Πολιτική

SAFE σε διπλό μέτωπο: Η Κύπρος στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής άμυνας και ο “παράγοντας Τουρκία”

SAFE σε διπλό μέτωπο: Η Κύπρος στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής άμυνας και ο “παράγοντας Τουρκία”
Μέχρι τις 30 Νοεμβρίου η Λευκωσία καταθέτει το εθνικό επενδυτικό σχέδιο – Στρατηγικές αναβαθμίσεις σε Πάφο και Μαρί ενισχύουν τον ρόλο της Κύπρου στη νοτιοανατολική Μεσόγειο.

Σε τελικό στάδιο επιλογής έργων βρίσκεται η Κυπριακή Δημοκρατία ενόψει της προθεσμίας της 30ης Νοεμβρίου για την υποβολή του εθνικού σχεδίου στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα SAFE (Support to Ammunition and Defence Equipment) – ενός φιλόδοξου μηχανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ενίσχυση της συλλογικής αμυντικής ικανότητας των κρατών-μελών.

Η Κύπρος έχει μπροστά της μια ιστορική ευκαιρία: να αξιοποιήσει ευρωπαϊκά κονδύλια ύψους έως 1,18 δισ. ευρώ με προνομιακό επιτόκιο, προκειμένου να αναβαθμίσει κρίσιμες στρατιωτικές υποδομές και να τοποθετηθεί ως κόμβος ασφάλειας και ενεργειακής σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο.

Δύο έργα-αιχμή: Πάφος και Μαρί

Στην κορυφή της λίστας βρίσκονται δύο στρατηγικής σημασίας έργα:

  • Η αναβάθμιση της αεροπορικής βάσης “Ανδρέας Παπανδρέου” στην Πάφο, με στόχο τη βελτίωση των υποδομών υποστήριξης αεροσκαφών πολλαπλών ρόλων, καθώς και τη δυνατότητα φιλοξενίας συμμαχικών δυνάμεων στο πλαίσιο επιχειρήσεων της ΕΕ ή του ΝΑΤΟ.
  • Η αναβάθμιση της ναυτικής βάσης “Ευάγγελος Φλωράκης” στο Μαρί, που αναμένεται να αποκτήσει νέα προβλήτα και υποδομές ανεφοδιασμού, καθιστώντας την ικανή να εξυπηρετεί μεγαλύτερες μονάδες επιφανείας και να λειτουργεί ως προωθημένη βάση επιχειρήσεων για την ΕΕ στην περιοχή.

Τα έργα αυτά, όπως τονίζουν στρατιωτικοί αναλυτές, θα μπορούσαν να μετατρέψουν την Κύπρο σε “μικρή αλλά κρίσιμη ασπίδα της Ευρώπης” απέναντι στις μεταβαλλόμενες απειλές από τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική.

Το πρόγραμμα SAFE και η ευρωπαϊκή αμυντική στρατηγική

Το πρόγραμμα SAFE, που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής απάντησης στην ενίσχυση των εξοπλισμών της Ρωσίας και την αστάθεια στη Μεσόγειο, παρέχει στα κράτη-μέλη πρόσβαση σε ευρωπαϊκή δανειοδότηση με χαμηλό επιτόκιο για παραγωγή, αποθήκευση και συντήρηση αμυντικού εξοπλισμού και υποδομών.

Για την Κύπρο, η ένταξη στο SAFE δεν είναι απλώς οικονομικό στοίχημα — είναι γεωπολιτική τοποθέτηση. Με τη χώρα να βρίσκεται στην αιχμή της ευρωπαϊκής άμυνας και σε απόσταση αναπνοής από περιοχές έντασης, όπως η Συρία, το Ισραήλ και ο Λίβανος, η πρόσβαση σε αυτό το εργαλείο συνιστά στρατηγικό πολλαπλασιαστή ισχύος.

Ο «παράγοντας Τουρκία» και η λεπτή ισορροπία

Δεν περνά απαρατήρητο ότι η Κύπρος κινείται μέσα σε εύθραυστο γεωπολιτικό περιβάλλον. Η Άγκυρα, που παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, αντιμετωπίζει με καχυποψία κάθε προσπάθεια στρατιωτικής αναβάθμισης της Κυπριακής Δημοκρατίας – ειδικά όταν αυτή στηρίζεται από την ΕΕ και έχει ευρωπαϊκή σφραγίδα.

Αναλυτές επισημαίνουν πως η ενίσχυση των κυπριακών υποδομών θα λειτουργήσει αντισταθμιστικά απέναντι στην τουρκική στρατιωτική παρουσία στα κατεχόμενα και την αυξανόμενη δραστηριότητα του τουρκικού στόλου στην Ανατολική Μεσόγειο.

Ωστόσο, η Λευκωσία προσπαθεί να κρατήσει ισορροπίες — επιδιώκοντας τη θωράκιση της χώρας χωρίς να προκαλέσει άμεση αντιπαράθεση. Όπως τονίζει κυβερνητική πηγή, «η Κύπρος δεν οπλίζεται εναντίον κανενός, αλλά υπέρ της σταθερότητας και της ασφάλειας στην περιοχή».

Προοπτικές και προκλήσεις

Το Κυπριακό Συμβούλιο Αμυντικής Βιομηχανίας, υπό την προεδρία του υπουργού Άμυνας και με τη συμμετοχή των ΚΕΒΕ, ΟΕΒ και του Συνδέσμου Αμυντικής Βιομηχανίας, θα κληθεί να εγκρίνει το τελικό χαρτοφυλάκιο έργων. Παράλληλα, υπάρχει συζήτηση για την ενσωμάτωση ερευνητικών προγραμμάτων υψηλής τεχνολογίας, όπως συστήματα επιτήρησης, drones και κυβερνοάμυνα.

Το στοίχημα είναι μεγάλο: αν η Κύπρος καταφέρει να αξιοποιήσει σωστά τα κονδύλια, θα εδραιωθεί ως βασικός πυλώνας της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφάλειας στη νοτιοανατολική Μεσόγειο.

Η Λευκωσία βρίσκεται μπροστά σε μια σπάνια συγκυρία — ανάμεσα στην ανάγκη για ασφάλεια και στη γεωπολιτική πραγματικότητα. Το πώς θα χειριστεί το πρόγραμμα SAFE, θα καθορίσει όχι μόνο τη στρατιωτική της ισχύ, αλλά και τη θέση της στο νέο ευρωπαϊκό στρατηγικό χάρτη.

Πηγή: pagenews.gr