Η Πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι ανακοίνωσε την πρόθεσή της να ζητήσει εκ νέου τη συνεισφορά των τραπεζών στον κρατικό προϋπολογισμό για το 2025, ακολουθώντας το παράδειγμα της προηγούμενης χρονιάς. Η κίνηση αυτή έρχεται σε μια περίοδο που η ιταλική κυβέρνηση προσπαθεί να διασφαλίσει τη δημοσιονομική σταθερότητα και να διατηρήσει την εμπιστοσύνη των αγορών, εν μέσω αυξανόμενων πιέσεων από τις Βρυξέλλες για περιορισμό του δημόσιου χρέους.
Σε συνέντευξή της στη δημόσια τηλεόραση Rai1, η Μελόνι δήλωσε: «Πιστεύω ότι μπορούμε να ζητήσουμε από τις τράπεζες βοήθεια, όπως και πέρυσι. Είμαι βέβαιη πως και φέτος θα βρεθεί μια λύση». Με τη δήλωση αυτή, επιβεβαίωσε ουσιαστικά την πρόθεση της κυβέρνησής της να επαναφέρει τη φορολόγηση των υπερκερδών των τραπεζών, χωρίς ωστόσο να αποκαλύψει λεπτομέρειες για τον τρόπο εφαρμογής του μέτρου.
Παρά την προσεκτική της διατύπωση, η πρωτοβουλία αυτή αναζωπυρώνει τη συζήτηση γύρω από τη σχέση της κυβέρνησης με τον χρηματοπιστωτικό τομέα. Η ίδια έσπευσε να τονίσει ότι δεν πρόκειται για «τιμωρία» του τραπεζικού κλάδου, αλλά για μια «δίκαιη και προσωρινή συνεισφορά» στο πλαίσιο των εθνικών αναγκών. «Δεν έχω καμία πρόθεση να τιμωρήσω το τραπεζικό σύστημα, το οποίο αποτελεί περιουσιακό στοιχείο του έθνους», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Η Ιταλία αντιμετωπίζει ένα από τα υψηλότερα επίπεδα δημόσιου χρέους στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ξεπερνώντας το 135% του ΑΕΠ. Σε αυτό το πλαίσιο, η κυβέρνηση της Μελόνι αναζητεί πρόσθετα έσοδα ώστε να στηρίξει τον προϋπολογισμό χωρίς να επιβάλει νέα βάρη στους πολίτες. Η φορολόγηση των τραπεζών θεωρείται από την πρωθυπουργό μια προσωρινή αλλά αναγκαία λύση, που στοχεύει στη συνεισφορά των ισχυρότερων οικονομικών παικτών στην προσπάθεια δημοσιονομικής εξυγίανσης.
Πηγές κοντά στο ιταλικό Υπουργείο Οικονομικών αναφέρουν ότι ένα από τα σενάρια που εξετάζονται αφορά το «πάγωμα» των αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων (deferred tax assets). Πρόκειται για πιστώσεις που προέρχονται από προηγούμενες ζημίες των τραπεζών και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη μείωση των μελλοντικών φορολογικών τους υποχρεώσεων. Η κίνηση αυτή θα μπορούσε να αποφέρει σημαντικά έσοδα στο κράτος, χωρίς να απαιτηθεί άμεση επιβολή νέου φόρου.
Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση αναζητεί και εναλλακτικές πηγές εσόδων, όπως η φορολόγηση των εταιρικών επαναγορών μετοχών (share buybacks) — μέτρο που έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις, ακόμα και εντός του κυβερνητικού συνασπισμού. Ο Ματέο Σαλβίνι, Αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και ηγέτης της Λέγκας, έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι «οι τράπεζες πρέπει να συμβάλουν στην εθνική προσπάθεια», ενώ ο Υπουργός Οικονομικών Τζανκάρλο Τζορτζέτι επιδιώκει να διαμορφώσει μια λύση που ισορροπεί μεταξύ πολιτικών δεσμεύσεων και οικονομικής σταθερότητας.
Η εμπειρία του παρελθόντος, ωστόσο, προκαλεί εύλογες ανησυχίες. Το 2023, η απόφαση της κυβέρνησης να επιβάλει αιφνιδιαστικό φόρο στα τραπεζικά υπερκέρδη προκάλεσε έντονη αναστάτωση στις αγορές και σημαντική πτώση στις μετοχές των ιταλικών τραπεζών. Η κυβέρνηση αναγκάστηκε τότε να αναθεωρήσει το μέτρο, επιτρέποντας στις τράπεζες να μετατρέψουν μέρος του φόρου σε κεφαλαιακά αποθέματα. Η Μελόνι εμφανίζεται τώρα αποφασισμένη να αποφύγει τα ίδια λάθη, προωθώντας μια πιο σταδιακή και συνεννοημένη προσέγγιση.
Το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε ήδη το προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2025, με στόχο να σταλεί εντός των επόμενων εβδομάδων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου θα εξεταστεί υπό το πρίσμα των νέων δημοσιονομικών κανόνων που τίθενται σε ισχύ. Η τελική μορφή του σχεδίου θα συζητηθεί στο ιταλικό κοινοβούλιο, όπου αναμένεται να υπάρξουν έντονες πολιτικές αντιπαραθέσεις για τη δίκαιη κατανομή των βαρών.
Η Μελόνι προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στη διατήρηση της οικονομικής εμπιστοσύνης και την ικανοποίηση του πολιτικού της ακροατηρίου, το οποίο ζητά μέτρα κοινωνικής στήριξης και μείωση των φόρων για τα νοικοκυριά. Με τη νέα πρωτοβουλία της, η κυβέρνηση επιχειρεί να δείξει δημοσιονομική υπευθυνότητα χωρίς να προκαλέσει αρνητικές αντιδράσεις στις αγορές, οι οποίες εξακολουθούν να παρακολουθούν με προσοχή τις κινήσεις της Ρώμης.
Η απόφαση της Μελόνι να ζητήσει εκ νέου τη συνεισφορά των τραπεζών αποτελεί πολιτικά ριψοκίνδυνη αλλά οικονομικά στρατηγική επιλογή. Αν καταφέρει να τη χειριστεί με προσοχή, θα μπορούσε να ενισχύσει την αξιοπιστία της κυβέρνησης και να συμβάλει στη σταθερότητα των δημόσιων οικονομικών. Αν όμως επαναληφθούν τα λάθη του 2023, υπάρχει ο κίνδυνος να διαταραχθεί εκ νέου η σχέση της Ιταλίας με τον τραπεζικό τομέα — έναν από τους πιο κρίσιμους πυλώνες της ιταλικής οικονομίας.
Πηγή: Pagenews.gr