Οι Ευκαιρίες και Προκλήσεις για την Ελλάδα από το «Στοπ» στο Ρωσικό Αέριο: Απεξάρτηση 2028

Η ιστορική απόφαση της ΕΕ (20/10/2025) για πλήρη απαγόρευση ρωσικού αερίου έως 31/12/2027 (νέα συμβόλαια από 1/1/2026, βραχυπρόθεσμα έως 17/6/2026, μακροπρόθεσμα έως 2028) σηματοδοτεί το τέλος εξάρτησης από Ρωσία, με Ελλάδα να παίζει ρόλο κόμβου LNG. Η ρύθμιση, μέρος REPowerEU, θεωρεί αέριο μέσω Τουρκίας ρωσικό (αντίστροφη απόδειξη), εκτός αν αποδειχθεί αλλιώς. Η Ελλάδα, με 45% ρωσικού αερίου (2 bcm/έτος, DESFA 2025), επηρεάζεται, αλλά η παρέμβαση Παπασταύρου εξασφάλισε εξαιρέσεις για συμβάσεις έως 2028. «Ρεαλιστική μετάβαση με προσιτές τιμές – ασφάλεια εφοδιασμού», δήλωσε ο Παπασταύρου στο Συμβούλιο ΥΠΕΝ (20/10). Με 81% αύξηση LNG εισαγωγών (22,4 TWh, 2025), η Ελλάδα γίνεται πύλη για ΝΑ Ευρώπη, μειώνοντας εξάρτηση από 60% (2024) σε 0% (2028).

Η Συμφωνία ΕΕ: Τέλος TurkStream και REPowerEU

Η απόφαση, εγκριθείσα με πλειοψηφία 25/27 υπουργών (εξαίρεση Ουγγαρία/Σλοβακία), απαγορεύει νέα συμβόλαια από 1/1/2026, βραχυπρόθεσμα έως 17/6/2026, μακροπρόθεσμα έως 1/1/2028. Το TurkStream (50 εκατ. m³/ημέρα, ENTSOG) θεωρείται ρωσικό, εκτός αν αποδειχθεί αλλιώς. Το REPowerEU (20 δισ. ευρώ) στοχεύει 50 bcm LNG/έτος από ΗΠΑ (30 bcm, 2025), με Ελλάδα να καλύπτει 2 bcm/έτος (Revithoussa, Alexandroupolis). Η Αθήνα πίεσε για εξαιρέσεις υφιστάμενων συμβάσεων (DEPA-Gazprom έως 2027), με Παπασταύρου να λέει: «Διασφαλίζουμε σταθερότητα – όχι ανατροπές αγοράς» (Naftemporiki, 20/10). Η ρύθμιση, με 13% ρωσικού αερίου ΕΕ (15 δισ. ευρώ, 2025), μειώνει εξάρτηση από 45% (2022) σε 0% (2028).

Ευκαιρίες για Ελλάδα: Κόμβος LNG και Ενεργειακή Ασφάλεια

Η απόφαση αναβαθμίζει την Ελλάδα σε ενεργειακό κόμβο ΝΑ Ευρώπης, με Revithoussa (36 φορτία, 22,4 TWh, +81%) και Alexandroupolis FSRU (1,03 TWh, 2025) να καλύπτουν 40% εισαγωγών. Οι εξαγωγές Βορρά +660% (2025), με IGB (3 bcm/έτος) και TAP (10 bcm) να τροφοδοτούν Βαλκάνια. Η ΗΠΑ, 88% LNG (2025), ενισχύουν δεσμούς, με ΥΠΕΝ να πιέζει για μακροπρόθεσμα συμβόλαια (2 bcm/έτος, 2026). Ο Παπασταύρου: «Ο κάθετος διάδρομος ενισχύει ασφάλεια – ρόλος-κλειδί για Ελλάδα» (Kathimerini, 20/10). Με 40% αερίου σε ηλεκτρισμό, η απεξάρτηση μειώνει γεωπολιτικό ρίσκο, ενισχύοντας ΑΕΠ 1,5% (IEA, 2025).

Προκλήσεις: Μεταβατική Περίοδος 2026-2028 και Αύξηση Τιμών

Η μετάβαση, με LNG +40% κόστος (120 δολάρια/MMBtu vs. 8 αγωγού), πιέζει τιμές ηλεκτρικής ενέργειας +10-20% (2026-2027, HEE). Η Ελλάδα, χωρίς αποθήκευση αερίου (όπως 80% ΕΕ), είναι ευάλωτη σε spot αγορά (TTF 48 ευρώ/MWh, +59% 2024). Οι 2 bcm ρωσικό (2025) αντικαθίστανται με LNG, με DEPA (2 bcm Gazprom, έως 2027) να διαπραγματεύεται Qatar (+20% όγκος). Η Metlen (1 bcm, έως 2030) και ΔΕΗ (0,5 bcm, 2027) προσαρμόζονται, αλλά 2026-2027 είναι «διετία προσαρμογής» (Politico, 2025). Με 81% αύξηση LNG (22,4 TWh), η Ελλάδα μειώνει εξάρτηση από 60% (2024) σε 0% (2028), αλλά χρειάζεται 5 δισ. επενδύσεις σε LNG/δίκτυα (REPowerEU).

Οι Εταιρείες: DEPA, Metlen, ΔΕΗ – Συμβάσεις και Στρατηγικές

• ΔΕΠΑ Εμπορίας: 2 bcm/έτος Gazprom (έως 2027), ξεκινά διακανονισμό (2025, +10% τιμές). Με 39% εισαγωγών Revithoussa, στρέφεται σε LNG ΗΠΑ (88% 2025).
• Metlen: 1 bcm/έτος, έως 2030, με επιλογή force majeure λόγω απαγόρευσης. Επενδύει σε LNG imports (+30% 2026).
• ΔΕΗ: 0,5 bcm, έως 2027, με 30% παραγωγής αερίου, προσαρμόζεται σε LNG για σταθερότητα τιμών.

Ο Παπασταύρου: «Υποστηρίζουμε REPowerEU – διασφαλίζουμε προσιτότητα» (Naftemporiki, 20/10). Οι Ουγγαρία/Σλοβακία καταψήφισαν, επικαλούμενες «κίνδυνο τιμών» (Politico).

Μεταβατική Περίοδος και Περιφερειακός Ρόλος

Η απαγόρευση ρωσικού αερίου έως 2028, με εξαιρέσεις συμβάσεων, προσφέρει στην Ελλάδα ρόλο κόμβου (Revithoussa/Alexandroupolis, IGB/TAP), ενισχύοντας εξαγωγές +660%. Οι προκλήσεις 2026-2028 (+10-20% τιμές) αντιμετωπίζονται με 5 δισ. επενδύσεις, ενώ DEPA/Metlen/ΔΕΗ προσαρμόζονται. Η Αθήνα, με 81% LNG αύξηση, οδηγεί σε ενεργειακή ανεξαρτησία – και περιφερειακή ηγεμονία.

Πηγή: Pagenews.gr