Η τουρκική πρόκληση και η ελληνική απάντηση
Οι δηλώσεις του Χακάν Φιντάν περί «κατάληψης του ευρωπαϊκού συστήματος ασφαλείας από μία ή δύο χώρες όπως η Ελλάδα» άνοιξαν έναν νέο γύρο διπλωματικής αντιπαράθεσης μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας. Η απάντηση του Γιώργου Γεραπετρίτη ήταν άμεση, κοφτερή και χωρίς περιθώρια παρερμηνειών:«Η Ελλάδα ασκεί ενεργητική και συνεπή εξωτερική πολιτική που στηρίζεται στις οικουμενικές αξίες του διεθνούς δικαίου και δεν ετεροκαθορίζεται».
Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών έστειλε σαφές μήνυμα στην Άγκυρα, υπογραμμίζοντας πως η χώρα μας δεν δέχεται «υποδείξεις» σε ζητήματα κυριαρχίας και ασφάλειας.«Η Ελλάδα επιδιώκει εμπράκτως την ειρήνη και τις σχέσεις καλής γειτονίας, εντούτοις σε θέματα εθνικού συμφέροντος, δεν μπορεί να υπάρξει καμία συζήτηση».
Φιντάν: “Η Ελλάδα δεν έχει σχέση με την ευρωπαϊκή ασφάλεια”
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, μιλώντας το Σάββατο, κλιμάκωσε ρητορικά την αντιπαράθεση με την Αθήνα, επιτιθέμενος ευθέως στη θέση της Ελλάδας εντός των ευρωπαϊκών θεσμών και των ευρωατλαντικών δομών.
«Το σύστημα ασφάλειας της Ευρώπης έχει καταληφθεί από μία ή δύο χώρες, όπως η Ελλάδα. Αυτές οι χώρες δεν έχουν καμία σχέση με την ασφάλεια της Ευρώπης», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ο Φιντάν επανέφερε μάλιστα το ιστορικό επιχείρημα του 1980, όταν η Τουρκία επέτρεψε την επιστροφή της Ελλάδας στο στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ, αφήνοντας αιχμές ότι «ήρθε η ώρα η Αθήνα να δείξει ανάλογη ωριμότητα» στις σημερινές γεωπολιτικές προκλήσεις.
Το παρασκήνιο πίσω από το SAFE
Η ένταση ξέσπασε με αφορμή το ευρωπαϊκό πρόγραμμα SAFE, ένα νέο πλαίσιο στρατηγικής ασφάλειας της Ε.Ε. στο οποίο η Ελλάδα διαδραματίζει ενισχυμένο ρόλο, λόγω γεωγραφικής θέσης και στρατηγικών υποδομών.
Η Τουρκία, ως χώρα εκτός Ε.Ε. αλλά με φιλοδοξίες ρόλου περιφερειακού παίκτη, βλέπει την ελληνική συμμετοχή στο SAFE ως περιορισμό της δικής της επιρροής. Η δήλωση Φιντάν ήταν μια προσπάθεια να αμφισβητηθεί ευθέως η θέση της Αθήνας στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφαλείας.
Αθήνα – Άγκυρα: Διάλογος ή σύγκρουση αφήγησης;
Η Ελλάδα προβάλλει την ευρωπαϊκή και διεθνοδικαιική νομιμότητα ως θεμέλιο της εξωτερικής της πολιτικής. Η Τουρκία, από την άλλη, χρησιμοποιεί αναθεωρητική ρητορική, επιδιώκοντας να εμφανίσει την Ελλάδα ως “εμπόδιο” και όχι ως πυλώνα σταθερότητας.
Πίσω από αυτή την αντιπαράθεση δεν βρίσκεται μόνο η διμερής σχέση, αλλά και:
- Ο ρόλος της Ανατολικής Μεσογείου στη νέα ευρωπαϊκή στρατηγική ασφάλειας,
- Η ενεργειακή ασφάλεια της Ε.Ε.,
- Οι εξελίξεις στο ΝΑΤΟ και η νέα γεωπολιτική ισορροπία μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Αιχμηρή γεωπολιτική σύγκρουση
Η συμπληρωματικότητα Αθήνας – Βρυξελλών στις πρωτοβουλίες ασφαλείας ενισχύει τη θέση της Ελλάδας ως πυλώνα σταθερότητας. Αντίθετα, η Άγκυρα επιχειρεί να επανατοποθετηθεί ως “αναγκαίος παίκτης” για την ευρωπαϊκή ασφάλεια, χρησιμοποιώντας ρητορικές προκλήσεις.
Η φράση Γεραπετρίτη “σε θέματα εθνικού συμφέροντος δεν υπάρχει καμία συζήτηση” λειτουργεί ως κόκκινη γραμμή, στέλνοντας το μήνυμα ότι η Αθήνα δεν διαπραγματεύεται στρατηγικά της κεκτημένα.
Ένα νέο μέτωπο στην ευρωτουρκική σκακιέρα
Η αντιπαράθεση Γεραπετρίτη – Φιντάν δεν είναι απλώς ένα ακόμη διπλωματικό επεισόδιο. Είναι ενδεικτική της βαθύτερης γεωπολιτικής σύγκρουσης για το ποιος θα έχει λόγο στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφαλείας.
Η Ελλάδα προβάλλει ως νόμιμος και αξιόπιστος εταίρος της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ, ενώ η Τουρκία επιχειρεί να ανακτήσει ρόλο μέσω επιθετικής ρητορικής και πολιτικής πίεσης.
Το μήνυμα της Αθήνας είναι σαφές: Ειρήνη μεν, αλλά χωρίς υποχωρήσεις σε κυριαρχικά δικαιώματα.
Πηγή: pagenews.gr