Οι μετοχές εταιρειών σπάνιων γαιών στις ΗΠΑ εκτοξεύονται, καθώς η κυβέρνηση Τραμπ ενισχύει την εγχώρια παραγωγή και η Κίνα επιβάλλει περιορισμούς στις εξαγωγές. Οι επενδυτές στοιχηματίζουν σε εταιρείες όπως η MP Materials, η NioCorp και η USA Rare Earth, ενώ η Ουάσιγκτον προωθεί την αυτοδυναμία στην εφοδιαστική αλυσίδα, μειώνοντας την εξάρτηση από το Πεκίνο, που ελέγχει το 80% της παγκόσμιας παραγωγής.
Άνοδος Μετοχών στη Βόρεια Αμερική
Στις 20 Οκτωβρίου 2025, οι μετοχές αμερικανικών εταιρειών κατέγραψαν σημαντικά κέρδη:
- NioCorp: +9,3%, λόγω επενδυτικού ενδιαφέροντος.
- Energy Fuels: +3,8%, με σταθερή ζήτηση.
- USA Rare Earth: +2,9%, με προοπτικές κρατικής στήριξης.
- Perpetua Resources: +3,4%, ενισχυμένη από την αγορά.
- MP Materials: +1,8%, η μεγαλύτερη εταιρεία εξόρυξης σπάνιων γαιών στις ΗΠΑ.
Στον Καναδά, οι Lithium Americas (+2,6%) και Trilogy Metals (+2,2%) ακολούθησαν, αντικατοπτρίζοντας το θετικό κλίμα στη βορειοαμερικανική αγορά.
Κινεζικοί Περιορισμοί και Αμερικανική Αντίδραση
Η Κίνα, που καλύπτει το 70% της εξόρυξης και το 90% της επεξεργασίας σπάνιων γαιών, επέβαλε από τον Απρίλιο 2025 περιορισμούς εξαγωγών σε επτά στοιχεία (σάμαριο, γαδολίνιο, τέρβιο, δυσπρόσιο, λουτέσιο, σκάνδιο, ύτριο) και μαγνήτες, απαιτώντας άδειες εξαγωγής. Αυτή η κίνηση, ανταπάντηση στους δασμούς Τραμπ (145% τον Απρίλιο), προκάλεσε αναταράξεις, με εταιρείες όπως η Ford να σταματούν προσωρινά την παραγωγή.
Η Ουάσιγκτον αντέδρασε με:
- Κρατική στήριξη: Το Υπουργείο Άμυνας υπέγραψε συμφωνία με την MP Materials, περιλαμβάνοντας μετοχικό κεφάλαιο και εγγυημένες τιμές.
- Κατώτατο όριο τιμών: Ο Υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ προτείνει ελάχιστες τιμές για να αντιμετωπίσει τη χειραγώγηση από την Κίνα.
- Διεθνείς συνεργασίες: Συμφωνία ΗΠΑ-Αυστραλίας για επενδύσεις 8,5 δισ. δολαρίων σε εξόρυξη και επεξεργασία.
Στρατηγική Σημασία των Σπάνιων Γαιών
Οι σπάνιες γαίες, 17 στοιχεία κρίσιμα για ηλεκτρικά οχήματα, μαχητικά αεροσκάφη (F-35: 400+ κιλά ανά αεροπλάνο), και τεχνολογίες ΑΙ, αποτελούν πυλώνα της αμερικανικής βιομηχανικής πολιτικής. Η Κίνα, με κυριαρχία στην επεξεργασία, χρησιμοποιεί την αγορά ως γεωπολιτικό όπλο. Οι ΗΠΑ, με μία μόνο ενεργή εξορυκτική μονάδα (Mountain Pass, Καλιφόρνια), εξαρτώνται κατά 70% από την Κίνα.
Προκλήσεις και Ευκαιρίες
- Προκλήσεις:
- Οι περιορισμοί της Κίνας απαιτούν άδειες για προϊόντα με μόλις 0,1% κινεζικές σπάνιες γαίες, επηρεάζοντας παγκόσμιες αλυσίδες.
- Η ανάπτυξη εγχώριας παραγωγής απαιτεί 5-10 χρόνια, λόγω τεχνικής πολυπλοκότητας και περιβαλλοντικών προκλήσεων.
- Ο Μάικλ Σίλβερ (American Elements) προειδοποιεί για πιθανές ελλείψεις σε ηλεκτρικά οχήματα και λέιζερ.
- Ευκαιρίες:
- Η κρατική στήριξη ενισχύει εταιρείες όπως η MP Materials, που παρήγαγε 1.300 τόνους οξειδίου νεοδυμίου-πρασεοδυμίου το 2024.
- Η William Blair προβλέπει κρατική συμμετοχή στη USA Rare Earth, ενισχύοντας την ελκυστικότητά της.
- Η συμφωνία ΗΠΑ-Αυστραλίας ενισχύει την παραγωγή, με εταιρείες όπως η Lynas να επεκτείνονται στο Τέξας.
Μελλοντικές Προοπτικές
- Οι περιορισμοί της Κίνας απαιτούν άδειες για προϊόντα με μόλις 0,1% κινεζικές σπάνιες γαίες, επηρεάζοντας παγκόσμιες αλυσίδες.
- Η ανάπτυξη εγχώριας παραγωγής απαιτεί 5-10 χρόνια, λόγω τεχνικής πολυπλοκότητας και περιβαλλοντικών προκλήσεων.
- Ο Μάικλ Σίλβερ (American Elements) προειδοποιεί για πιθανές ελλείψεις σε ηλεκτρικά οχήματα και λέιζερ.
- Η κρατική στήριξη ενισχύει εταιρείες όπως η MP Materials, που παρήγαγε 1.300 τόνους οξειδίου νεοδυμίου-πρασεοδυμίου το 2024.
- Η William Blair προβλέπει κρατική συμμετοχή στη USA Rare Earth, ενισχύοντας την ελκυστικότητά της.
- Η συμφωνία ΗΠΑ-Αυστραλίας ενισχύει την παραγωγή, με εταιρείες όπως η Lynas να επεκτείνονται στο Τέξας.
Η κυβέρνηση Τραμπ απειλεί με 100% δασμούς από 1η Νοεμβρίου 2025, αν η Κίνα δεν χαλαρώσει τους περιορισμούς. Οι διαπραγματεύσεις Τραμπ-Σι στο APEC (Νότια Κορέα) ίσως οδηγήσουν σε νέα συμφωνία, όπως τον Ιούνιο 2025, όταν οι δασμοί μειώθηκαν σε 30% (ΗΠΑ) και 10% (Κίνα). Η μακροπρόθεσμη λύση περιλαμβάνει επενδύσεις σε εναλλακτικές αλυσίδες, με την Αυστραλία και τον Καναδά ως βασικούς εταίρους.
Η αγορά σπάνιων γαιών παραμένει πεδίο γεωπολιτικής έντασης, με τις ΗΠΑ να επιδιώκουν αυτονομία και τις μετοχές να επωφελούνται από την κρατική ώθηση.
Πηγή: Pagenews.gr
