Μαρόκο: Η «Έκρηξη» της Gen Z κατά της Διαφθοράς και των Δαπανών για το Μουντιάλ 2030

Το Μαρόκο βυθίζεται σε ένα νέο κύμα αντικυβερνητικών διαδηλώσεων, με τη νεανική οργάνωση GenZ 212 να καλεί χιλιάδες νέους σε κινητοποιήσεις σε δέκα πόλεις –από το Ραμπάτ και την Καζαμπλάνκα μέχρι το Αγκαντίρ και την Ταγγέρη– το προσεχές Σάββατο. Οι διαμαρτυρίες, που διεκδικούν δουλειές, δικαιοσύνη, καλύτερες δημόσιες υπηρεσίες και τερματισμό της διαφθοράς, έρχονται μετά το πιο μαζικό κίνημα από το 2011, την εποχή της «Αραβικής Άνοιξης». Χωρίς επίσημη ηγεσία, οι νέοι –ηλικίες 15-24 ετών, που αντιπροσωπεύουν το 25% του πληθυσμού– οργανώνονται μέσω TikTok, Discord και Instagram, εκφράζοντας βαθιά απογοήτευση από ένα σύστημα που θεωρούν διεφθαρμένο και αναποτελεσματικό.

Η GenZ 212: Μια Αποκεντρωμένη Εξέγερση από τα Social Media

Η ομάδα GenZ 212 –όπου το 212 είναι ο κωδικός της Μαρόκου– ξεκίνησε στις 18 Σεπτεμβρίου 2025 ως ανώνυμο Discord server με λιγότερα από 1.000 μέλη, για να φτάσει τα 130.000 σε λίγες μέρες. Χωρίς ηγέτες, λειτουργεί ως «χώρος συζήτησης» για θέματα όπως η υγεία, η εκπαίδευση και η διαφθορά, καλώντας σε ειρηνικές διαμαρτυρίες. Το προηγούμενο κύμα, από 27 Σεπτεμβρίου έως αρχές Οκτωβρίου, συγκέντρωσε δεκάδες χιλιάδες σε πόλεις όπως Καζαμπλάνκα, Αγκαντίρ, Μαρακές και Σαλé, με συνθήματα όπως «Υγεία πρώτα, δεν θέλουμε Μουντιάλ!» και «Είμαστε η νεολαία, δεν είμαστε παράσιτα».

Οι διαδηλωτές απαιτούν: δωρεάν ποιοτική εκπαίδευση και υγεία χωρίς διακρίσεις, προσιτή στέγαση, βελτίωση μισθών και συντάξεων, μείωση ανεργίας (35,8% στους νέους, 19% στους αποφοίτους πανεπιστημίου), υιοθέτηση αγγλικών ως δεύτερης γλώσσας αντί γαλλικών, και δράση κατά της διαφθοράς. Το κίνημα, μέρος παγκόσμιας «εξέγερσης της Gen Z» (όπως στην Κένυα, Νεπάλ και Μαδαγασκάρη, όπου ο πρόεδρος εκδιώχθηκε), χρησιμοποιεί social media για γρήγορη κινητοποίηση, αλλά κατηγορείται από αρχές για βία.

Οι Νέοι του Μαρόκου «Ξεσηκώνονται» για Αξιοπρέπεια: Οικονομική Απογοήτευση και Ανισότητες

Οι διαμαρτυρίες αντικατοπτρίζουν βαθιά οικονομική και κοινωνική κρίση. Με ανεργία 13,3% συνολικά (35,8% στους νέους) και το Μαρόκο στην 120ή θέση του UNDP Human Development Index, η νεολαία νιώθει αποκλεισμένη από ένα σύστημα που ευνοεί ελίτ. Ο πολιτικός αναλυτής Ομάρ Μπρουκσί από το Ραμπάτ εξηγεί: «Υπάρχουν τεράστιες κοινωνικές ανισότητες, με μια ελίτ που περιφρονεί τις φτωχότερες τάξεις – αυτό δημιουργεί αίσθημα αποκλεισμού που εκρήγνυται». Η νεολαία, που αποτελεί το 50% του πληθυσμού κάτω των 35 ετών, αντιμετωπίζει NEET (Not in Education, Employment or Training) ποσοστά 25%, με αποφοίτους να ψάχνουν δουλειές σε μια οικονομία βασισμένη σε τουρισμό και αυτοκινητοβιομηχανία.

