Δανία: Ύστερα από τέσσερις αιώνες, ταχυδρομείο τέλος

Από τον βασιλιά Χριστιανό Δ΄ στην εποχή των emails

Έπειτα από τέσσερις ολόκληρους αιώνες αδιάλειπτης λειτουργίας, τα Δανικά Ταχυδρομεία (Post Danmark), ένα από τα παλαιότερα ταχυδρομικά δίκτυα στον κόσμο, τερματίζουν τη λειτουργία τους στο τέλος του 2025. Στις 30 Δεκεμβρίου, θα παραδοθεί η τελευταία επιστολή – πιθανότατα μια ευχετήρια κάρτα λόγω των εορτών – σηματοδοτώντας το τέλος μιας ιστορικής διαδρομής που ξεκίνησε το 1624, όταν ο βασιλιάς Χριστιανός Δ΄ αποφάσισε να χαράξει τις πρώτες ταχυδρομικές οδούς του βασιλείου του.

«Ο ταχυδρόμος του βασιλιά δεν θα περνάει πια», έγραψε χαρακτηριστικά η La Repubblica, περιγράφοντας την ιστορική απόφαση της PostNord, της εταιρείας που διαχειρίζεται τα Δανικά Ταχυδρομεία (60% σουηδική και 40% δανέζικη).

Από τις πρώτες αποστολές με άλογα μέχρι τη σύγχρονη εποχή των ψηφιακών επικοινωνιών, η ταχυδρομική υπηρεσία υπήρξε σύμβολο αξιοπιστίας, κοινωνικής συνοχής και εθνικής ταυτότητας. Όμως, η επέλαση της τεχνολογίας αποδείχθηκε ανίκητη.

Κατάρρευση της παραδοσιακής αλληλογραφίας

Τα στατιστικά είναι αμείλικτα:

• Από το 2000 έως το 2024, οι αποστολές γραμμάτων μειώθηκαν κατά 85%, από 1,4 δισεκατομμύρια σε μόλις 110 εκατομμύρια.

• Μόνο την περίοδο 2023–2024, η μείωση έφτασε το 30%.

• Το μέσο κόστος αποστολής επιστολής έχει εκτοξευθεί στις 29 κορώνες (περίπου 4 ευρώ).

Η υπηρεσία είναι πλέον ζημιογόνος επί σειρά ετών. Από τους 4.600 υπαλλήλους, οι 1.500 έχουν ήδη απολυθεί, ενώ σε άλλους 700 προσφέρεται μετάταξη στο τμήμα αποστολής δεμάτων – τον μοναδικό τομέα που ανθεί.

Όπως παραδέχτηκε ο διευθύνων σύμβουλος της PostNord Denmark, Κιμ Πέντερσεν:
«Είμαστε η ταχυδρομική υπηρεσία της Δανίας εδώ και 400 χρόνια και το να αποφασίσουμε να τερματίσουμε αυτό το κομμάτι της ιστορίας μας ήταν εξαιρετικά δύσκολο. Όμως, οι Δανοί στρέφονται ολοένα και περισσότερο στην ψηφιακή τεχνολογία. Η αγορά δεν είναι πλέον κερδοφόρα».

Η ψηφιακή Δανία και οι “ξεχασμένοι” πολίτες

Η Δανία βρίσκεται στην κορυφή της λίστας των πιο ψηφιακών κοινωνιών του κόσμου. Οι δημόσιες υπηρεσίες, οι πληρωμές, οι ιατρικές συνταγές και ακόμη και οι δικαστικές ειδοποιήσεις πραγματοποιούνται ηλεκτρονικά, μέσω της πλατφόρμας e-Boks ή της εφαρμογής MitID.

Ωστόσο, αυτή η μετάβαση δεν είναι χωρίς προβλήματα. Περίπου 270.000 πολίτες – δηλαδή 4,5% του πληθυσμού – χαρακτηρίζονται «ψηφιακά αναλφάβητοι». Πρόκειται κυρίως για ηλικιωμένους, άτομα με αναπηρίες ή κατοίκους απομονωμένων περιοχών που αδυνατούν να προσαρμοστούν πλήρως στο νέο σύστημα.

«Τι θα απογίνουν αυτοί;» διερωτήθηκαν πολλοί χρήστες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, εκφράζοντας ανησυχία για τον κοινωνικό αποκλεισμό που μπορεί να προκαλέσει η κατάργηση της παραδοσιακής αλληλογραφίας.

Η απάντηση των Δανικών Ταχυδρομείων ήταν ψύχραιμη αλλά αποκαλυπτική:
«Υπάρχουν ακόμη ιδιωτικές εταιρείες διακίνησης επιστολών. Όμως, ο κόσμος κινείται προς την πλήρη ψηφιοποίηση. Η Δανία βρίσκεται πέντε έως δέκα χρόνια μπροστά από τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες», δήλωσε ο Πέντερσεν.

