Ο Ντόναλντ Τραμπ περπατάει σε διπλωματικό τεντωμένο σχοινί — και ο Σι Τζινπίνγκ κρατάει τη μία άκρη.
Μόλις λίγες ώρες αφότου απείλησε το Πεκίνο με «μαζικούς» δασμούς ως απάντηση στους νέους κινεζικούς ελέγχους εξαγωγών σπάνιων γαιών, ο Τραμπ ανακοίνωσε την επιβολή δασμών 100% στις κινεζικές εισαγωγές. Ωστόσο, η κίνηση δεν συνοδεύτηκε από άμεση εφαρμογή. Αντίθετα, οι δασμοί θα τεθούν σε ισχύ την 1η Νοεμβρίου — δηλαδή δύο ημέρες μετά την προγραμματισμένη του συνάντηση με τον Σι στη σύνοδο του APEC στη Νότια Κορέα.
Μια χειροβομβίδα με χρονοδιακόπτη; Ή ένα παράθυρο για διπλωματικό ελιγμό; Όπως και να ‘χει, η συγκυρία δεν είναι τυχαία.
Δασμοί με καθυστέρηση: Ελιγμός ή μπλόφα;
Η χρονική απόσταση ανάμεσα στην ανακοίνωση και την εφαρμογή φανερώνει μια πιο προσεκτική τακτική από αυτή που συνήθως περιμένει κανείς από τον Τραμπ. Παρά ταύτα, στελέχη της ίδιας του της κυβέρνησης —ειδικά οι «γεράκια» της Κίνας— βλέπουν στην κίνηση ένδειξη δισταγμού, όχι στρατηγικής.
«Ο Σι θα το διαβάσει όπως είναι: καθαρή ένδειξη αδυναμίας και απελπισίας», δήλωσε πρώην ανώτερος Αμερικανός αξιωματούχος.
Ένας άλλος, σαρκαστικά, χαρακτήρισε την απόφαση «mega Taco» — το ακρωνύμιο για Trump Always Chickens Out, υπενθυμίζοντας προηγούμενες υποχωρήσεις του Τραμπ απέναντι στην Κίνα.
Οι έλεγχοι εξαγωγών που ανακοίνωσε το Πεκίνο αιφνιδίασαν τον Λευκό Οίκο, κυρίως επειδή ήρθαν τρεις μόλις εβδομάδες πριν την αναμενόμενη πρώτη συνάντηση Τραμπ–Σι μετά την επιστροφή του πρώτου στην προεδρία.
Το τέλος της εύθραυστης εμπορικής ανακωχής;
Η απόφαση της Κίνας απαιτεί πλέον από ξένες εταιρείες να παίρνουν άδεια από το Πεκίνο για εξαγωγές προϊόντων που περιέχουν σπάνιες γαίες — κρίσιμα στοιχεία για τεχνολογίες αιχμής.
Η απάντηση του Τραμπ ήρθε άμεσα, αλλά όχι ακριβώς εκρηκτικά. Αυτό προκάλεσε αίσθηση ότι η ανακωχή έχει πλέον καταρρεύσει.
«Δύο βαρέων βαρών στο ρινγκ. Δεν είχα διασκεδάσει τόσο από το ‘Thrilla in Manila’», είπε χαριτολογώντας πρώην κυβερνητικός, παραπέμποντας στον ιστορικό αγώνα πυγμαχίας του 1975.
Η επιστροφή των γερακιών στον Λευκό Οίκο
Η αντίδραση του Τραμπ αναζωπύρωσε τις ελπίδες των σκληροπυρηνικών στο επιτελείο του, που για μήνες παρακολουθούσαν απογοητευμένοι την πιο μετριοπαθή στροφή του προέδρου απέναντι στην Κίνα.
«Ήρθαν πρόωρα τα Χριστούγεννα για τα γεράκια της Κίνας», σχολίασε υψηλόβαθμος Αμερικανός αξιωματούχος.
Οι ίδιοι ελπίζουν πως ο Σι προκάλεσε τον Τραμπ αρκετά ώστε να του δώσει το πρόσχημα για αυστηρότερα μέτρα, όπως είχε κάνει το 2020 όταν, υπό την πίεση της πανδημίας, κατηγόρησε το Πεκίνο για την COVID-19 και επέτρεψε επιθετικές κινήσεις ασφαλείας.
