Η Γάζα σήμερα θυμίζει περισσότερο ένα κρανίο πολέμου παρά πόλη. Η συμφωνία ανακωχής που υπεγράφη στις 9 Οκτωβρίου ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χαμάς αποτελεί παράθυρο ανάσας, όχι ειρήνης. Τα βασικά ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα: ποιος θα κυβερνήσει την επόμενη μέρα; ποιος θα ελέγξει τα όπλα και ποιος θα ανασυστήσει την κοινωνία;
Με πάνω από 90% των κτιρίων κατεστραμμένα, νοσοκομεία που λειτουργούν με γεννήτριες και σχεδόν 1,8 εκατομμύρια εκτοπισμένους, η Γάζα είναι ένα κρατικό κενό. Οι τοπικές φατρίες και οικογενειακά δίκτυα διεκδικούν τον έλεγχο, ενώ η Χαμάς προσπαθεί να ανακτήσει την κυριαρχία με δημόσιες εκτελέσεις, συλλήψεις και εκκαθαρίσεις.
Η πραγματική απειλή δεν είναι μόνο στρατιωτική, αλλά θεσμική. Οι δομές διακυβέρνησης έχουν καταρρεύσει, δημιουργώντας πεδίο χάους: μικρές ομάδες, έμποροι όπλων και πρώην μαχητές ελέγχουν δρόμους, αποθήκες βοήθειας και βασικές υποδομές. Η Γάζα κινδυνεύει να γίνει η «Σομαλία της Μεσογείου», με φατρίες να καθορίζουν την καθημερινότητα.
Στη Δυτική Όχθη, η Παλαιστινιακή Αρχή του Μαχμούντ Αμπάς απονομιμοποιείται ραγδαία. Το 70% των πολιτών δεν την εμπιστεύεται, ενώ η Χαμάς αξιοποιεί τη «νίκη επιβίωσης» της Γάζας για να διεισδύσει σε περιοχές εκτός ελέγχου της Αρχής. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η νεολαία στρέφεται σε ριζοσπαστικότερες μορφές αντίστασης.
Για το Ισραήλ, η συμφωνία δεν είναι παραχώρηση αλλά εργαλείο ελέγχου: ένα κατακερματισμένο, ελεγχόμενο παλαιστινιακό χώρο χωρίς ενιαία ηγεσία και στρατιωτική δομή. Η στρατηγική αυτή εξυπηρετεί την ασφάλεια βραχυπρόθεσμα, αλλά παγιώνει την αστάθεια μακροπρόθεσμα.
Η διεθνής κοινότητα, από την Ευρώπη έως την Αίγυπτο και το Κατάρ, προσπαθεί να επιβάλει εποπτεία και χρηματοδότηση, αλλά η εμπιστοσύνη στο τοπικό προσωπικό είναι σχεδόν μηδενική. Η ανοικοδόμηση χωρίς σταθερή εξουσία είναι σχεδόν αδύνατη, ενώ η ανθρωπιστική βοήθεια κινδυνεύει να παρασυρθεί από φατρίες.
Στατιστικά σοκ:
- 92% των κατοικιών υποστεί ζημιές
- 70% των νοσοκομείων εκτός λειτουργίας
- 80% του πληθυσμού ζει σε ακραία φτώχεια
- 65% των παιδιών παρουσιάζει μετατραυματικό στρες
Η ειρήνη στη Γάζα και τη Δυτική Όχθη θα είναι περισσότερο διαχείριση κρίσης παρά λύση. Οι φατρίες, η ανομία και η απουσία θεσμών δημιουργούν ένα «διαρκές πεδίο πολέμου χαμηλής έντασης», με κινδύνους που εκτείνονται πέρα από τα σύνορα της περιοχής.
Η Γάζα και η Δυτική Όχθη βρίσκονται σε μια γεωπολιτική τρικυμία, όπου η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί, χρηματοδοτεί και επιτηρεί, αλλά χωρίς σαφή σχέδιο ελέγχου και θεσμικής αποκατάστασης. Το στοίχημα είναι ένα: να μην επιτραπεί στη Μεσόγειο να γεννήσει μια νέα Σομαλία.
Πηγή: pagenews.gr