Η Αξιοπιστία των ΗΠΑ στην Ασφάλεια και οι Φιλοδοξίες της Κίνας στον Κόλπο

Η ισραηλινή αεροπορική επίθεση στο Κατάρ στις 9 Σεπτεμβρίου 2025, που στόχευσε ηγέτες της Χαμάς, συγκλόνει την περιοχή του Κόλπου. Η επίθεση, που έγινε σε γειτονιά κοντά σε σχολεία και πρεσβείες, σκότωσε πέντε μέλη της Χαμάς και έναν Κατάρι αξιωματικό ασφαλείας, εκτοξεύοντας αεροπορικούς βαλλιστικούς πυραύλους από F-15 και F-35 πάνω από την Ερυθρά Θάλασσα, αποφεύγοντας αραβικούς αιθέρες. Το γεγονός αυτό, που πραγματοποιήθηκε σε χώρα που φιλοξενεί την μεγαλύτερη αμερικανική βάση στην περιοχή, το Al Udeid, θέτει σε αμφισβήτηση την αξιοπιστία των ΗΠΑ ως εγγυητή ασφάλειας. Οι ηγέτες του Κόλπου αμφιβάλλουν για την προστασία που προσφέρει η Ουάσινγκτον, αναζητώντας εναλλακτικές συμμαχίες, με την Κίνα να αναδύεται ως πιθανός παράγοντας ισορροπίας.

Η Επίθεση: Τακτική και Συμβολική Σημασία

Η ισραηλινή επιχείρηση περιλάμβανε 15 F-15 και 4 F-35, που εξαπέλυσαν πάνω από 10 πυραύλους Rampage από την Ερυθρά Θάλασσα, πετώντας πάνω από τη Σαουδική Αραβία πριν χτυπήσουν το σύνθεμα Leqtaifiya στο Ντόχ. Το σύνθεμα, φυλασσόμενο από Κατάρους φρουρούς, φιλοξενούσε ηγέτες της Χαμάς, συμπεριλαμβανομένου του Khalil al-Hayya, για συζητήσεις ειρήνης με αμερικανική μεσολάβηση. Η Χαμάς ανέφερε ότι σώθηκαν οι κορυφαίοι ηγέτες, αλλά σκοτώθηκαν πέντε μέλη, συμπεριλαμβανομένου του γιου του al-Hayya, και ένας Κατάρι φύλακας. Το Κατάρ καταδίκασε την επίθεση ως «τρομοκρατία κράτους», και ανακοίνωσε νομική ομάδα για αντίποινα, ενώ συγκάλεσε σύνοδο Αραβικής-Ισλαμικής Συνόδου.

Η επίθεση, η πρώτη άμεση στο έδαφος μέλους του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου, εκτέλεσε από το Ισραήλ ως ανεξάρτητη δράση, παρόλο που οι ΗΠΑ ενημερώθηκαν μόλις 10 λεπτά πριν ξεκινήσουν οι πυραύλοι. Ο Trump δήλωσε ότι «αισθάνεται άσχημα» για την τοποθεσία, αλλά η απάντηση του Λευκού Οίκου ήταν ήπια, με την εκπρόσωπο Karoline Leavitt να λέει ότι η επίθεση «δεν εξυπηρετεί στόχους ΗΠΑ ή Ισραήλ». Ο πρέσβης του Ισραήλ στις ΗΠΑ, Yechiel Leiter, δήλωσε ότι «αν δεν τους πιάσουμε αυτή τη φορά, θα τους πιάσουμε την επόμενη», εντείνοντας τις εντάσεις.

Αμφισβήτηση της Αμερικανικής Ασφάλειας

Το Κατάρ φιλοξενεί την Al Udeid Air Base, τη μεγαλύτερη αμερικανική βάση στη Μέση Ανατολή, με 10.000+ στρατιώτες και F-35, Patriot συστήματα, και ραντάρ. Παρά τα 7 δισ. δολάρια επένδυση του Κατάρ, η βάση δεν ανίχνευσε τα ισραηλινά αεροσκάφη ή πυραύλους. Η αποτυχία αυτή κλονίζει την εμπιστοσύνη των συμμάχων, καθώς η Ουάσινγκτον διαβεβαίωσε το Κατάρ για προστασία, αλλά απέτυχε να την εφαρμόσει. Ο Firas Maksad της Eurasia Group δήλωσε ότι η «ασύμμετρη» σχέση ΗΠΑ-Ισραήλ κάνει την Ουάσινγκτον απρόβλεπτη.

Η επίθεση, παρόμοια με αυτή στο Ιράν τον Ιούνιο 2025, δείχνει ότι οι ΗΠΑ δεν μπορούν να εγγυηθούν ασφάλεια σε συμμάχους, ακόμα και σε βάσεις τους. Οι Κόλπου αμφιβάλλουν για την προστασία από Ισραήλ, ειδικά μετά από προηγούμενες αποτυχίες, όπως η μη υπεράσπιση της Σαουδικής Αραβίας από Χούτι το 2019. Ο Trump υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα στις 1 Οκτωβρίου 2025, εγγυώμενος την ασφάλεια του Κατάρ, αλλά ως διάταγμα, όχι συνθήκη, δεν είναι δεσμευτικό για μελλοντικές κυβερνήσεις.