Η οικονομική πραγματικότητα πίσω από το συναίσθημα

Η απόφαση της PostNord δεν είναι απλώς τεχνολογική, αλλά καθαρά οικονομική. Η συντήρηση του παραδοσιακού ταχυδρομικού δικτύου, των οχημάτων, των υποδομών και των 1.200 κόκκινων γραμματοκιβωτίων καθίσταται ασύμφορη. Η εταιρεία έχει ήδη ξεκινήσει τη σταδιακή αποσυναρμολόγηση των κουτιών σε ολόκληρη τη χώρα.

Η αποστολή δεμάτων, αντιθέτως, γνωρίζει άνθηση λόγω της έκρηξης του ηλεκτρονικού εμπορίου. Οι διαδικτυακές αγορές έχουν μετατρέψει τις ταχυδρομικές υπηρεσίες από «μεταφορείς γραμμάτων» σε λογιστικά κέντρα logistics, όπου η ταχύτητα και η ακρίβεια υπερισχύουν του ρομαντισμού των γραμμάτων.

Η PostNord επενδύει πλέον σε ρομποτικά κέντρα διαλογής, ηλεκτρικά οχήματα και υπηρεσίες παρακολούθησης σε πραγματικό χρόνο, επιχειρώντας να διασφαλίσει ότι, έστω κι αν τα γράμματα εκλείπουν, ο δανικός ταχυδρόμος δεν θα εξαφανιστεί — απλώς θα αλλάξει ρόλο.

Το τέλος μιας εποχής – και το ευρωπαϊκό ντόμινο

Η Δανία δεν είναι η μόνη χώρα που λέει «αντίο» στο παραδοσιακό ταχυδρομείο. Η απόφασή της σηματοδοτεί ένα ευρύτερο ευρωπαϊκό φαινόμενο:

• Στη Γερμανία, η Deutsche Post προχωρά σε 8.000 απολύσεις έως το τέλος του έτους.

• Στη Βρετανία, η Royal Mail πλέον παραδίδει τη μη επείγουσα αλληλογραφία κάθε δεύτερη ημέρα.

• Στη Νορβηγία και τον Καναδά, εξετάζεται η παράδοση επιστολών μόνο σε επιλεγμένα σημεία συλλογής και όχι στα σπίτια.

• Στη Γαλλία, η La Poste έχει αυξήσει τις τιμές των γραμματοσήμων για να καλύψει την ετήσια μείωση αποστολών.

Η ψηφιακή εποχή αλλάζει οριστικά τον τρόπο επικοινωνίας και, μαζί του, εξαλείφει μια από τις πιο ρομαντικές ανθρώπινες συνήθειες: την αποστολή μιας χειρόγραφης επιστολής.

Ο αποχαιρετισμός σε μια εποχή νοσταλγίας

Για τους περισσότερους Δανούς, η είδηση προκάλεσε νοσταλγία και συγκίνηση. Οι παλαιότερες γενιές θυμούνται τον ήχο του ταχυδρόμου, τα κόκκινα ποδήλατα, τα γραμματόσημα με τη μορφή του βασιλιά και τα χριστουγεννιάτικα γράμματα που έφερναν χαρά στα σπίτια.

Σήμερα, αυτά αντικαθίστανται από ειδοποιήσεις στο κινητό και αυτοματοποιημένα email. Η κοινωνία προχωρά, αλλά το τίμημα είναι η απώλεια της ανθρώπινης επαφής που χαρακτήριζε μια άλλη εποχή.

«Μπορεί να είναι λογικό βήμα, αλλά είναι και βαθιά μελαγχολικό», σχολίασε ένας πρώην υπάλληλος του ταχυδρομείου στην Jyllands-Posten. «Για 30 χρόνια μοίραζα γράμματα που έφερναν χαμόγελα. Τώρα, τα χαμόγελα έρχονται με ειδοποιήσεις push».

Η Δανία, πρωτοπόρος της ψηφιακής εποχής, αποχαιρετά ένα κομμάτι της ιστορίας της με αξιοπρέπεια.
Το τελευταίο γράμμα θα παραδοθεί στις 30 Δεκεμβρίου 2025, γράφοντας τον επίλογο μιας υπηρεσίας που υπηρέτησε πιστά το βασίλειο για πάνω από 400 χρόνια.
Και ίσως, κάπου στο μέλλον, κάποιος ιστορικός να θυμηθεί τη στιγμή αυτή ως το σύμβολο της μετάβασης από την αναλογική νοσταλγία στη ψηφιακή ταχύτητα — το τέλος του ταχυδρόμου, αλλά και η αρχή ενός νέου, άυλου τρόπου επικοινωνίας.

Πηγή: Pagenews.gr