Η «Μεγάλη Μετατόπιση»: Ρωσία προς Ανατολή, ΗΠΑ στην Ευρώπη, Ε.Ε. σε υποχώρηση

Η ενεργειακή αποσύνδεση Ρωσίας – Ευρώπης

Οι ενεργειακοί πόροι υπήρξαν για δεκαετίες το βασικό εργαλείο της ρωσικής ισχύος και του γεωπολιτικού της εκτοπίσματος. Μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, η Ρωσία στηρίχθηκε σε μια στενή ενεργειακή συνεργασία με την Ευρώπη, προμηθεύοντάς την με υδρογονάνθρακες και λαμβάνοντας σε αντάλλαγμα τεχνολογία και βιομηχανικά προϊόντα. Αυτή η αμοιβαία εξάρτηση φαινόταν να εγγυάται σταθερότητα.

Ωστόσο, από το 2008 και έπειτα, οι σχέσεις άρχισαν να αλλάζουν. Η αμερικανική πολιτική, που κάποτε στόχευε στην ενσωμάτωση της Ρωσίας στο δυτικό σύστημα, μετατοπίστηκε σε στρατηγική ανάσχεσης. Οι Ηνωμένες Πολιτείες αξιοποίησαν το ευρωπαϊκό πεδίο ως μοχλό πίεσης στη Μόσχα, ενώ η κρίση του Μαϊντάν το 2014 αποτέλεσε το πρώτο βήμα μιας μακράς ρήξης.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία ήρθε να επιβεβαιώσει την οριστική αποσύνδεση Ρωσίας και Ευρώπης. Η Ουάσιγκτον πέτυχε να αντικαταστήσει τη Ρωσία στον ενεργειακό χάρτη της Ε.Ε., εξάγοντας αμερικανικό LNG και όπλα, ενώ η Μόσχα αναγκάστηκε να στραφεί αλλού για να διασφαλίσει την οικονομική της επιβίωση.

Η Ρωσία στρέφεται προς την Ανατολή

Η ρωσική ηγεσία, αντί να απομονωθεί, επέλεξε τον επαναπροσανατολισμό προς την Ασία. Οι νέες της συνεργασίες με Ιράν, Ινδία, Κίνα και ακόμη και με την Αφγανική κυβέρνηση των Ταλιμπάν, ενισχύουν τη θέση της ως χερσαίας υπερδύναμης του Ευρασιατικού χώρου.

Η Μόσχα παραμένει κυρίαρχη δύναμη στην Αρκτική, ελέγχοντας τη Βόρεια Θαλάσσια Διαδρομή (Northern Sea Route), έναν εμπορικό δρόμο που, όταν καταστεί πλήρως λειτουργικός, θα αλλάξει τις ισορροπίες στη ναυτιλία και την παγκόσμια οικονομία. Παράλληλα, επεκτείνει την επιρροή της στην Κασπία Θάλασσα, μεταφέροντας τη ναυτική της παρουσία από τη Βαλτική και τη Μεσόγειο σε νέες στρατηγικές ζώνες.

Η νέα ρωσική στρατηγική δεν περιορίζεται μόνο σε στρατιωτική ισχύ, αλλά επενδύει και σε ενεργειακές και εμπορικές διαδρομές προς την Ασία, αξιοποιώντας τη θέση της ως γέφυρα ανάμεσα στην Ευρώπη και τον Παγκόσμιο Νότο. Έτσι, ενώ χάνει έδαφος στην ευρωπαϊκή αγορά, κερδίζει ρόλο σε μια αναδυόμενη ασιατική οικονομική αρχιτεκτονική.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση σε τροχιά υποχώρησης

Την ίδια στιγμή, η Ευρωπαϊκή Ένωση βιώνει μια περίοδο γεωπολιτικής αδυναμίας. Μετά από τέσσερα χρόνια πολέμου στην Ουκρανία και συνεχή πίεση από την Ουάσιγκτον, η Ε.Ε. εμφανίζεται διχασμένη και εξαρτημένη.

Η ενεργειακή αποκοπή από τη Ρωσία δεν συνοδεύτηκε από πραγματική στρατηγική αυτονομία. Αντίθετα, οι ΗΠΑ έχουν εδραιώσει τον έλεγχό τους στην ευρωπαϊκή ασφάλεια, μέσω του ΝΑΤΟ και των νέων στρατιωτικών συμφωνιών. Η προοπτική μιας μερικής αποσύνδεσης των ΗΠΑ από την Ευρώπη, που συζητείται τα τελευταία χρόνια, αυξάνει την αβεβαιότητα για το μέλλον της Γηραιάς Ηπείρου.

Η Ε.Ε. δείχνει ανίκανη να διαμορφώσει ανεξάρτητη γεωπολιτική ταυτότητα, παραμένοντας εγκλωβισμένη ανάμεσα σε αμερικανικές στρατηγικές και σε εσωτερικές αντιθέσεις. Η «Μεγάλη Μετατόπιση» δεν είναι απλώς μια αλλαγή ισορροπιών· είναι μια ανακατάταξη παγκόσμιας ισχύος που επαναπροσδιορίζει το κέντρο βάρους του πλανήτη — από τη Δύση στην Ανατολή.

Ένας νέος γεωπολιτικός χάρτης

Στο τέλος αυτής της μετάβασης, η Ρωσία εδραιώνεται στην Ασία, οι Ηνωμένες Πολιτείες ενισχύουν τον έλεγχό τους στην Ευρώπη, και η Ευρωπαϊκή Ένωση υποχωρεί σε ρόλο θεατή. Το παγκόσμιο σύστημα ισχύος εισέρχεται σε μια νέα εποχή, όπου η Ευρασία αναδεικνύεται στο επίκεντρο των εξελίξεων και η Δύση αναγκάζεται να προσαρμοστεί σε έναν πολυπολικό κόσμο που δεν ελέγχει πλέον απόλυτα.

Πηγή: pagenews.gr