«Reboot» ΕΕ–Βρετανίας: Η οικονομική συνεισφορά που σκάει σαν βόμβα στις σχέσεις Λονδίνου–Βρυξελλών

Σκάλωσε το περίφημο reboot στις σχέσεις Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ηνωμένου Βασιλείου, καθώς οι Βρυξέλλες φαίνεται να παίζουν σκληρό παιχνίδι ζητώντας από το Λονδίνο για πρώτη φορά μετά το Brexit να συνεισφέρει οικονομικά στον προϋπολογισμό της ΕΕ. Η πρόταση αυτή έχει ήδη προκαλέσει αναταράξεις στο Λονδίνο, με πολιτικούς και επιχειρηματικούς κύκλους να εκφράζουν δημόσια και παρασκηνιακά την ενόχλησή τους.

Στη σύνοδο κορυφής του Μαΐου 2025, όπου παραβρέθηκε ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, συμφωνήθηκε η δρομολόγηση μιας προσπάθειας «επανεκκίνησης» με ενίσχυση της συνεργασίας σε κρίσιμους τομείς. Το πακέτο περιλάμβανε:

• Ευθυγράμμιση προτύπων τροφίμων
• Ρυθμίσεις για τον μηχανισμό συνοριακού φόρου άνθρακα (CBAM)
• Επανένταξη στο πρόγραμμα Erasmus+
• Νέο καθεστώς κινητικότητας νέων, επιτρέποντας σπουδές, εργασία και ταξίδια σε χώρες της ΕΕ

Ωστόσο, το τοπίο περιπλέχθηκε όταν οι Βρυξέλλες ζήτησαν από το Λονδίνο να συνεισφέρει σε περιφερειακό ταμείο ανάπτυξης, κάτι που θα ήταν η πρώτη οικονομική εισφορά του Ηνωμένου Βασιλείου στην ΕΕ μετά το Brexit. Στο παρασκήνιο, διπλωμάτες επισημαίνουν ότι χώρες όπως η Νορβηγία και η Ελβετία συνήθως κάνουν αντίστοιχες συνεισφορές για πρόσβαση στην ενιαία αγορά.

Σύμφωνα με τους Financial Times, η πιθανή οικονομική συμβολή του Λονδίνου συνδέεται με μέτρα διευκόλυνσης του εμπορίου, όπως:

• Μείωση ελέγχων σε ζωικά και φυτικά προϊόντα
• Φθηνότερες συναλλαγές στον τομέα ενέργειας

Παρά ταύτα, η χθεσινή συνεδρίαση των μονίμων αντιπροσώπων των «27» διεξήχθη σε τεταμένο κλίμα, με τις χώρες-μέλη να συγκρούονται για το ύψος και το χρονοδιάγραμμα της βρετανικής συνεισφοράς. Το αποτέλεσμα; Ουσιαστική «παγωνιά» στις νέες συνομιλίες διμερούς επαναπροσέγγισης.

Συγκεκριμένα, δεν δόθηκε πράσινο φως για:

• Σύνδεση των συστημάτων ETS (Εμπορίας Εκπομπών) ΕΕ–Βρετανίας
• Συνομιλίες για συμφωνία αγροδιατροφικών προϊόντων

Οι διαφωνίες αφορούν και:

• Το ύψος της συνεισφοράς του Λονδίνου
• Τη χρονική στιγμή έναρξης καταβολών
• Καθυστέρηση σε θέματα όπως η κινητικότητα των νέων, που θεωρείται πολιτικά εκρηκτικό ζήτημα

Το Λονδίνο επιμένει ότι το καθεστώς κινητικότητας νέων θα πρέπει να βασίζεται σε «μνημόνιο κατανόησης» και όχι σε νομικό κείμενο ενσωματωμένο στη Συμφωνία Εμπορίου και Συνεργασίας ΕΕ–ΗΒ, κάτι που οι Βρυξέλλες αρνούνται πεισματικά.

Παράλληλα, η βρετανική πλευρά ζητά έκπτωση 50% για τη συμμετοχή στο Erasmus+, γεγονός που δημιουργεί περαιτέρω τρυφερά σημεία τριβής.

Στο εσωτερικό μέτωπο, η κυβέρνηση Στάρμερ κινείται προσεκτικά, ενώ οι Τόρις εξαπολύουν δριμεία επίθεση, κατηγορώντας τους Εργατικούς ότι υποκύπτουν στις απαιτήσεις των Βρυξελλών «σε βάρος των Βρετανών φορολογουμένων».

Η καθυστέρηση στην επίτευξη συμφωνίας αποτελεί πλήγμα, ειδικά για το ETS, που θα τεθεί σε ισχύ από 1η Ιανουαρίου. Εάν δεν επιτευχθεί συμφωνία ως το τέλος Δεκεμβρίου, οι βρετανικές επιχειρήσεις με υψηλό αποτύπωμα CO₂ (π.χ. χάλυβας, τσιμέντο) θα επιβαρυνθούν με νέους φόρους.

Η επίσημη θέση της βρετανικής κυβέρνησης παραμένει σκληρή: “Εργαζόμαστε με την ΕΕ για την εφαρμογή του πακέτου που συμφωνήθηκε στη Σύνοδο Κορυφής. Θα συναινέσουμε μόνο σε συμφωνίες που έχουν αξία για το Ηνωμένο Βασίλειο και τη βρετανική βιομηχανία. Τίποτα δεν έχει συμφωνηθεί και δεν σχολιάζουμε σε πραγματικό χρόνο.”

Το Λονδίνο επιδιώκει επίσης συμφωνία για συμμετοχή στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα επανεξοπλισμού ύψους 150 δισ. ευρώ, ενώ η Κομισιόν απαιτεί έως 6,5 δισ. ευρώ για να συμμετάσχουν βρετανικές εταιρείες στο πρόγραμμα SAFE, με ποσοστά δαπανών που θα μπορούσαν να φτάσουν το 65%.

Στο παρασκήνιο, διπλωμάτες εκτιμούν ότι οι συνομιλίες θα συνεχιστούν την ερχόμενη Τρίτη, αλλά η ατμόσφαιρα παραμένει φορτισμένη, με τις δύο πλευρές να παλεύουν να ισορροπήσουν πολιτική επιρροή, χρηματοδότηση και δημόσια εικόνα.

Πηγή: pagenews.gr