Η φετινή τελετή των Βραβείων Νόμπελ Ειρήνης δεν ήταν απλώς μια τιμητική αναγνώριση — ήταν μια πράξη πολιτικής τόλμης.
Ο πρόεδρος της νορβηγικής επιτροπής, Γιέργκεν Βάτνε Φρίντνες, ανέβηκε στο βήμα και μίλησε με σαφήνεια για «την ανάγκη να υπερασπιστούμε τη δημοκρατία σε μια εποχή που αυτή κινδυνεύει από τον αυταρχισμό». Το μήνυμά του ήχησε σαν προειδοποιητικό καμπανάκι σε έναν κόσμο όπου τα δημοκρατικά θεμέλια τρίζουν — από τη Βενεζουέλα έως τις ίδιες τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η βράβευση της Μαρία Κορίνα Ματσάδο: Σύμβολο αντίστασης
Η απονομή του Νομπέλ Ειρήνης στη Μαρία Κορίνα Ματσάδο, πολιτική αντίπαλο του καθεστώτος Μαδούρο στη Βενεζουέλα, είχε ισχυρό συμβολισμό. Η Ματσάδο, σύμβολο του αγώνα για τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα, έχει υποστεί διώξεις, απαγόρευση συμμετοχής στις εκλογές και εκφοβισμό. Η επιλογή της επιτροπής υπενθύμισε ότι η ειρήνη δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς δημοκρατία και κράτος δικαίου.
Όπως είπε ο Φρίντνες:«Η δημοκρατία είναι προαπαιτούμενο για μια διαρκή ειρήνη. Όμως ζούμε σε έναν κόσμο στον οποίο η δημοκρατία υποχωρεί. Το Κράτος Δικαίου κακοποιείται, ο ελεύθερος Τύπος φιμώνεται, οι επικριτές φυλακίζονται και οι κοινωνίες στρατιωτικοποιούνται».
Το μήνυμα προς τον Ντόναλντ Τραμπ: Μια έμμεση αλλά ξεκάθαρη επίπληξη
Η στιγμή δεν θα μπορούσε να είναι πιο ειρωνική. Λίγα λεπτά πριν από την ανακοίνωση, ο Τραμπ, που έχει επανειλημμένα εκφράσει επιθυμία να τιμηθεί με το Νομπέλ Ειρήνης, βρέθηκε στο επίκεντρο μιας τελετής που έστειλε μήνυμα ακριβώς αντίθετο από τις αξίες του.
Ο Φρίντνες μιλούσε για τη δημοκρατία που απειλείται από αυταρχικούς ηγέτες· και πολλοί δεν χρειάστηκαν πολλή φαντασία για να σκεφτούν τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ. Ο Τραμπ έχει κατηγορηθεί για ρητορική που υπονομεύει τους δημοκρατικούς θεσμούς, επιθέσεις κατά του Τύπου, και για τον ρόλο του στα γεγονότα της 6ης Ιανουαρίου 2021, όταν οπαδοί του εισέβαλαν στο Καπιτώλιο επιχειρώντας να ανατρέψουν το εκλογικό αποτέλεσμα.
Η ίδια η επιτροπή, όταν ρωτήθηκε εάν το φετινό βραβείο στέλνει μήνυμα «κατά της επέλασης του αυταρχισμού», απάντησε ευθέως:«Ναι, αυτό θέλουμε να κάνουμε.»
Τα Νομπέλ αντιστέκονται στις πιέσεις
Ο Φρίντνες, με λόγια που ακούστηκαν σαν αιχμή προς την Ουάσιγκτον, δήλωσε ότι η επιτροπή «πάντα αντιστέκεται στις πιέσεις» και αποφασίζει «με θάρρος και ακεραιότητα».Δεν είναι μυστικό ότι στο παρελθόν τα Νομπέλ έχουν δεχθεί πολιτικές παρεμβάσεις και διπλωματικά παρασκήνια — από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου έως τις πρόσφατες δεκαετίες.
Ωστόσο, φέτος στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων, στέλνοντας το μήνυμα ότι τα διεθνή ιδρύματα μπορούν ακόμη να λειτουργούν με ανεξαρτησία και ηθικό ανάστημα.
Η Λογοτεχνία παίρνει κι αυτή θέση
Αμέσως μετά το Νομπέλ Ειρήνης, ήρθε η εξίσου συμβολική βράβευση του Ούγγρου συγγραφέα Λάσλο Κρασναχορκάι με το Νομπέλ Λογοτεχνίας.Ο Κρασναχορκάι, γνωστός για τα έργα του που πραγματεύονται την παρακμή των θεσμών και την επιστροφή του ολοκληρωτισμού μέσα από την ανθρώπινη αδυναμία, εντάσσεται στη μεγάλη παράδοση των Κεντροευρωπαίων συγγραφέων που προειδοποιούν για τους κινδύνους του φασισμού και της πνευματικής σήψης.
Η επιλογή του υπογράμμισε ότι η τέχνη και η λογοτεχνία δεν είναι ουδέτερες — παίρνουν θέση όταν η δημοκρατία απειλείται.
Τα φετινά Νομπέλ ως καθρέφτης του κόσμου
Τα φετινά βραβεία απέδειξαν ότι η Σουηδική και η Νορβηγική Ακαδημία δεν λειτουργούν αποκομμένα από την πραγματικότητα. Αντίθετα, αντανακλούν τον αγώνα του φιλελεύθερου κόσμου να σταθεί όρθιος απέναντι στη λαίλαπα του αυταρχισμού, είτε αυτός προέρχεται από δεσποτικά καθεστώτα είτε από δημοκρατίες που διολισθαίνουν.Σε μια εποχή που η αλήθεια παραποιείται, η δημοκρατία υποχωρεί και οι ελευθερίες βάλλονται, ακόμη και το συμβολικό επίπεδο μιας τέτοιας στάσης είναι πολύτιμο.
Τα φετινά Νομπέλ δεν βράβευσαν απλώς πρόσωπα· βράβευσαν αξίες.
Ανέδειξαν τη δημοκρατία, την ελευθερία του λόγου και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια ως προϋποθέσεις για ειρήνη και πρόοδο.Κι αν ο Ντόναλντ Τραμπ ήθελε να δει το όνομά του χαραγμένο στην ιστορία των Νομπέλ, το φετινό μήνυμα ήταν ξεκάθαρο:Η ειρήνη δεν συμβιβάζεται με τον αυταρχισμό.
Πηγή: pagenews.gr