Οι κυρώσεις, ο Πούτιν και το στοίχημα του Τραμπ: Πόσο μακριά θα φτάσει η πίεση των ΗΠΑ;

Μια επίθεση με οικονομικά όπλα

Ο Ντόναλντ Τραμπ, στην πιο αποφασιστική του κίνηση από την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο, ανακοίνωσε κυρώσεις-σοκ κατά των ενεργειακών κολοσσών Rosneft και Lukoil, μαζί με δεκάδες θυγατρικές τους. Στόχος, όπως τόνισε το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών, είναι να «στερέψει η ροή χρήματος που τροφοδοτεί τη ρωσική πολεμική μηχανή».

Η Ουάσιγκτον πηγαίνει ένα βήμα παραπέρα: κάθε τράπεζα ή εταιρεία που διευκολύνει αγορές ρωσικού πετρελαίου, ακόμη και αν δεν είναι αμερικανική, κινδυνεύει με αποκλεισμό από το δολαριακό σύστημα. Πρόκειται για την πιο επιθετική χρήση δευτερογενών κυρώσεων εδώ και χρόνια.

Οι πρώτες αντιδράσεις ήταν άμεσες: οι τιμές του πετρελαίου ανέβηκαν κατά περίπου 5%, ενώ κινεζικές και ινδικές διυλιστικές μονάδες δήλωσαν ότι «παγώνουν» προσωρινά τις αγορές τους από τη Μόσχα.

Αλλαγή στρατηγικής – και τόνου

Η νέα γραμμή Τραμπ διαφέρει ριζικά από την προσεκτική προσέγγιση του Τζο Μπάιντεν. Ενώ η προηγούμενη κυβέρνηση προτιμούσε να περιορίζει τα έσοδα της Ρωσίας μέσω «οροφής τιμής» χωρίς να μειώνει τον όγκο των εξαγωγών, ο Τραμπ δείχνει πρόθυμος να αποδεχθεί ακόμη και άνοδο των διεθνών τιμών προκειμένου να αυξήσει τη στρατηγική πίεση.

Ορισμένοι αναλυτές το ερμηνεύουν ως επαναφορά της οικονομικής ισχύος ως όπλο επιβολής πολιτικής βούλησης. Άλλοι, πιο επιφυλακτικοί, προειδοποιούν ότι η Μόσχα έχει αποκτήσει τεράστια εμπειρία στην παράκαμψη κυρώσεων — μέσω «σκιωδών» δεξαμενόπλοιων, εταιρειών βιτρίνας και συναλλαγών σε γιουάν ή ρουπίες.

Η Κίνα και η Ινδία στο μικροσκόπιο

Η πραγματική αποτελεσματικότητα των νέων μέτρων θα εξαρτηθεί από τη στάση του Πεκίνου και του Νέου Δελχί. Οι δύο χώρες απορροφούν το μεγαλύτερο μέρος των ρωσικών εξαγωγών πετρελαίου και μέχρι στιγμής επιδιώκουν να διατηρήσουν ισορροπία μεταξύ φθηνών εισαγωγών και αποφυγής αμερικανικής πίεσης.

Ο ινδός πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι ζητά, σύμφωνα με αναλυτές, ανταλλάγματα από την Ουάσιγκτον — πιθανώς πρόσβαση σε τεχνολογία ή αμυντικά συμβόλαια — προκειμένου να περιορίσει τις ρωσικές αγορές. Αντίστοιχα, η Κίνα επιλέγει πιο σιωπηρή τακτική, συνεχίζοντας εισαγωγές μέσω αγωγών, μακριά από το βλέμμα των ΗΠΑ.

Μπορούν οι κυρώσεις να λυγίσουν τη Ρωσία;

Παρά τις αναταράξεις, λίγοι θεωρούν ότι οι κυρώσεις θα αλλάξουν άμεσα τη στρατηγική του Βλαντίμιρ Πούτιν. Η ρωσική οικονομία έχει προσαρμοστεί σε καθεστώς πολέμου, με ενισχυμένη εσωτερική παραγωγή και συμμαχίες εκτός Δύσης. Ωστόσο, η επίδραση μπορεί να είναι διαβρωτική: μείωση συναλλαγματικών αποθεμάτων, δυσκολία στις πληρωμές και σταδιακή απομόνωση των ρωσικών τραπεζών.

Όπως σημειώνει ο ειδικός στην αγορά ενέργειας Άντι Ιμσιρόβιτς, μια πλήρης ινδική απαγόρευση θα προκαλούσε πραγματικό πλήγμα στη Μόσχα, αλλά θα ανέβαζε το πετρέλαιο κατά 10-15 δολάρια το βαρέλι — ένα τίμημα που ο Τραμπ ίσως διστάσει να πληρώσει.

Ο Τραμπ, η ειρήνη και το πολιτικό ρίσκο

Πίσω από τη σκληρή ρητορική, ο αμερικανός πρόεδρος επιδιώκει κάτι περισσότερο από πίεση: ένα διαπραγματευτικό χαρτί για μια συμφωνία στην Ουκρανία. Θέλει να δείξει ότι μπορεί να «φέρνει αποτελέσματα» εκεί όπου οι Δημοκρατικοί απέτυχαν.

Ωστόσο, η επιτυχία των κυρώσεων εξαρτάται από μια εύθραυστη ισορροπία: αρκετή πίεση για να πονέσει η Μόσχα, αλλά όχι τόση ώστε να εκτοξευτούν οι τιμές ενέργειας και να στραφεί εναντίον του το αμερικανικό εκλογικό σώμα.

Οι κυρώσεις δεν είναι πανάκεια, αλλά εργαλείο ισχύος. Ο Πούτιν έχει αποδείξει ότι αντέχει στο κόστος. Το ερώτημα είναι αν ο Τραμπ αντέχει τη συνέπεια των δικών του επιλογών. Η ιστορία δείχνει ότι οι οικονομικές πιέσεις μπορούν να καθυστερήσουν έναν πόλεμο — σπάνια όμως τον τελειώνουν.

Πηγή: pagenews.gr