Μια νέα σελίδα φαίνεται να ανοίγει στη Γάζα, καθώς Ισραήλ και Χαμάς κατέληξαν σε συμφωνία για την «πρώτη φάση» του σχεδίου εκεχειρίας που πρότεινε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ. Αν και οι λεπτομέρειες παραμένουν ασαφείς, η συμφωνία αυτή θα μπορούσε να αποτελέσει τη σημαντικότερη ευκαιρία για ειρήνη μετά από δύο χρόνια αιματηρών συγκρούσεων και εκατοντάδων χιλιάδων θυμάτων.
Η πρώτη φάση της συμφωνίας – Τι περιλαμβάνει
Σύμφωνα με διεθνή μέσα ενημέρωσης, το Ισραήλ και η Χαμάς συμφώνησαν σε εκεχειρία με την άμεση απόσυρση των ισραηλινών δυνάμεων σε νέες θέσεις εντός της Λωρίδας της Γάζας. Μέσα σε 72 ώρες από την έναρξη της εκεχειρίας, προβλέπεται η απελευθέρωση των ομήρων που κρατούνται από τη Χαμάς, περίπου είκοσι από τους οποίους πιστεύεται ότι είναι ακόμα ζωντανοί.
Παράλληλα, το Ισραήλ δεσμεύτηκε να απελευθερώσει μεταξύ 1.700 και 2.000 Παλαιστινίους κρατουμένους, ενώ θα επιτραπεί και η αύξηση της ανθρωπιστικής βοήθειας προς τον δοκιμαζόμενο πληθυσμό της περιοχής. Το σχέδιο χαρακτηρίζεται από τον Guardian ως «το μεγαλύτερο βήμα προς μια ενδεχόμενη μόνιμη λύση» στη σύγκρουση, αν και το μέλλον παραμένει αβέβαιο.
Πώς φτάσαμε στη συμφωνία – Ο ρόλος του Τραμπ και οι πολιτικοί υπολογισμοί
Η πίεση από την Ουάσινγκτον φαίνεται να ήταν καθοριστική. Ο Ντόναλντ Τραμπ, σε μια προσπάθεια να καταγράψει διπλωματική επιτυχία, άσκησε έντονη επιρροή τόσο στο Τελ Αβίβ όσο και στις χώρες της περιοχής. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου, υπό διεθνή απομόνωση και με αυξανόμενη εσωτερική δυσαρέσκεια, φαίνεται πως δεν μπορούσε να αγνοήσει τον πιο ισχυρό σύμμαχο της χώρας του.
Παράλληλα, οι περιφερειακές δυνάμεις όπως το Κατάρ, η Αίγυπτος και η Τουρκία πίεσαν τη Χαμάς να κάνει παραχωρήσεις, καθώς η οργάνωση δεν κατάφερε να επιτύχει στρατιωτικά αποτελέσματα τα τελευταία δύο χρόνια. Οι ηγέτες της, που ζουν κυρίως εκτός Γάζας, φαίνεται να πείστηκαν ότι η συνέχιση του πολέμου δεν εξυπηρετεί κανέναν σκοπό – και ότι η επιβίωση της οργάνωσης μπορεί πλέον να θεωρηθεί «νίκη».
Τα αβέβαια επόμενα βήματα – Τι μένει να συμφωνηθεί
Παρά την αισιοδοξία, η συμφωνία αφήνει πολλά ερωτήματα ανοιχτά. Δεν έχει διευκρινιστεί πόσο έδαφος θα παραχωρήσουν οι ισραηλινές δυνάμεις ούτε ποιο θα είναι το χρονοδιάγραμμα μιας πλήρους αποχώρησης. Ισραηλινά μέσα αναφέρουν ότι το Ισραήλ θα διατηρήσει προς το παρόν τον έλεγχο τουλάχιστον του μισού εδάφους της Γάζας.
Εξίσου ασαφές είναι αν η Χαμάς θα αφοπλιστεί ή σε ποιο βαθμό θα περιοριστεί η στρατιωτική της παρουσία. Η πρόταση του Τραμπ για αμνηστία ή εξορία των μαχητών θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο να εφαρμοστεί. Επιπλέον, παραμένουν ανοιχτά τα ζητήματα της μελλοντικής διακυβέρνησης, της ανοικοδόμησης και της δημιουργίας διεθνούς δύναμης «σταθεροποίησης».
Μια εύθραυστη ειρήνη ή το τέλος του πολέμου;
Αναλυτές προειδοποιούν ότι η εκεχειρία ενδέχεται να κρατήσει μόνο μερικές εβδομάδες ή μήνες, καθώς η παραμικρή παραβίαση ή πολιτική πίεση θα μπορούσε να επαναφέρει τη βία. Παρόλα αυτά, η παρούσα συμφωνία διαφέρει ουσιαστικά από τις προηγούμενες εκεχειρίες του 2023 και του 2025, τόσο ως προς το εύρος των δεσμεύσεων όσο και ως προς τη συμμετοχή των διεθνών παικτών.
Για πρώτη φορά, φαίνεται πως και οι δύο πλευρές πιστεύουν ότι έχουν να κερδίσουν περισσότερα από την ειρήνη παρά από τη συνέχιση της σύγκρουσης. Οι διεθνείς ηγέτες, οι περιφερειακές δυνάμεις και οι ΗΠΑ θα πρέπει τώρα να διατηρήσουν την πίεση, ώστε να μην χαθεί αυτή η ιστορική ευκαιρία.
Δύο χρόνια μετά τη φονική επίθεση της Χαμάς τον Οκτώβριο του 2023 και την αμείλικτη ισραηλινή αντεπίθεση που μετέτρεψε τη Γάζα σε «νεκροταφείο», η νέα συμφωνία εκεχειρίας –αν και εύθραυστη– μπορεί να σηματοδοτήσει την αρχή του τέλους για έναν από τους πιο καταστροφικούς πολέμους της εποχής μας.
Πηγή: pagenews.gr