Η Κίνα: Φιλόδοξος Αλλά Περιορισμένος Παίκτης

Η Κίνα αναδύεται ως πιθανός εγγυητής, με διπλωματική επιρροή. Επέμεσε στη σύνοδο SCO και την παρέλαση Ημέρας Νίκης τον Σεπτέμβριο 2025. Μέσω της Οργάνωσης Συνεργασίας Σαγκάης (SCO), προτείνει «νέο πλαίσιο ασφάλειας» στη Μέση Ανατολή, βασισμένο σε διάλογο και περιφερειακή πρωτοβουλία. Το 2022, η Κίνα μεσολάβησε μεταξύ Ιράν και Σαουδικής Αραβίας, δείχνοντας διπλωματική χρησιμότητα. Οικονομικά, η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος καταναλωτής πετρελαίου από Κόλπο, με 40% εισαγωγών από Στενό Ορμούζ. Επενδύσεις: Λιμάνια, ενέργεια, και 90% εμπορίου Ινδικός Ωκεανός.

Στρατιωτικά, η Κίνα επενδύει σε εκσυγχρονισμό, αλλά δαπάνες της είναι 1/3 των ΗΠΑ (232 δισ. δολάρια). Έχει μία υπερπόντια βάση στο Τζιμπουτί, ενώ οι ΗΠΑ διαθέτουν παγκόσμιο δίκτυο. Στον Κόλπο, η Κίνα συμμετέχει σε ασκήσεις Security Belt με Ιράν και Ρωσία, δοκιμάζοντας ανθυποβρυχιακή άμυνα και καταπολέμηση πειρατείας. Ωστόσο, η Κίνα αποφεύγει άμεση εμπλοκή, όπως στην προστασία εμπορικών πλοίων από Χούτι το 2025, προτιμώντας ιρανική μεσολάβηση για αποφυγή επιθέσεων σε κινεζικά πλοία.

Η Κίνα δεν μπορεί να αντικαταστήσει τις ΗΠΑ ως εγγυητή, λόγω έλλειψης θεσμικού πλαισίου και παγκόσμιας εμπιστοσύνης. Ωστόσο, προσφέρει «μαλακή ισχύ» μέσω οικονομικών δεσμών και διπλωματίας, όπως η πρόταση για διάλογο Κόλπου. Η παρουσία της ως «ισορροπητής» αυξάνεται, με πωλήσεις όπλων όπως HQ-9 και J-20 μαχητικά.

Σαουδική Αραβία-Πακιστάν: Συμφωνία Αμοιβαίας Άμυνας

Η συμφωνία Σαουδικής Αραβίας-Πακιστάν στις 17 Σεπτεμβρίου 2025 ενισχύει την μακροχρόνια συνεργασία τους. Υπογεγραμμένη από τον Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν και τον Σεχμπάζ Σαρίφ στο Al Yamamah Palace, η «Στρατηγική Συμφωνία Αμοιβαίας Άμυνας» δηλώνει ότι επίθεση σε μία είναι επίθεση και στην άλλη.

Η συμφωνία, μετά την επίθεση στο Κατάρ, σηματοδοτεί αναζήτηση εναλλακτικών εγγυητών. Η Σαουδική Αραβία, ανησυχώντας για Ισραήλ, στρέφεται σε Πακιστάν για στρατιωτική υποστήριξη. Το Πακιστάν, πυρηνική δύναμη, έχει ιστορική συνεργασία με Ριάντ, με 11.000 στρατιώτες το 1990 και εκπαίδευση 8.000 Σαουδαράβων από το 1967. Η συμφωνία περιλαμβάνει εκπαίδευση, ανταλλαγή συμβούλων, και πιθανή πυρηνική ομπρέλα, παρόλο που ο υπουργός Άμυνας του Πακιστάν διευκρίνισε ότι δεν είναι «στο ραντάρ».

Η συμφωνία ανεβάζει τις κινεζικές εξαγωγές όπλων, μέσω Πακιστάν, όπως HQ-9 αεράμυνα και J-20 μαχητικά. Η Κίνα, με 80% πετρελαίου από Κόλπο, βλέπει ευκαιρία για επέκταση. Η SCO και η παρέλαση Ημέρας Νίκης ενισχύουν την πολυπολική ρητορική της.

Η Κίνα: Φιλόδοξη αλλά Περιορισμένη

Η Κίνα επενδύει σε εκσυγχρονισμό, με δαπάνες 1/3 των ΗΠΑ (232 δισ. δολάρια). Έχει βάση στο Τζιμπουτί, αλλά όχι στον Κόλπο. Συμμετέχει σε ασκήσεις Security Belt με Ιράν και Ρωσία, δοκιμάζοντας ανθυποβρυχιακή άμυνα. Παρόλα αυτά, αποφεύγει εμπλοκή, όπως στην προστασία πλοίων από Χούτι το 2025, προτιμώντας ιρανική μεσολάβηση. Η Κίνα προσφέρει «μαλακή ισχύ» μέσω οικονομίας, με 90% εμπορίου Ινδικός Ωκεανός, και διπλωματία, όπως η μεσολάβηση Ιράν-Σαουδικής το 2023. Προτείνει «νέο πλαίσιο ασφάλειας» στη Μέση Ανατολή, βασισμένο σε διάλογο.

