Η γεωπολιτική στο επίκεντρο
Στη Σύνοδο Κορυφής για τη Διεύρυνση της ΕΕ που διοργάνωσε το Euronews στις Βρυξέλλες, η γεωπολιτική κυριάρχησε στις συζητήσεις, καθώς οι ηγέτες των υποψηφίων χωρών επανέλαβαν τη δέσμευσή τους στη σταθερότητα, την ευημερία και την ευθυγράμμιση με τις ευρωπαϊκές αξίες.
Ο Πρωθυπουργός της Πορτογαλίας και Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, υπογράμμισε την ανάγκη για μια μεγαλύτερη, ισχυρότερη και ασφαλέστερη ΕΕ, χαρακτηρίζοντας την ένταξη ως «το καλύτερο επενδυτικό στοίχημα για το κοινό μέλλον».
Ο Πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, συμμετέχοντας μέσω βιντεοσύνδεσης από την πρώτη γραμμή, χαρακτήρισε την ένταξη στην ΕΕ ως εγγύηση ασφάλειας απέναντι στη ρωσική επιθετικότητα.
Η Πρόεδρος της Μολδαβίας, Μαΐα Σάντου, κάλεσε την ΕΕ να τηρήσει τις δεσμεύσεις της, προειδοποιώντας για καταστροφικές συνέπειες αν αυταρχικά καθεστώτα εκμεταλλευτούν τα κενά στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
Πρόοδος και προκλήσεις
Τα τελευταία χρόνια, η διεύρυνση είχε υποχωρήσει σε δεύτερη μοίρα, με τα κράτη μέλη να επικεντρώνονται σε οικονομικές, κοινωνικές και υγειονομικές προκλήσεις. Ωστόσο, η πλήρης ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έδωσε νέα διάσταση στη διαδικασία.
Οι χώρες υποψήφιες που σημείωσαν πρόοδο τα τελευταία τρία χρόνια:
- Ουκρανία, Μολδαβία, Γεωργία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη: Καθεστώς υποψηφίου.
- Βόρεια Μακεδονία, Αλβανία: Επίσημες διαπραγματεύσεις.
- Μαυροβούνιο: Πρωτοπόρος και εδραίωση θέσης.
Ωστόσο, η πρόοδος μπλοκάρεται από βέτο και εσωτερικές πολιτικές συγκρούσεις. Το ουγγρικό βέτο στην ένταξη της Ουκρανίας και οι διεκδικήσεις της Βουλγαρίας κατά της Βόρειας Μακεδονίας θέτουν κρίσιμα ερωτήματα για την αξιοκρατία και τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων στην ΕΕ.
Ο Πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας, Κριστιάν Μιτσκόσκι, κατήγγειλε τις απαιτήσεις της Βουλγαρίας ως «τεχνητές διαφορές» και εκφοβισμό, τονίζοντας όμως τη δέσμευση της χώρας στην ένταξη και προβλέποντας την επανένωση της Ευρώπης.
Εσωτερικές προκλήσεις των υποψηφίων
Πέρα από εξωτερικά βέτο, ορισμένες χώρες αντιμετωπίζουν εσωτερικά προβλήματα διακυβέρνησης:
- Σερβία: Παρεκκλίσεις από κράτος δικαίου, περιορισμοί ελευθερίας λόγου και αδυναμία καταπολέμησης διαφθοράς.
- Πρόεδρος Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, υπερασπίστηκε τις πολιτικές του, διαβεβαιώνοντας ότι η χώρα παραμένει δεσμευμένη στην πορεία προς την ΕΕ.
Η Επίτροπος Διεύρυνσης της ΕΕ, Μάρτα Κος, τόνισε ότι οι υποψήφιες χώρες πρέπει να κάνουν σαφείς γεωπολιτικές επιλογές, καθώς η υποστήριξη σε καθεστώτα που απειλούν την ειρήνη δεν μπορεί πλέον να γίνει ανεκτή.
Η Σύνοδος Κορυφής έδειξε ότι η διεύρυνση δεν είναι πλέον μόνο οικονομικό ή θεσμικό ζήτημα. Είναι γεωπολιτική αναγκαιότητα, συνδεδεμένη άρρηκτα με την ασφάλεια, τη σταθερότητα και τη στρατηγική συνοχή της Ευρώπης.
Οι υποψήφιες χώρες βρίσκονται αντιμέτωπες με διπλές προκλήσεις:
- Συμμόρφωση με ευρωπαϊκά κριτήρια και θεσμούς.
- Διαχείριση γεωπολιτικών εντάσεων και διμερών εμποδίων.
Η επόμενη φάση της διεύρυνσης απαιτεί συνοχή, αποφασιστικότητα και πολιτικό θάρρος, καθώς η Ευρώπη διαμορφώνει το μέλλον της εν μέσω μιας αποσταθεροποιητικής γεωπολιτικής συγκυρίας.