Ο Σεργκέι Λαβρόφ υπήρξε επί δεκαετίες η «φωνή» της ρωσικής διπλωματίας. Ωστόσο, πρόσφατες κινήσεις του Κρεμλίνου αφήνουν να εννοηθεί ότι ο κορυφαίος διπλωμάτης έχει παραγκωνιστεί, καθώς ο Πούτιν φαίνεται να επιλέγει νέους παίκτες για κρίσιμες διεθνείς αποστολές.
Η απουσία που σχολιάστηκε διεθνώς
Στη συνεδρίαση του Ρωσικού Συμβουλίου Ασφαλείας, όταν ο Πούτιν διέταξε κορυφαίους αξιωματούχους να ετοιμάσουν προτάσεις για πιθανή δοκιμή πυρηνικών όπλων, ο Λαβρόφ δεν ήταν παρών.
- Ήταν το μοναδικό μόνιμο μέλος του Συμβουλίου που απουσίαζε.
- Σύμφωνα με τη ρωσική εφημερίδα Kommersant, η απουσία χαρακτηρίστηκε «συντονισμένη», γεγονός που τροφοδοτεί τις εικασίες περί δυσμένειας.
Η ιστορική παρατήρηση των «κρεμλινολόγων» για την ιεραρχία μέσω γλώσσας σώματος και παρουσίας σε συνεδριάσεις, φαίνεται να επιβεβαιώνεται.
Αναβαθμίσεις κατώτερων αξιωματούχων
Η κατάσταση έγινε πιο εμφανής όταν ένας κατώτερος αξιωματούχος ανακοινώθηκε ως επικεφαλής της ρωσικής αντιπροσωπείας στη σύνοδο G20, θέση που παραδοσιακά αναλάμβανε ο Λαβρόφ.
- Το γεγονός αυτό πυροδότησε εικασίες ότι ο Λαβρόφ παραγκωνίζεται από τον Πούτιν.
- Το Κρεμλίνο προσπάθησε να διαψεύσει τις φήμες, χωρίς όμως ιδιαίτερη επιτυχία.
Η κρίση με τις ΗΠΑ
Η υπόθεση έλαβε μεγαλύτερες διαστάσεις μετά την ακύρωση της συνόδου Πούτιν-Τραμπ στη Βουδαπέστη. Σύμφωνα με πληροφορίες των Financial Times:
- Η αδιάλλακτη στάση του Λαβρόφ στην επικοινωνία με τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο πάγωσε τη σύνοδο.
- Διπλωματικές πηγές θεωρούν ότι ο Λαβρόφ είτε παρεξέκλινε της γραμμής του Κρεμλίνου είτε έκανε λάθος στην προσέγγισή του, καθυστερώντας τη στρατηγική προσέγγιση με τις ΗΠΑ.
Το γεγονός φαίνεται να έθιξε τον Πούτιν, ο οποίος δίνει μεγάλη σημασία στη διατήρηση ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας με τη Δύση.
Η πολιτική λογική του Πούτιν
Ο Πούτιν λειτουργεί με αρχές απόλυτης αφοσίωσης και «συλλογικής υπεροχής» που θυμίζουν τον χρυσό κανόνα του σερ Άλεξ Φέργκιουσον: ποτέ μην αφήνεις έναν παίκτη να γίνει πιο σημαντικός από τον σύλλογο.
- Ο Λαβρόφ, με τη μακροχρόνια παρουσία και τη διεθνή επιρροή του, ίσως έγινε «πολύ ισχυρός» για τα γούστα του Πούτιν.
- Η διαχείριση κρίσεων, όπως η επικοινωνία με τις ΗΠΑ, φάνηκε να τον υπονομεύει στα μάτια του ηγέτη.
Η καριέρα και η επιρροή του Λαβρόφ
Ο 75χρονος Λαβρόφ:
- Υπήρξε πρόσωπο της ρωσικής διπλωματίας για πάνω από δύο δεκαετίες.
- Ήταν το δεξί χέρι του Πούτιν για μεγάλο μέρος της διακυβέρνησής του.
- Γνωστός για το τραχύ του ύφος και τις καυστικές δηλώσεις, υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής της εισβολής στην Ουκρανία.
Σημαντικά περιστατικά:
- Εμφανίστηκε στη σύνοδο Πούτιν-Τραμπ στην Αλάσκα με φούτερ «CCCP», στέλνοντας μήνυμα για τα συμφέροντα της Μόσχας στην Ουκρανία.
Η αδιαλλαξία ως πιθανό κόστος
Η αυστηρή και αδιάλλακτη διπλωματική γραμμή του Λαβρόφ μπορεί να του στοίχισε:
- Ο Πούτιν ίσως θεώρησε ότι η στάση του εξασθένησε τη διαπραγματευτική θέση της Ρωσίας.
- Η δυσμένεια μπορεί να είναι προσωρινή, αλλά αποτελεί σημαντικό μήνυμα προς άλλα μέλη της ρωσικής ηγεσίας.
Η απουσία από κρίσιμες συνεδριάσεις, η ανάθεση κατώτερων αξιωμάτων σε άλλους και η κρίση με τις ΗΠΑ υποδηλώνουν ότι ο Σεργκέι Λαβρόφ ίσως βρίσκεται σε δυσμένεια στο Κρεμλίνο.
- Η εξέλιξη είναι κρίσιμη για τη ρωσική διπλωματία και τη θέση της χώρας στη διεθνή σκηνή.
- Αν η δυσμένεια επιβεβαιωθεί, θα πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες ανακατατάξεις στη ρωσική πολιτική σκηνή των τελευταίων δύο δεκαετιών.