Τουρκία: Ο νέος νόμος του Ερντογάν ποινικοποιεί τη ΛΟΑΤΚΙ+ ταυτότητα – Αντιδράσεις εντός και εκτός χώρας

Το νέο νομοθετικό πλαίσιο του Ερντογάν

Η κυβέρνηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ετοιμάζεται να προωθήσει στη Βουλή το «11ο Δικαστικό Πακέτο» (11. Yargı Paketi), ένα νέο σύνολο νομοθετικών διατάξεων που έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις τόσο στην Τουρκία όσο και διεθνώς. Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει αυστηρές ποινές φυλάκισης για «προπαγάνδα υπέρ ΛΟΑΤΚΙ», καθώς και αύξηση του ορίου ηλικίας για χειρουργική αλλαγή φύλου από τα 18 στα 25 έτη. Οι διατάξεις αυτές θεωρούνται από οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων σοβαρή παραβίαση της ελευθερίας της έκφρασης και του δικαιώματος αυτοπροσδιορισμού.

Οι διατάξεις που προκαλούν αντιδράσεις

Σύμφωνα με το προσχέδιο του νομοσχεδίου, όποιος ενθαρρύνει ή επαινεί δημόσια συμπεριφορές αντίθετες προς το «βιολογικό φύλο» που του αποδόθηκε κατά τη γέννηση, κινδυνεύει με φυλάκιση από ένα έως τρία έτη. Παράλληλα, το νομοσχέδιο προβλέπει ποινές για «αρραβώνα ή γάμο μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου», με φυλάκιση από ενάμιση έως τέσσερα χρόνια. Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι οι νέες ρυθμίσεις αποσκοπούν στη «διαφύλαξη της κοινωνικής τάξης και της ηθικής», ωστόσο οργανώσεις όπως η Kaos GL και η LGBTI+ Association Turkey υποστηρίζουν ότι ο στόχος είναι η ποινικοποίηση της ύπαρξης των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων.

Αυστηρότερο πλαίσιο για την αλλαγή φύλου

Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει και σημαντικές αλλαγές σχετικά με τη νομική και ιατρική διαδικασία αλλαγής φύλου. Η ελάχιστη ηλικία αυξάνεται από 18 σε 25 έτη, ενώ τίθενται περίπλοκες προϋποθέσεις που καθιστούν τη διαδικασία εξαιρετικά δύσκολη. Ο αιτών θα πρέπει να είναι άνω των 25 ετών, ανύπαντρος, και να προσκομίζει επίσημη έκθεση υγειονομικού συμβουλίου από κρατικό νοσοκομείο, η οποία θα βασίζεται σε τέσσερις αξιολογήσεις σε διάστημα τουλάχιστον εννέα μηνών. Μόνο εφόσον εγκριθεί από το δικαστήριο, θα επιτρέπεται η αλλαγή στα επίσημα μητρώα.

Η κυβερνητική επιχειρηματολογία

Στην αιτιολόγηση του νομοσχεδίου, η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι στόχος είναι η «ανατροφή σωματικά και ψυχικά υγιών γενεών» και η «προστασία του θεσμού της οικογένειας». Παράλληλα, αναφέρει ότι «η αλλαγή φύλου δεν αποτελεί απόλυτο δικαίωμα» και ότι το κράτος έχει υποχρέωση να ελέγχει τις περιπτώσεις και να προστατεύει την κοινωνική ισορροπία. Οι επικριτές, ωστόσο, κάνουν λόγο για θεσμική καταπίεση και προσπάθεια ελέγχου της ιδιωτικής ζωής των πολιτών.

Πολιτικά κίνητρα πίσω από το νομοσχέδιο

Πολιτικοί αναλυτές στην Άγκυρα εκτιμούν ότι το 11ο Πακέτο Δικαιοσύνης εντάσσεται σε μια στρατηγική του Ερντογάν να συσπειρώσει τους συντηρητικούς ψηφοφόρους ενόψει των δημοτικών εκλογών του 2026. Μετά την ήττα του κυβερνώντος κόμματος AKP σε μεγάλες πόλεις όπως η Κωνσταντινούπολη και η Άγκυρα, η κυβέρνηση φαίνεται να επενδύει στη ρητορική περί “παραδοσιακών αξιών”, προβάλλοντας τον εαυτό της ως προστάτη της οικογένειας και της ηθικής. Ο συνταγματολόγος Μεχμέτ Οζντεμίρ σχολίασε ότι «ο νόμος θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να διώκονται άτομα ή οργανισμοί που εκφράζουν αλληλεγγύη προς τη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα, ακόμα και μέσω ανάρτησης στα κοινωνικά δίκτυα».

Οι αντιδράσεις εντός Τουρκίας

Η ανακοίνωση του νομοσχεδίου προκάλεσε έντονες κοινωνικές αντιδράσεις. Ακτιβιστές της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας οργανώνουν πορείες και εκστρατείες ενημέρωσης με το σύνθημα «Aşk suç değildir – Η αγάπη δεν είναι έγκλημα». Οι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων επισημαίνουν ότι η ασαφής διατύπωση των άρθρων επιτρέπει αυθαιρεσίες και ενδέχεται να οδηγήσει σε ποινικές διώξεις ακόμη και για δημόσια υποστήριξη της διαφορετικότητας. Η τουρκική αντιπολίτευση, από την πλευρά της, εμφανίζεται διχασμένη: το CHP καταγγέλλει την κυβέρνηση για «ηθικό πανικό», ενώ το İYİ Parti τηρεί σιγή, αποφεύγοντας να δυσαρεστήσει τους συντηρητικούς ψηφοφόρους.

Διεθνείς αντιδράσεις και διπλωματικές συνέπειες

Η Διεθνής Αμνηστία κάλεσε την τουρκική κυβέρνηση να αποσύρει το νομοσχέδιο, χαρακτηρίζοντάς το «κατάφωρη παραβίαση των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων». Παράλληλα, ευρωβουλευτές των Πρασίνων και των Σοσιαλδημοκρατών ζήτησαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επανεξετάσει τη χρηματοδοτική συνεργασία με την Άγκυρα στον τομέα της Δικαιοσύνης, εφόσον ο νόμος εγκριθεί. Οργανώσεις του ΟΗΕ και ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα προειδοποιούν ότι η υιοθέτηση του νομοσχεδίου θα οδηγήσει σε περαιτέρω απομόνωση της Τουρκίας από τη διεθνή κοινότητα.

Ένα βήμα πίσω στα ανθρώπινα δικαιώματα

Εφόσον το «11ο Δικαστικό Πακέτο» ψηφιστεί, θα σημάνει σοβαρή οπισθοδρόμηση στα ζητήματα ισότητας, ταυτότητας φύλου και ελευθερίας έκφρασης στην Τουρκία. Οι αναλυτές προειδοποιούν ότι πρόκειται για ένα «δοκιμαστικό βήμα» προς την πλήρη ποινικοποίηση της ΛΟΑΤΚΙ ταυτότητας, κάτι που θα επηρεάσει αρνητικά τις σχέσεις της χώρας με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα Ηνωμένα Έθνη. Το ζήτημα αναμένεται να απασχολήσει έντονα την κοινοβουλευτική επιτροπή τις επόμενες εβδομάδες, ενώ οι αντιδράσεις εντός και εκτός Τουρκίας εντείνονται, αναδεικνύοντας το βαθύ κοινωνικό ρήγμα γύρω από την ταυτότητα, την ελευθερία και την ανεκτικότητα.

Πηγή: Pagenews.gr