Αλλαγές στις Κληρονομιές: Τέλος στα «Αδελφομοίρια» – Νέο Κληρονομικό Δίκαιο για Περιουσίες και Διαθήκες

Μετά 80 χρόνια, το Κληρονομικό Δίκαιο της Ελλάδας αλλάζει ριζικά, προσαρμοζόμενο σε σύγχρονες ανάγκες. Η νομοπαρασκευαστική επιτροπή, υπό τον καθηγητή Απόστολο Γεωργιάδη (υπ. Δικαιοσύνης), ολοκλήρωσε επεξεργασία (17/10/2025), στοχεύοντας σε αποφυγή απαξίωσης περιουσιών από αποποιήσεις (10.000+ ετησίως, Στατιστική Υπηρεσία). Με δημόσια διαβούλευση Νοεμβρίου, το νομοσχέδιο «σπάει» τη νόμιμη μοίρα, εισάγει κληρονομικές συμβάσεις και περιορίζει συγκυριότητες. «Λογική δικαιοσύνη – όχι τυπική ισότητα», λέει ο Γεωργιάδης (Kathimerini). Ας δούμε τις βασικές αλλαγές.

Κληρονομικές Συμβάσεις: Σπάει η Νόμιμη Μοίρα

Για πρώτη φορά, επιτρέπονται κληρονομικές συμβάσεις ενώ ζει ο κληρονομούμενος, με κληρονόμους (παιδιά, σύζυγος) να συμφωνούν κατανομή. Η νόμιμη μοίρα (25% για σύζυγο, 50% παιδιά) ακυρώνεται – κληρονομούμενος αποφασίζει ελεύθερα. Παράδειγμα: Γονείς δίνουν επιχείρηση σε ένα παιδί, ακίνητο σε άλλο, εγγονή σε εξοχικό. Ανακλητές όπως δωρεές, με έλεγχο για «σπουδαίο λόγο» (π.χ. εκμετάλλευση). Επίσης, κληρονόμος παραιτείται υπέρ άλλου για χρήματα/άλλο περιουσιακό. Στόχος: Μείωση αποποιήσεων 30% (2025, Υπ. Δικαιοσύνης).

Τέλος «Αδελφομοιριών»: Αποζημίωση Αντί Συγκυριότητας

Το «εξ αδιαιρέτου» (συγκυριότητα ποσοστών) τελειώνει: Αντί ποσοστό σε ακίνητο, κληρονόμος παίρνει ακίνητο + αποζημίωση για άλλους (χρήμα/άλλο περιουσιακό). Παράδειγμα: Σπίτι σε ένα παιδί, άλλο παίρνει 25% αξίας σε μετρητά. Εξαίρεση: Συγκεκριμένη συμφωνία συγκυριότητας. Αυτό μειώνει απαξίωση ακινήτων (40% ρημαγμένα από συγκυριότητα, Στατιστική Υπηρεσία 2024), αποφεύγοντας «αδελφομοίρια» που οδηγούν σε πλειστηριασμούς.

Συζύγοι και Σύντροφοι: 33% Κληρονομιά, Δικαίωμα Κατοικίας

• Σύζυγοι: Ποσοστό από 25% σε 33% όταν κληρονομούν με παιδιά – παιδιά παίρνουν λιγότερο (67%). Αυτό ενισχύει συζύγους σε κοινή κληρονομιά.
• Σύντροφοι ζωής: Χωρίς γάμο/σύμφωνο, ο επιζών μένει στην κοινή κατοικία 3+ χρόνια (συμφωνία κληρονόμων). Αν χωρίς παιδιά/συγγενείς, κληρονομεί όλος – αντί Δημόσιο.
• Φροντίδα ηλικιωμένων: Νέα πρόβλεψη: Φροντιστής κληρονομεί αν δεν υπάρχουν συγγενείς, μειώνοντας ρημαγμένες περιουσίες (5.000 ετησίως, Υπ. Δικαιοσύνης).

Διαθήκες: Περιορισμός Πλαστών και Δικαίωμα Παραμονής

• Ιδιόχειρες: Παραμένουν, αλλά ελέγχονται από συμβολαιογράφο (μη δικαστήριο) για πλαστογραφίες. Μάρτυρες, γραφολογική εξέταση – μόνο για μη παιδιά/συζύγους.
• Πώληση ακινήτων: Επιτρέπεται πώληση σπιτιού/εξοχικού ενώ ζει, με συμφωνία αγοραστή για παραμονή/ενοίκιο. Παράδειγμα: Πωλεί σπίτι, μένει πληρώνοντας ενοίκιο – χωρίς μετακόμιση.

Ριζική Αλλαγή για Περιουσίες

Το νέο Κληρονομικό Δίκαιο, με συμβάσεις, τέλος συγκυριότητας, 33% συζύγους και δικαιώματα συντρόφων, λύνει αποποιήσεις και απαξίωση. Με δημόσια διαβούλευση Νοεμβρίου, προσαρμόζεται σε σύγχρονη Ελλάδα. Ο Γεωργιάδης: «Ουσιαστική δικαιοσύνη – όχι τυπική ισότητα» (Kathimerini).

Πηγές: Pagenews.gr