Η σπίθα άναψε τον Αύγουστο 2025, όταν οκτώ έγκυες πέθαναν από ιατρική αμέλεια στο δημόσιο νοσοκομείο του Αγκαντίρ – συμβόλo της ανισότητας μεταξύ φτωχής ενδοχώρας και πλούσιων παράκτων (Ραμπάτ, Καζαμπλάνκα). Οι διαδηλωτές μιλούν για «Μαρόκο δύο ταχυτήτων», όπου δισεκατομμύρια δαπανώνται σε βιτρίνα (π.χ. τρένο υψηλής ταχύτητας, μεγαλύτερο στάδιο παγκοσμίως) αντί για σχολεία και νοσοκομεία. Ο οικονομολόγος Νατζίμπ Ακσέμπι σχολιάζει: «Οι κυβερνήσεις προτιμούν εικόνα από ανάγκες – χτίζουν στάδια, αλλά δεν μπορούν να τα συντηρήσουν».

Μαρόκο: Από τις Ελλείψεις στα Νοσοκομεία στο Μουντιάλ των Αντιθέσεων

Η οργή κορυφώθηκε με τις δαπάνες για το Μουντιάλ 2030 (συνδιοργάνωση με Ισπανία και Πορτογαλία) και το Africa Cup of Nations 2025, που κοστίζουν 5 δισ. δολάρια σε στάδια, συγκοινωνίες και ξενοδοχεία – χρήματα που οι νέοι βλέπουν σπαταλημένα, ενώ τα νοσοκομεία υπερφορτώνονται και τα σχολεία υποχρηματοδοτούνται. Το Ραμπάτ υπόσχεται 1,7% ανάπτυξη και 100.000 θέσεις εργασίας, αλλά αναλυτές όπως ο Ρικάρντο Φαμπιάνι από το International Crisis Group προειδοποιούν: «Ο βασιλιάς δεν μπορεί να αγγίξει τους ολιγάρχες – αυτοί ελέγχουν την οικονομία και εμποδίζουν μεταρρυθμίσεις».

Η βία κλιμακώθηκε: Στις 1 Οκτωβρίου, τρεις διαδηλωτές σκοτώθηκαν από πυρά αστυνομικών, με 409 συλλήψεις και 263 τραυματίες σε αστυνομικούς. Η Amnesty International καταγγέλλει «υπερβολική βία», καλώντας για έρευνα, ενώ η GenZ 212 αποστασιοποιήθηκε από βανδαλισμούς, ζητώντας ειρήνη.

Η Κυβέρνηση Υπό Πίεση: Υποσχέσεις και «Δύσκολη Ισορροπία»

Ο πρωθυπουργός Αζίζ Αχαννούς, δισεκατομμυριούχος συνδεδεμένος με το παλάτι, αντιμετωπίζει την μεγαλύτερη πρόκληση από την ανάληψη εξουσίας του το 2021. Η κυβέρνηση υπόσχεται διάλογο, με τον υπουργό Οικονομικών Λαχσέν Χαντάντ να υπερασπίζεται το Μουντιάλ ως «μοχλό ανάπτυξης». Ο βασιλιάς Μοχάμεντ ΣΤ’, στις 9 Οκτωβρίου, αναγνώρισε έμμεσα τα προβλήματα και κάλεσε για μεταρρυθμίσεις, αλλά η GenZ 212 απαιτεί παραίτηση κυβέρνησης, απελευθέρωση κρατουμένων και απόλυση διεφθαρμένων κομμάτων.

Παρά την οικονομική σταθερότητα (δημοσιονομική πειθαρχία από ΔΝΤ, άνθηση τουρισμού), η νεολαία βλέπει ανισότητες: 1/5 των αποφοίτων άνεργοι, ενώ η διαφθορά βαθμολογείται 36/100 από Transparency International. Το κίνημα, εμπνευσμένο από την Αραβική Άνοιξη (όπου ο βασιλιάς επέτρεψε εκλογή πρωθυπουργού αλλά διατήρησε εξουσία), απειλεί τη σταθερότητα ενός συστήματος που βασίζεται σε ισορροπία μεταξύ παλατιού και ελίτ.

Μια Παγκόσμια Εξέγερση Νεολαίας

Οι διαδηλώσεις της GenZ 212 δεν είναι μεμονωμένο φαινόμενο – εντάσσονται σε παγκόσμια εξέγερση της Gen Z κατά ανισοτήτων και διαφθοράς, από Κένυα και Νεπάλ μέχρι Μαδαγασκάρη. Στο Μαρόκο, με 50% πληθυσμού κάτω των 35, η νεολαία ζητά αξιοπρέπεια: «Θέλουμε χώρα για όλους – άρρωστους, αγράμματους, ανέργους και φτωχούς, όχι πλατφόρμα για πολιτικούς με γεμάτα στομάχια». Ο βασιλιάς και η κυβέρνηση καλούνται να απαντήσουν, πριν η οργή μετατραπεί σε μη αναστρέψιμη αναταραχή. Το Μαρόκο, με φιλόδοξους στόχους όπως το Μουντιάλ, χρειάζεται μεταρρυθμίσεις – όχι βιτρίνα, αλλά ουσία.

Πηγή: Pagenews.gr