Καρυστιανού: «Ο Άγνωστος Στρατιώτης μετατρέπεται σε μνημείο λήθης» — Σφοδρή επίθεση στην κυβέρνηση

Η σφοδρή αντίδραση της Μαρίας Καρυστιανού, προέδρου του Συλλόγου Οικογενειών Θυμάτων «Τέμπη 2023», ήρθε να προσθέσει νέα ένταση στη συζήτηση γύρω από την τροπολογία που περιορίζει τις συγκεντρώσεις στον χώρο μπροστά από το Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη. Σε μακροσκελή ανάρτησή της στα κοινωνικά δίκτυα, η Καρυστιανού καταγγέλλει ότι η κυβέρνηση επιχειρεί να μετατρέψει το μνημείο της μνήμης σε μνημείο λήθης, και κατηγορεί την εκτελεστική εξουσία για «αλαζονεία» και προσπάθεια φίμωσης της συλλογικής μνήμης.

Η οργισμένη της τοποθέτηση δεν περιορίζεται στη ρητορική: συσχετίζει ευθέως την πρωτοβουλία της κυβέρνησης με μια ευρύτερη στρατηγική «εξαφάνισης» των υπενθυμίσεων για τραγικά γεγονότα που επιβαρύνουν την πολιτική της εικόνα — και καλεί την αντιπολίτευση να σταθεί «σύσσωμη» στο πλευρό των οικογενειών θυμάτων.

Τι λέει η Καρυστιανού — αποσπάσματα και σημασία

Στο κείμενό της η Καρυστιανού ισχυρίζεται, μεταξύ άλλων, ότι:

• Η ρύθμιση θα μετατρέψει το Μνημείο σε «μνημείο λήθης», όπου όσοι θυμούνται και τιμούν θα τιμωρούνται.
• Η «δικαιοσύνη» τίθεται «υπό την υπηρεσία της εκδικητικής τιμωρίας» και της επιβολής λήθης.
• Αν οι επίσημες μνήμες σβηστούν, «εμείς κάθε μέρα θα τα ξαναγράφουμε με ροδοπέταλα», υποσχόμενη συνεχή, ειρηνική ανάπλαση της μνήμης.

Η γλώσσα της είναι δραματική — σχεδιασμένη να αφυπνίσει συναισθήματα — αλλά και σαφής στο πολιτικό μήνυμα: η τροπολογία δεν είναι τεχνική ρύθμιση για την «τάξη», αλλά θεσμικός περιορισμός συλλογικής μνήμης και πολιτικής δράσης.

Νομικό, πολιτικό και ηθικό πλαίσιο

Η αντιπαράθεση ανοίγει πολλαπλά ερωτήματα:

• Νομικά: Πού βρίσκεται το όριο ανάμεσα στην επιτρεπτή ρύθμιση του δημόσιου χώρου και στην αδικαιολόγητη περιστολή του δικαιώματος στη διαδήλωση και στη μνήμη; Ειδικοί σε θέματα Συντάγματος και διεθνούς προστασίας των δικαιωμάτων ήδη επισημαίνουν κινδύνους υπέρβασης που μπορεί να οδηγήσουν σε προσφυγές στο ΣτΕ.
• Πολιτικά: Η ρύθμιση εμφανίζει την κυβέρνηση να επιλέγει σκληρή γραμμή απέναντι σε κινηματικές πρακτικές — κίνηση που ικανοποιεί τμήματα της εκλογικής πελατείας αλλά ρίχνει πολιτικό καπνό σε ένα ήδη τεταμένο κλίμα.
• Ηθικά-συμβολικά: Το Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη λειτουργεί ως κοινός τόπος μνήμης· η μετατόπιση της χρήσης του από δημόσια έκφραση μνήμης σε αποκλεισμό κάθε υπενθύμισης εγείρει ζήτημα για το ποιος «επιτρέπεται» να θυμάται — και με ποιον τρόπο.

Οι πολιτειακές και κοινωνικές επιπτώσεις

Η αντίδραση των οικογενειών θυμάτων και των κινημάτων μνήμης αναμένεται να ενισχύσει την κοινωνική αντιπαράθεση. Η Καρυστιανού καλεί την αντιπολίτευση «να σταθεί δίπλα μας» — και αυτό μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης για ευρύτερες πολιτικές συμπράξεις και πολιτικές πρωτοβουλίες υπέρ της ελευθερίας της διαμαρτυρίας.

Παράλληλα, η εικόνα ενός Κράτους που ρυθμίζει αυστηρά τους δημόσιους χώρους μνήμης μπορεί να πλήξει την εμπιστοσύνη πολιτών σε θεσμούς, ειδικά όταν η ρύθμιση συμπίπτει με εσωτερικές αντιπαραθέσεις και κατηγορίες για «καθεστωτικές» πρακτικές.

Μνήμη, πολιτική και δημοκρατία

Η τοποθέτηση της Μαρίας Καρυστιανού προσθέτει στη δημόσια συζήτηση βαθύτερη ηθική διάσταση: δεν πρόκειται μόνο για μια διάταξη περί δημόσιου χώρου, αλλά για τον τρόπο που μια κοινωνία τιμά, διαχειρίζεται και προστατεύει τη συλλογική της μνήμη.

Με την κυβέρνηση να επιμένει στην ανάγκη «τάξης» γύρω από το Μνημείο και την κοινωνία να διχάζεται ως προς το αν αυτή η τάξη ισοδυναμεί με λήθη, το στοίχημα είναι διπλό: να διαφυλαχθούν οι δημόσιοι χώροι ως χώροι μνήμης και έκφρασης, και παράλληλα να διασφαλιστεί ο σεβασμός στη συνταγματική ελευθερία της διαδήλωσης.