Η Ουάσινγκτον σε «τροχιά» διαπραγματεύσεων
Οι συνομιλίες ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Ρωσία βρίσκονται πλέον σε καίρια καμπή. Ο ειδικός απεσταλμένος του Κρεμλίνου, Κίριλ Ντμίτριεφ, έφτασε στην Ουάσινγκτον μεταφέροντας μήνυμα συγκρατημένης αισιοδοξίας ότι «δεν είμαστε μακριά από το τέλος του πολέμου». Η παρουσία του εκλαμβάνεται ως ένδειξη πως η Μόσχα είναι πρόθυμη να συμμετάσχει σε ένα ελεγχόμενο πλαίσιο διαλόγου, εφόσον εξασφαλιστεί το κύρος και τα συμφέροντά της στο πεδίο.
Την ίδια ώρα, το επιτελείο του Λευκού Οίκου προετοιμάζει την περιοδεία του προέδρου Τραμπ στην Ασία —με σταθμούς τη Μαλαισία, την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα— η οποία κορυφώνεται με τη συνάντηση κορυφής με τον Σι Τζινπίνγκ. Αυτή η συνάντηση θεωρείται καταλυτική όχι μόνο για την παγκόσμια οικονομία, αλλά και για τη διαμόρφωση μιας «γέφυρας» συνεννόησης με τη Μόσχα.
Ο Σι ως διαμεσολαβητής; Η στρατηγική Τραμπ
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, ο Τραμπ επιχειρεί να αξιοποιήσει τον Σι Τζινπίνγκ ως κρίσιμο «ενδιάμεσο» δίαυλο προς τον Πούτιν. Η Κίνα, διατηρώντας μια προσεκτικά ισορροπημένη στάση, έχει τη δυνατότητα να ασκήσει πίεση στο Κρεμλίνο χωρίς να προκαλέσει άμεση ρήξη.
Στο παρασκήνιο, οι Αμερικανοί αναλύουν το ενδεχόμενο να προσφέρουν στην Κίνα συγκεκριμένα οικονομικά και εμπορικά ανταλλάγματα – κυρίως σε θέματα τεχνολογίας και ενέργειας – με αντάλλαγμα τη διπλωματική της συνδρομή. Το ζητούμενο είναι να πειστεί ο Πούτιν να συμφωνήσει σε ένα προσωρινό πλαίσιο κατάπαυσης του πυρός, το οποίο θα μπορούσε να εξελιχθεί σε μακροχρόνια ειρηνευτική διαδικασία υπό την αιγίδα του ΟΗΕ.
Πίεση με διπλό μέτωπο: Οικονομία και ασφάλεια
Η κυβέρνηση Τραμπ φαίνεται να προετοιμάζει μια κλιμακωτή στρατηγική πίεσης προς τη Μόσχα. Ανάμεσα στα μέτρα που εξετάζονται είναι η αξιοποίηση των δεσμευμένων περιουσιακών στοιχείων Ρώσων ολιγαρχών στην Ευρώπη. Τα έσοδα από την πώλησή τους θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν αγορές αμερικανικών οπλικών συστημάτων, τα οποία στη συνέχεια θα αποστέλλονταν στην Ουκρανία.
Ωστόσο, ο Λευκός Οίκος εμφανίζεται αποφασισμένος να κρατήσει ανοικτό το «παράθυρο» διαλόγου, αποφεύγοντας κινήσεις που θα οδηγούσαν σε πλήρη διπλωματική ρήξη με τη Ρωσία. Όπως έχει δηλώσει ο ίδιος ο Τραμπ, «η ειρήνη δεν επιβάλλεται με απειλές, αλλά με επιλογές που κάνουν το κόστος του πολέμου ασύμφορο».
Η Ευρώπη, ο Πούτιν και η «κόπωση του πολέμου»
Σύμφωνα με τον αντιστράτηγο ε.α. Ιωάννη Μπαλτζώη, η παρουσία του Ρώσου απεσταλμένου στην Ουάσινγκτον υποδηλώνει ότι οι συνομιλίες βρίσκονται κοντά σε μια συμβιβαστική λύση, πιθανώς με τη διαμεσολάβηση των Ευρωπαίων εταίρων. Η Ε.Ε., εξαντλημένη από τις ενεργειακές και οικονομικές επιπτώσεις του πολέμου, πιέζει σιωπηρά προς την κατεύθυνση μιας εκεχειρίας.
Ωστόσο, ο Πούτιν παραμένει δύσπιστος. Θεωρεί ότι κάθε κατάπαυση του πυρός χωρίς σαφή όρια θα επιτρέψει στη Δύση να ενισχύσει ξανά την Ουκρανία στρατιωτικά. Οι ρωσικές πηγές συγκρίνουν την κατάσταση με την υπόθεση της Χαμάς, που τελικά αναγκάστηκε να προσέλθει σε διαπραγματεύσεις υπό πίεση.
Η μεγάλη πρόκληση: να σωθεί το κύρος και η επιρροή
Το μεγάλο στοίχημα για τον Τραμπ δεν είναι μόνο να σταματήσει ο πόλεμος, αλλά να το κάνει με τρόπο που θα ενισχύσει το κύρος των ΗΠΑ ως ειρηνοποιού δύναμης. Η επαναφορά των διπλωματικών καναλιών, σε μια εποχή που η διεθνής σκηνή είναι βαθιά πολωμένη, αποτελεί μια από τις πιο φιλόδοξες κινήσεις της προεδρίας του.
Αν οι συνομιλίες αποδώσουν, ο Τραμπ θα μπορεί να παρουσιάσει μια «διπλωματική νίκη» που θα επαναπροσδιορίσει τον ρόλο των ΗΠΑ στον κόσμο. Αν όμως αποτύχουν, ο κίνδυνος να ενισχυθεί ο άξονας Μόσχας–Πεκίνου θα είναι μεγαλύτερος από ποτέ.
Σε κάθε περίπτωση, η πρωτοβουλία του Αμερικανού προέδρου φανερώνει πως η Ουάσινγκτον επιδιώκει να μετατρέψει την κρίση σε ευκαιρία επιρροής. Ο χρόνος, ωστόσο, μετρά αντίστροφα — και το αν ο Τραμπ θα καταφέρει να γράψει το «ειρηνευτικό του κεφάλαιο» μένει να αποδειχθεί στα επόμενα διπλωματικά βήματα.