Ο υπουργός Κλίματος Jóhann Páll Jóhannsson δήλωσε στο Reuters ότι η κυβέρνηση προετοιμάζει σενάρια καταστροφής, συντονίζοντας υπουργεία για να αντιμετωπίσει τις χειρότερες εξελίξεις. Επιστήμονες προειδοποιούν ότι η διακοπή του AMOC θα μπορούσε να πυροδοτήσει «μικρή εποχή παγετώνων» στη βόρεια Ευρώπη, με χειμερινές θερμοκρασίες να πέφτουν σε πρωτοφανή ψύχος, ενώ θα διατάρασσε παγκόσμια μοτίβα βροχοπτώσεων και ενεργειακή/επισιτιστική ασφάλεια.
Το AMOC: Ο «συντηρητής» του ευρωπαϊκού κλίματος
Το AMOC λειτουργεί ως «ομιχλικός ιμάντας» του ωκεανού: μεταφέρει θερμό νερό από Ισημερινό προς Αρκτική, κρατώντας τους χειμώνες ήπιους στη βόρεια Ευρώπη – έως 10°C υψηλότερα από ό,τι θα ήταν χωρίς αυτό. Η ροή του κρύου νερού αντίστροφα διατηρεί την ισορροπία. Όμως, η κλιματική αλλαγή λιώνει τους πάγους Γροιλανδίας, ρίχνοντας γλυκό, ψυχρό νερό στον Ατλαντικό. Αυτό «φράζει» το AMOC, μειώνοντας τη ροή θερμότητας.
Η Ισλανδία, εξαρτώμενη από αλιεία και θέρμανση (90% γεωθερμική), βλέπει άμεσο κίνδυνο: Περισσότερα χιόνια, παγετώνες και καταστροφές σε υποδομές. Ο Jóhannsson: «Είναι άμεση απειλή στην ανθεκτικότητά μας» – πρώτη φορά που κλιματικό φαινόμενο φέρνεται στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας ως υπαρξιακό.
Πιθανές συνέπειες: Ψύχος, ξηρασίες και παγκόσμια ανατροπή
Μια κατάρρευση θα προκαλούσε «μικρή εποχή παγετώνων»:
- Βόρεια Ευρώπη: Χειμώνες -10°C ψυχρότεροι, περισσότερα χιόνια/πάγοι
- Ατλαντικός: Ταχύτερη θέρμανση Ανταρκτικής, λιώσιμο πάγων
- Αφρική/Ινδία/Ν. Αμερική: Διαταραχή βροχοπτώσεων – ξεραΐλα, λιμός
Ο Stefan Rahmstorf (Potsdam Institute): «Ο κόσμος υποτιμά τον κίνδυνο – μπορεί να γίνει αναπόφευκτο σε δεκαετίες». Το AMOC καταρρέει εδώ και 12.000 χρόνια (τέλος τελευταίας Εποχής Παγετώνων).
Η Ισλανδία προετοιμάζεται: Σχέδιο ετοιμότητας
Η κυβέρνηση συντονίζει υπουργεία για ενεργειακή/επισιτιστική ασφάλεια, υποδομές και μεταφορές. Ο Jóhannsson: «Δεν περιμένουμε οριστικά συμπεράσματα – δρούμε τώρα». Η Ισλανδία χρηματοδοτεί έρευνα και σενάρια – από ναυσιπλοΐα (παγοί) έως γεωργία/αλιεία (κρύο).
Σκανδιναβικές χώρες: Συναγερμός στη βόρεια Ευρώπη
Η Ισλανδία προηγείται, αλλά η Σκανδιναβία ακολουθεί:
- Νορβηγία: Χρηματοδοτεί έρευνα – «Εμβάθυνση κατανόησης» πριν ταξινόμηση ως κίνδυνος
- Ηνωμένο Βασίλειο: 81 εκατ. λίρες σε έρευνα – «Απότομη κατάρρευση απίθανη αυτόν τον αιώνα»
- Ιρλανδία: Ενημέρωσε πρωθυπουργό και επιτροπή – ενσωματώνει σε climate adaptation plans
Ο Alexi Nuutila (Φινλανδικό Μετεωρολογικό Ινστιτούτο): «Η επιστήμη εξελίσσεται γρήγορα – ο χρόνος δράσης τελειώνει». Το Nordic Tipping Week (Οκτώβριος, Ρέικιαβίκ) συγκέντρωσε 60 ειδικούς για κοινωνικές επιπτώσεις – συστάσεις έρχονται σύντομα.
Παγκόσμιες παρενέργειες: Από βροχές σε λιμούς
Η κατάρρευση AMOC θα αποσταθεροποιήσει:
- Βόρεια Ευρώπη: Ψύχος, χιόνια, πάγοι
- Ατλαντικός: Ταχύτερη θέρμανση Ανταρκτικής – λιώσιμο
- Αφρική/Ινδία/Ν. Αμερική: Αλλαγή βροχοπτώσεων – ξηρασίες, λιμοί
Ο Rahmstorf: «Υποτιμάται – μπορεί να γίνει αναπόφευκτο σε δεκαετίες». Το UNEP (Οκτώβριος 2025): «Κλιματικές δεσμεύσεις μόνο 12% μείωση έως 2035 – άμεση δράση».
Η Ισλανδία: «Δεν περιμένουμε – δρούμε»
Ο Jóhannsson: «Ο θαλάσσιος πάγος επηρεάζει ναυσιπλοΐα, ακραία καιρικά γεωργία/αλιεία – κρίσιμα για οικονομία/επισιτισμό». Η κυβέρνηση εξετάζει έρευνα, πολιτικές και disaster plans. Είναι πρώτη χώρα που ταξινομεί κλιματικό φαινόμενο ως εθνική απειλή – μοντέλο για βόρεια Ευρώπη.
Η Ισλανδία, εξαρτώμενη από αλιεία (40% εξαγωγών) και θερμική ενέργεια, δεν ρισκάρει. Το Συμβούλιο Υπουργών Σκανδιναβικών Χωρών χρηματοδοτεί Nordic Tipping Week – 60 ειδικοί για κοινωνικές επιπτώσεις. Η Ευρώπη προετοιμάζεται – το AMOC δεν είναι θεωρία. Είναι πραγματικότητα που πλησιάζει.
Πηγή: Pagenews.gr