Leonard Cohen: Εννέα χρόνια χωρίς τον λογοτέχνη της μουσικής

Ήταν 7 Νοεμβρίου 2016 όταν ο Leonard Cohen, ο Καναδός λογοτέχνης, συνθέτης και τραγουδιστής, έφυγε από τη ζωή «αιφνίδια, αναπάντεχα και ειρηνικά», όπως δήλωσε ο μάνατζέρ του. Η μουσική του, γεμάτη θρησκευτικές εικόνες, ενοχές και επιθυμίες, συνεχίζει να ψιθυρίζει για λύτρωση, αγάπη και απώλεια.

Από το Μόντρεαλ στην Ύδρα

Ο Κοέν γεννήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 1934 στο Κεμπέκ του Καναδά. Έχασε τον πατέρα του σε ηλικία έξι ετών, γεγονός που σημάδεψε τη ζωή και τη γραφή του. Έφηβος έμαθε κιθάρα και ίδρυσε το συγκρότημα Buckskin Boys, παίζοντας κάντρι μουσική.

Το 1963 εγκαταστάθηκε στην Ύδρα, όπου γνώρισε τη Νορβηγίδα μούσα του, Μαριάν Ίλεν. Για εκείνη έγραψε τα «So Long, Marianne» και «Bird on a Wire». Όταν η Μαριάν πέθανε τον Ιούλιο του 2016, εκείνος της έγραψε: «Σύντομα θα σε ακολουθήσω, παλιά μου φίλη».

Στην Ύδρα έγραψε το μυθιστόρημα «The Favorite Game» και τη συλλογή ποιημάτων «Flowers for Hitler». Το νησί υπήρξε το πνευματικό του καταφύγιο – ο τόπος όπου η μοναξιά γινόταν τέχνη.

Από τον ποιητή στον μουσικό

Το 1966 εκδίδει το μυθιστόρημα «Beautiful Losers», που τον καθιερώνει διεθνώς ως συγγραφέα. Την ίδια χρονιά μετακομίζει στη Νέα Υόρκη για να αφιερωθεί στη μουσική. Εκεί, το 1967, η τραγουδίστρια Judy Collins κάνει γνωστό το τραγούδι του «Suzanne», ανοίγοντας τον δρόμο για τον πρώτο του δίσκο «Songs of Leonard Cohen».

Η λυρική του δύναμη τον καθιερώνει ως τον «λογοτέχνη της μουσικής». Ο Μπομπ Ντίλαν είχε πει:

«Λίγοι μπορούν να φτάσουν το λογοτεχνικό επίπεδο των στίχων του Κοέν».

Ακόμη και με δύο ή τρεις συγχορδίες, ο Κοέν κατάφερνε να φτιάχνει κόσμους γεμάτους ποίηση, ειρωνεία και ευθραυστότητα.

Η σκοτεινή ομορφιά της μελαγχολίας

Η δεκαετία του ’70 φέρνει τα άλμπουμ «Songs of Love and Hate» και το θρυλικό «Famous Blue Raincoat» — ύμνο στην αγάπη και τη μοναξιά. Το 1992, στο δίσκο «The Future», ο Κοέν σχολιάζει με πολιτική οξυδέρκεια έναν κόσμο που αλλάζει.

Δύο χρόνια αργότερα αποσύρεται σε βουδιστικό μοναστήρι, αναζητώντας ηρεμία. Όμως, όπως ο ίδιος παραδέχτηκε, η κατάθλιψη δεν τον εγκατέλειψε ποτέ. Τελικά συμφιλιώθηκε μαζί της και τη μετέτρεψε σε τέχνη.

Επιστροφή, προδοσία και αποθέωση

Το 1999 εγκαταλείπει τη μοναστική ζωή. Λίγα χρόνια αργότερα, ανακαλύπτει ότι ο μάνατζέρ του έχει καταχραστεί σχεδόν όλη του την περιουσία. Αντί να καταρρεύσει, επιστρέφει στις περιοδείες. Οι συναυλίες του, γεμάτες συγκίνηση, τον φέρνουν ξανά κοντά στο κοινό του.

Τιμήθηκε με Γκράμι για το σύνολο της προσφοράς του και εισήχθη στο Rock & Roll Hall of Fame, αλλά ποτέ δεν κυνηγούσε τη δόξα.

Το τραγούδι του «Hallelujah», με τη χαρακτηριστική μείξη ιερής και ερωτικής διάστασης, έχει διασκευαστεί εκατοντάδες φορές, παραμένοντας ένα από τα πιο πολυτραγουδισμένα κομμάτια όλων των εποχών.

Ο τελευταίος αποχαιρετισμός

Το 2016, λίγο πριν πεθάνει, κυκλοφορεί τον δίσκο «You Want It Darker», όπου δηλώνει έτοιμος να φύγει:

«I’m ready, my Lord».

Μιλώντας στο New Yorker, είπε:

«Είμαι έτοιμος να πεθάνω. Ελπίζω μόνο να μην είναι πολύ άβολο».

Ένας αιώνιος χορός

Ο Leonard Cohen δεν παντρεύτηκε ποτέ, αλλά απέκτησε δύο παιδιά, τον Άνταμ και τη Λόρκα. Έζησε ανάμεσα στη σιωπή και την έκφραση, ανάμεσα στην προσευχή και τον πόθο.

Το τραγούδι του «Dance Me to the End of Love» παραμένει το απόλυτο σύμβολο του έργου του — ένας ερωτικός, μελαγχολικός χορός προς το τέλος, γεμάτος φωτιά, ομορφιά και αποδοχή.

«Dance me to your beauty with a burning violin…
Dance me to the end of love»

Εννέα χρόνια μετά, η φωνή του Κοέν συνεχίζει να μας οδηγεί — απαλά, αργά, με αξιοπρέπεια — μέχρι το τέλος της αγάπης.