ διεκδικεί 251 εκατ. ευρώ για επενδυτικές δαπάνες της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου. Ο κ. Χριστοδουλίδης δήλωσε κατηγορηματικά: «Η κυβέρνηση δεν εκβιάζεται από κανένα και είναι εδώ για να στηρίξει μόνο τα συμφέροντα του κυπριακού λαού». Η δήλωση αυτή αποσαφήνισε την πολιτική σταθερότητα της Λευκωσίας απέναντι σε δημοσιεύματα που ενδέχεται να υπονομεύσουν τη στρατηγική σημασία του έργου.
Ο Πρόεδρος τόνισε ότι η ελληνική κυβέρνηση, ως μεγαλομέτοχος του ΑΔΜΗΕ, δεν αποφασίζει για τις επιστολές που υποβάλλει ο Διαχειριστής, αφήνοντας σαφείς αιχμές για τις ενέργειες του Μάνο Μανουσάκη και των οικονομικών συμφερόντων που εμπλέκονται.
Οι θέσεις του ΑΔΜΗΕ
Ο ΑΔΜΗΕ διέψευσε το δημοσίευμα, τονίζοντας ότι η ένσταση στη ΡΑΕΚ αφορά μόνο την αναγνώριση της συμφωνημένης πρώτης δόσης των 25 εκατ. ευρώ για το 2025, ενώ τα υπόλοιπα 251 εκατ. ευρώ θα ανακτηθούν σταδιακά στα πλαίσια των 35 ετών απόσβεσης. Η ΡΑΕΚ είχε αναγνωρίσει μέχρι στιγμής μόνο 82 εκατ. ευρώ, ενώ τα υπόλοιπα θεωρούνται βεβαιωμένες επενδυτικές δαπάνες που δεν έχουν ακόμα αναγνωριστεί.
Το ζήτημα φαίνεται να μην είναι οικονομικό, αλλά περισσότερο γεωπολιτικό και στρατηγικό, καθώς οι καθυστερήσεις και οι εντάσεις δίνουν περιθώρια στην Τουρκία να παρεμβαίνει και να αμφισβητεί τα κυριαρχικά και ενεργειακά δικαιώματα Ελλάδας και Κύπρου.
Εκτακτη σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου
Η ένταση προκάλεσε εκτακτη σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου υπό τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη με τη συμμετοχή της ηγεσίας του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και της διοίκησης του ΑΔΜΗΕ. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, η συζήτηση επικεντρώθηκε στις οικονομικές, τεχνικές και ρυθμιστικές πτυχές του έργου, ενώ τονίστηκε η ανάγκη διατήρησης κοινής γραμμής Αθήνας – Λευκωσίας απέναντι στις εξωτερικές προκλήσεις, κυρίως από την Τουρκία.
Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας επισήμανε ότι η κυβέρνηση θεωρεί το έργο στρατηγικό για την ενεργειακή ασφάλεια της Κύπρου και της περιοχής, και ότι οι διαφοροποιήσεις που εμφανίζονται στα δημοσιεύματα δεν αλλάζουν τη βασική πολιτική γραμμή.
Η Τουρκία παραμονεύει
Ο Τσαρλς Έλληνας, ειδικός σε θέματα ενέργειας και Senior Fellow στο Atlantic Council, τονίζει ότι η Τουρκία παραμένει ο βασικός γεωπολιτικός παράγοντας αμφισβήτησης. Σύμφωνα με τον ίδιο, η στάση της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, μέσω μονομερών ενεργειών και της συμφωνίας με τη Λιβύη, έχει δημιουργήσει «γραμμές» που εμποδίζουν έργα ενεργειακής διασύνδεσης. Η Τουρκία επιδιώκει να ελέγχει την περιοχή ενεργειακά, δημιουργώντας εμπόδια σε διεθνώς εγκεκριμένα έργα, όπως η διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου.
Παράλληλα, μέσα στην Κύπρο παρατηρείται οικονομικός διχασμός, με παραγωγούς ΑΠΕ να βλέπουν την διασύνδεση ως απειλή για τα κέρδη τους. Ωστόσο, η κοινή στρατηγική Αθήνας – Λευκωσίας και η στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης παραμένουν αδιαπραγμάτευτες.
Η σημασία της διασύνδεσης
Το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης είναι κρίσιμο για πολλούς λόγους:
- Απομόνωση Κύπρου: Το καλώδιο θα μειώσει ενεργειακή απομόνωση του νησιού, παρέχοντας πρόσβαση σε φτηνότερη ενέργεια από την Ευρώπη.
- Μείωση κόστους: Η διασύνδεση μπορεί να μειώσει δραστικά την τιμή της κιλοβατώρας, που είναι από τις υψηλότερες στην Ευρώπη, αυξάνοντας την αγοραστική δύναμη των Κυπρίων.
- Γεωστρατηγικό πλεονέκτημα: Η Ελλάδα και η Κύπρος ενισχύουν την ενεργειακή ασφάλεια της Ανατολικής Μεσογείου και αποκτούν ισχυρότερο διαπραγματευτικό χαρτί έναντι εξωτερικών παρεμβάσεων.
Κοινό μέτωπο και γεωπολιτική σταθερότητα
Η πρόσφατη σύγκρουση ΑΔΜΗΕ – ΡΑΕΚ υπογραμμίζει την ανάγκη ομοφωνίας μεταξύ ελληνικής και κυπριακής κυβέρνησης. Το κρίσιμο «κλειδί» για την επιτυχία του έργου δεν είναι οι οικονομικές λεπτομέρειες, αλλά η συντονισμένη αντιμετώπιση της τουρκικής στάσης και η διατήρηση της στρατηγικής συνεργασίας.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Νίκος Χριστοδουλίδης έχουν εκφράσει σαφή κοινή γραμμή, υπογραμμίζοντας ότι η Ελλάδα και η Κύπρος θα προχωρήσουν με το έργο παρά τις εξωτερικές πιέσεις, διασφαλίζοντας την ενεργειακή σταθερότητα και γεωπολιτική ισορροπία στην Ανατολική Μεσόγειο.
Πηγή: pagenews.gr