«Τα γεράκια νιώθουν δικαιωμένα», δήλωσε η Γουέντι Κάτλερ, αντιπρόεδρος του Asia Society Policy Institute. «Βλέπουν αλλαγή πορείας και περιμένουν την κατάλληλη στιγμή να δράσουν».
Στο τραπέζι οι κυρώσεις, οι μαύρες λίστες και οι νέοι έλεγχοι
Αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου, σύμφωνα με πληροφορίες, εξετάζουν:
- Νέες κυρώσεις σε κινεζικές εταιρείες
- Διεύρυνση των ελέγχων εξαγωγών
- Επιπλέον προσθήκες στη “μαύρη λίστα” εμπορίου
Αναλυτές ωστόσο διχάζονται: Μήπως τελικά ο Σι πέτυχε αυτό που ήθελε;
Ο Ντένις Γουάιλντερ, πρώην σύμβουλος της CIA, υποστηρίζει ότι ο Τραμπ αντέδρασε συναισθηματικά — ακριβώς όπως είχε προβλέψει το Πεκίνο.
«Ο Σι ανέβασε τα stakes. Τώρα ο Τραμπ είτε θα αποχωρήσει είτε θα τα παίξει όλα για όλα».
Υπολόγισε λάθος το Πεκίνο;
Άλλοι βλέπουν την κίνηση της Κίνας ως σοβαρό στρατηγικό σφάλμα.
«Αυτό που η Κίνα θεωρεί μοχλό πίεσης, η Ουάσινγκτον το βλέπει ως προδοσία», λέει ο αναλυτής Κρεγκ Σίνγκλετον. «Η χρονική στιγμή των ελέγχων ήταν λάθος».
Ο Ρεπουμπλικανός πρόεδρος της Επιτροπής για την Κίνα, Τζον Μουλένααρ, κατηγόρησε την Κίνα ότι «πυροβόλησε την αμερικανική οικονομία» και ζήτησε από το Κογκρέσο να ανακαλέσει το εμπορικό καθεστώς της Κίνας.
Ο Σι παίζει με τις αγορές — και δεν φοβάται
Καθώς οι αμερικανικές αγορές υποχώρησαν με την ανακοίνωση των δασμών, το Πεκίνο βλέπει ευκαιρία, όχι απειλή.
«Ο Σι βλέπει τις αγορές μας να πέφτουν και πιστεύει πως οι ΗΠΑ αυτοτραυματίζονται», δήλωσε η Ναζάκ Νικάχταρ, πρώην στέλεχος του αμερικανικού Υπουργείου Εμπορίου.
«Όσοι νομίζουν ότι αυτή είναι διαπραγμάτευση, δεν έχουν καταλάβει τίποτα για τον Σι».
Ο Ουάνγκ Γουέν, κοσμήτορας στο Πανεπιστήμιο Ρένμιν, επιμένει ότι οι εντάσεις θα λυθούν μέσω διαλόγου.«Η Κίνα απλώς εξισορροπεί το πεδίο. Οι ΗΠΑ φέρονται σαν “χάρτινος τίγρης”.»
Στροφή προς σύγκρουση ή παράσταση για το κοινό;
Η ημερομηνία-ορόσημο 1η Νοεμβρίου πλησιάζει. Η Κίνα παίζει μεθοδικά και ψυχρά. Ο Τραμπ αναζητά το επόμενο “χτύπημα” που θα αποδείξει πυγμή αλλά όχι απερισκεψία.
Διπλωματία ή εμπορικός πόλεμος; Τακτική υποχώρηση ή γεωπολιτικός τυχοδιωκτισμός;
Το μόνο βέβαιο είναι πως το παιχνίδι ισχύος ΗΠΑ–Κίνας μόλις ανέβασε ταχύτητα.
Γεωπολιτική στην εποχή του οικονομικού εθνικισμού
Τα μέτωπα είναι ανοικτά, οι αγορές ανήσυχες, και το παγκόσμιο σύστημα ισορροπεί ανάμεσα σε tweets, δασμούς και στρατηγικά ερωτηματικά.
Πηγή: pagenews.gr