Η υπουργός Ενέργειας Dubravka Đedović-Handanović ανακοίνωσε ότι η OFAC (υπηρεσία ελέγχου ξένων περιουσιακών στοιχείων του ΥΠΟΙΚ ΗΠΑ) ενέκρινε την παράταση έως 13 Φεβρουαρίου 2026, μετά από αίτημα Gazprom Neft και Gazprom – κατόχων 56% της NIS. Η εταιρεία, με μοναδικό διυλιστήριο της χώρας, αντιμετωπίζει παράλυση πληρωμών και εφοδιασμού, με τον αγωγό JANAF να σταματά ροές αργού.
Η κρίση της NIS: Από κυρώσεις σε ενεργειακό αδιέξοδο
Οι κυρώσεις επιβλήθηκαν Ιανουάριο 2025 κατά ρωσικού πετρελαϊκού τομέα, αλλά για NIS αναβλήθηκαν επανειλημμένα – τέθηκαν σε ισχύ 8 Οκτωβρίου. Τράπεζες σταμάτησαν πληρωμές, JANAF (Κροατία) κόψε ροές αργού – το διυλιστήριο εξαντλεί αποθέματα έως 25 Νοεμβρίου. Η NIS, με 44,9% Gazprom Neft και 11,3% Gazprom, καλύπτει 80% σερβικών αναγκών – Σερβία εισάγει 80% πετρελαίου από Ρωσία.
Η υπουργός: «Έγκριση για διαπραγματεύσεις ιδιοκτησίας – μέχρι Φεβρουάριο». Λειτουργία παγωμένη – καμία νέα συναλλαγή. Η Gazprom δήλωσε «έτοιμη» να εκχωρήσει έλεγχο σε τρίτο μέρος, με Βελιγράδι να εξετάζει κρατική επέμβαση και αποζημίωση Ρώσων.
Οι «σκληρές αποφάσεις»: Κρατικός έλεγχος ή ιδιώτης;
Η Đedović-Handanović: «Ως υπουργός, πιστεύω ότι πρέπει να πάρουμε σκληρές αποφάσεις – να αναλάβουμε έλεγχο και να αποζημιώσουμε για ζημίες». Ο Πρόεδρος Aleksandar Vučić αντίθετος, αλλά κυβέρνηση συζητά Κυριακή. Σερβία κατέχει 29,9% NIS – υπόλοιπο σε μικρομετόχους/εργαζομένους. Επιλογές:
- Ιδιώτης αγοραστής – ευκολότερο, αλλά κυρώσεις εμποδίζουν.
- Κρατικός έλεγχος – αποζημίωση Ρώσων, ενεργειακή αυτονομία.
Η NIS, μοναδικό διυλιστήριο (Pančevo), επεξεργάζεται 4,8 εκατ. τόνοι/έτος – 80% σερβικών αναγκών. Χωρίς εφοδιασμό, ενεργειακή κρίση – χιονιάδες πλησιάζουν.
Η Gazprom: «Έτοιμη» για πώληση
Η Gazprom Neft (44,9%) και Gazprom (11,3%) αιτήθηκαν OFAC να εκχωρήσουν – έγκριση για διαπραγματεύσεις. Η Σερβία, εξαρτώμενη από ρωσικό αέριο (Serbian Gas), πιέζεται – Vučić ισορροπεί Μόσχα/Δύση. Η υπουργός: «Η κυβέρνηση θα συζητήσει λύση Κυριακή».
Παγκόσμιο πλαίσιο: Κυρώσεις και ενεργειακή κρίση
Οι κυρώσεις 2022 κατά ρωσικού πετρελαίου (G7) κόψαν 90% EU εισαγωγές – Σερβία εξαιρέθηκε, αλλά NIS έπεσε. Η ΕΕ πιέζει Βελιγράδι για αποδέσμευση – Vučić διαπραγματεύεται EU membership. Το διυλιστήριο (Pančevo) παράγει βενζίνη/ντίζελ – στάση = ελλείψεις.
Επιπτώσεις: Χειμώνας με κίνδυνο
- Εφοδιασμός: JANAF σταμάτησε – αποθέματα έως 25/11.
- Οικονομία: NIS 20% σερβικού ΑΕΠ – πληθωρισμός αν σταματήσει.
- Διπλωματία: Vučić σε δύσκολη θέση – Ρωσία/Δύση.
Η υπουργός: «Σκληρές αποφάσεις – έλεγχος ή ιδιώτης». Η Σερβία τρέχει – Φεβρουάριος προθεσμία. Ο χειμώνας πλησιάζει – και η NIS κλειδί.
Πηγή: Pagenews.gr