Ωστόσο, η Κίνα δεν μπορεί να αντικαταστήσει τις ΗΠΑ, λόγω έλλειψης παγκόσμιου δικτύου βάσεων και θεσμικής εμπιστοσύνης. Οι δαπάνες της είναι 1/3 των ΗΠΑ, και η παρουσία της περιορίζεται σε περιφερειακό επίπεδο. Παρόλα αυτά, η Κίνα εκμεταλλεύεται την ευπάθεια των ΗΠΑ, με επενδύσεις σε λιμάνια και πωλήσεις όπλων. Η συμφωνία Σαουδικής-Πακιστάν δημιουργεί ευκαιρία για Κίνα να επεκταθεί μέσω Πακιστάν, ως πύλης για αμυντικές αγορές στον Κόλπο.

Συμμαχίες και Διαφοροποίηση

Οι Κόλπου αναζητούν εναλλακτικές. Η Σαουδική Αραβία και Πακιστάν υπέγραψαν αμοιβαία άμυνα στις 17 Σεπτεμβρίου 2025, ενισχύοντας δεσμούς από το 1967. Η συμφωνία, μετά την επίθεση στο Κατάρ, δηλώνει ότι επίθεση σε μία είναι επίθεση και στην άλλη, περιλαμβάνοντας εκπαίδευση και πιθανή πυρηνική ομπρέλα. Το Πακιστάν, πυρηνική δύναμη, έχει ιστορική συνεργασία με Ριάντ, με 11.000 στρατιώτες το 1990. Η Κίνα επωφελείται, με πωλήσεις όπλων όπως HQ-9 και J-20 μέσω Πακιστάν.

Η Κίνα, μέσω SCO, προτείνει «νέο πλαίσιο ασφάλειας» στη Μέση Ανατολή, βασισμένο σε διάλογο και περιφερειακή πρωτοβουλία. Το 2022, μεσολάβησε μεταξύ Ιράν και Σαουδικής, δείχνοντας διπλωματική χρησιμότητα. Οικονομικά, είναι ο μεγαλύτερος καταναλωτής πετρελαίου από Κόλπο, με 40% εισαγωγών από Στενό Ορμούζ. Επενδύσεις: Λιμάνια, ενέργεια. Η παρουσία της ως «ισορροπητής» αυξάνεται, με πωλήσεις όπλων και ενεργειακούς δεσμούς.

Συμμαχίες και Διαφοροποίηση

Οι Κόλπου διαφοροποιούν εγγυήσεις. Η Σαουδική Αραβία και Πακιστάν υπέγραψαν αμοιβαία άμυνα στις 17 Σεπτεμβρίου 2025, ενισχύοντας δεσμούς από το 1967. Η συμφωνία, μετά την επίθεση στο Κατάρ, δηλώνει ότι επίθεση σε μία είναι επίθεση και στην άλλη, περιλαμβάνοντας εκπαίδευση και πιθανή πυρηνική ομπρέλα. Το Πακιστάν, πυρηνική δύναμη, έχει ιστορική συνεργασία με Ριάντ, με 11.000 στρατιώτες το 1990. Η Κίνα επωφελείται, με πωλήσεις όπλων όπως HQ-9 και J-20 μέσω Πακιστάν.

Η Κίνα, μέσω SCO, προτείνει «νέο πλαίσιο ασφάλειας» στη Μέση Ανατολή, βασισμένο σε διάλογο και περιφερειακή πρωτοβουλία. Το 2022, μεσολάβησε μεταξύ Ιράν και Σαουδικής, δείχνοντας διπλωματική χρησιμότητα. Οικονομικά, είναι ο μεγαλύτερος καταναλωτής πετρελαίου από Κόλπο, με 40% εισαγωγών από Στενό Ορμούζ. Επενδύσεις: Λιμάνια, ενέργεια. Η παρουσία της ως «ισορροπητής» αυξάνεται, με πωλήσεις όπλων και ενεργειακούς δεσμούς.

Μελλοντικές Προοπτικές

Η Κίνα δεν μπορεί να αντικαταστήσει τις ΗΠΑ ως εγγυητή, λόγω έλλειψης παγκόσμιου δικτύου βάσεων και θεσμικής εμπιστοσύνης. Οι δαπάνες της είναι 1/3 των ΗΠΑ (232 δισ. δολάρια), και η παρουσία της περιορίζεται σε περιφερειακό επίπεδο. Παρόλα αυτά, η Κίνα εκμεταλλεύεται την ευπάθεια των ΗΠΑ, με επενδύσεις σε λιμάνια και πωλήσεις όπλων. Η συμφωνία Σαουδικής-Πακιστάν δημιουργεί ευκαιρία για Κίνα να επεκταθεί μέσω Πακιστάν, ως πύλης για αμυντικές αγορές στον Κόλπο.

Πηγή: Pagenews.gr