Μπορεί ο Πούτιν να πατήσει ξανά ευρωπαϊκό έδαφος;

Η πρόσκληση που «άναψε φωτιές» στην Ευρώπη

Μια φημολογούμενη συνάντηση του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν με τον Ντόναλντ Τραμπ στη Βουδαπέστη, προκάλεσε αναστάτωση στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Αν πραγματοποιηθεί, θα είναι η πρώτη είσοδος του Πούτιν σε κράτος-μέλος της ΕΕ μετά την εισβολή στην Ουκρανία το 2022 – ένα γεγονός που θα μπορούσε να υπονομεύσει τη στρατηγική απομόνωσης της Μόσχας.

Η συνάντηση, που φέρεται να αφορά μια πιθανή πρωτοβουλία ειρήνης, αντιμετωπίζεται με έντονη καχυποψία από τις Βρυξέλλες. Κι αυτό γιατί, αν και ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν έχει καλλιεργήσει στενούς δεσμούς με το Κρεμλίνο, η παρουσία του Πούτιν εντός της ΕΕ δημιουργεί νομικά εμπόδια και διπλωματικές παγίδες.

Οι κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Αμέσως μετά τη ρωσική εισβολή, η ΕΕ επέβαλε ένα από τα αυστηρότερα καθεστώτα κυρώσεων στην ιστορία της. Στη «μαύρη λίστα» περιλαμβάνονται εκατοντάδες αξιωματούχοι του Κρεμλίνου, ενώ ο ίδιος ο Πούτιν και ο υπουργός Εξωτερικών του, Σεργκέι Λαβρόφ, έχουν υποστεί πάγωμα περιουσιακών στοιχείων, χωρίς όμως απαγόρευση εισόδου.

Η απόφαση αυτή άφηνε ανοιχτό ένα παράθυρο για περιορισμένες διπλωματικές επαφές — κάτι που σήμερα αποκτά απρόσμενη επικαιρότητα. Παράλληλα, η ΕΕ έχει κλείσει τον εναέριο χώρο της σε ρωσικά αεροσκάφη, γεγονός που θα καθιστούσε την άφιξη του Πούτιν στη Βουδαπέστη τεχνικά περίπλοκη, εκτός εάν χορηγηθεί ειδική εξαίρεση.

Το ένταλμα σύλληψης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου

Το μεγαλύτερο νομικό εμπόδιο όμως δεν είναι οι κυρώσεις, αλλά το ένταλμα σύλληψης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ΔΠΔ) που εκκρεμεί σε βάρος του Πούτιν για εγκλήματα πολέμου, και συγκεκριμένα για την απαγωγή και μεταφορά παιδιών από την Ουκρανία στη Ρωσία.

Όλες οι χώρες της ΕΕ είναι συμβαλλόμενα μέρη στο ΔΠΔ και υποχρεούνται να εκτελέσουν τα εντάλματα του δικαστηρίου. Εδώ όμως εμφανίζεται η ιδιαιτερότητα της Ουγγαρίας: η κυβέρνηση Όρμπαν έχει ανακοινώσει πρόθεση αποχώρησης από το ΔΠΔ, αν και η διαδικασία δεν θα ολοκληρωθεί πριν τον Ιούνιο του 2026. Μέχρι τότε, παραμένει νομικά δεσμευμένη να συλλάβει τον Πούτιν, αν αυτός εισέλθει στο έδαφός της.

Διπλωματικές ασυλίες και πολιτικά διλήμματα

Στην πράξη, το ΔΠΔ δεν διαθέτει δικούς του μηχανισμούς επιβολής. Επομένως, η εφαρμογή του εντάλματος εξαρτάται από τη βούληση κάθε κυβέρνησης. Πολλοί Ευρωπαίοι διπλωμάτες εκφράζουν φόβους ότι η Ουγγαρία δεν θα προχωρήσει σε καμία ενέργεια, επαναλαμβάνοντας τη στάση της απέναντι σε άλλες αμφιλεγόμενες επισκέψεις ξένων ηγετών.

Το νομικό πλαίσιο περιπλέκεται περαιτέρω από το Άρθρο 98 του Καταστατικού της Ρώμης, το οποίο προστατεύει τους αρχηγούς κρατών από σύλληψη εφόσον αυτό συγκρούεται με διεθνείς υποχρεώσεις ασυλίας. Η διάταξη αυτή έχει επανειλημμένα προκαλέσει διπλωματικές κρίσεις, καθώς η ερμηνεία της παραμένει αμφιλεγόμενη.

Πολιτικό ρίσκο για την Ευρώπη

Αν ο Πούτιν τελικά προσγειωθεί στη Βουδαπέστη, το γεγονός και μόνο θα αποτελέσει ισχυρό πλήγμα για το κύρος της ΕΕ. Η Μόσχα θα μπορούσε να παρουσιάσει το γεγονός ως απόδειξη ότι η Ευρώπη υποχωρεί, ενώ η άρνηση της Ουγγαρίας να εφαρμόσει διεθνείς δεσμεύσεις θα εντείνει τη ρήξη με τις Βρυξέλλες.

Από την άλλη πλευρά, μια πιθανή ματαίωση του ταξιδιού θα προσφέρει στο Κρεμλίνο επιχειρήματα ότι η ΕΕ εμποδίζει την ειρήνη και επιλέγει τη σύγκρουση. Όπως σημειώνουν διπλωματικοί κύκλοι, «όποια απόφαση κι αν ληφθεί, το πολιτικό κόστος θα είναι μεγάλο».

Το ερώτημα λοιπόν παραμένει: μπορεί ο Πούτιν να εισέλθει στην Ευρωπαϊκή Ένωση; Τυπικά, ίσως ναι. Πολιτικά όμως, κάθε του βήμα στο ευρωπαϊκό έδαφος θα αποτελεί πρόκληση — όχι μόνο για το κράτος που θα τον υποδεχθεί, αλλά και για την ίδια τη συνοχή της Ένωσης.

Πηγή: pagenews.gr