Στις 22 Οκτωβρίου 2025, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψήφισε τροπολογίες στη θέση του Συμβουλίου και υιοθέτησε την ανάγνωσή του για τον προϋπολογισμό της ΕΕ για το 2026, επιδιώκοντας έναν υψηλότερο και πιο στοχευμένο προϋπολογισμό σε σχέση με το αρχικό σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το Κοινοβούλιο προτείνει συνολικές δεσμεύσεις ύψους €193,9 δισ. και πληρωμές €192,6 δισ., περιλαμβάνοντας ειδικά εργαλεία όπως το Ταμείο για την Ουκρανία και το Ταμείο Ευρωπαϊκής Αλληλεγγύης.
Η υιοθέτηση των τροπολογιών ενεργοποιεί μια 21ήμερη διαδικασία συμφιλίωσης, που θα διαρκέσει μέχρι τις 17 Νοεμβρίου 2025, με στόχο να γεφυρωθούν οι διαφορές μεταξύ Κοινοβουλίου και Συμβουλίου. Σε περίπτωση αποτυχίας, η Επιτροπή θα υποχρεωθεί να παρουσιάσει νέο σχέδιο προϋπολογισμού.
Ιστορικό: Πώς διαμορφώθηκε ο προϋπολογισμός 2026
Ο προϋπολογισμός της ΕΕ αποφασίζεται από το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, εντός των ορίων του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (ΠΔΠ). Η Επιτροπή προτείνει το σχέδιο, αλλά οι δύο θεσμοί του κοινοτικού προϋπολογισμού παρέχουν τις κατευθύνσεις τους πριν από την υιοθέτηση.
- Στις 18 Φεβρουαρίου 2025, το ECOFIN ενέκρινε κατευθυντήριες γραμμές για τον προϋπολογισμό του 2026.
- Στις 2 Απριλίου 2025, το Κοινοβούλιο υιοθέτησε τις δικές του κατευθυντήριες γραμμές (Section III).
- Στις 9 Ιουλίου 2025, η Επιτροπή παρουσίασε προϋπολογισμό-σχέδιο €193,26 δισ. σε δεσμεύσεις και €192,2 δισ. σε πληρωμές, επισημαίνοντας περιορισμένη διαθεσιμότητα για απρόβλεπτα έξοδα.
- Στις 5 Σεπτεμβρίου 2025, το Συμβούλιο πρότεινε περικοπές €1,3 δισ. στις δεσμεύσεις και €696,7 εκ. στις πληρωμές.
Ο εισηγητής του Κοινοβουλίου, Andrzej Halicki (EPP, Πολωνία), ανέλυσε τις προτάσεις και η Επιτροπή Προϋπολογισμών (BUDG) υιοθέτησε τροπολογίες στις 6 Οκτωβρίου, αποκαθιστώντας τις αρχικές πιστώσεις της Επιτροπής και προτείνοντας στοχευμένες αυξήσεις σε τομείς όπως έρευνα, καινοτομία, άμυνα, υγεία, εκπαίδευση και ανθρωπιστική βοήθεια.
Κύριοι Τομείς Προτεραιότητας
Προγράμματα που ενισχύονται περιλαμβάνουν:
- Horizon Europe – έρευνα και καινοτομία
- Δίκτυα μεταφορών και ενέργειας
- Στήριξη ΜΜΕ
- EU4Health – υγεία
- Erasmus+ – εκπαίδευση και κινητικότητα νέων
- Creative Europe – πολιτισμός
- CERV – Πολίτες, Ισότητα, Δικαιώματα και Αξίες
- Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο Plus
- Ευρωπαϊκό Ταμείο Αγροτικής Εγγύησης – συμπεριλαμβανομένου του τομέα κρασιού
- LIFE Programme – περιβάλλον και κλιματική δράση
- Μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας
- Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης
- Μηχανισμός Διαχείρισης Συνόρων και Βίζας
- Στρατιωτική κινητικότητα
- Προγράμματα Νότιας και Ανατολικής Γειτονίας
- Ανθρωπιστική βοήθεια
Η BUDG τόνισε ότι η αποπληρωμή του EU Recovery Instrument (EURI) είναι υποχρέωση του νόμου και μη διακριτική δαπάνη, ενώ οι περικοπές του Συμβουλίου στο υποκεφάλαιο 2β φαίνονται να καλύπτουν μόνο το κόστος χρηματοδότησης του Recovery Instrument. Προγράμματα όπως Horizon Europe, CEF Digital και Erasmus+ ήταν τα πιο επηρεαζόμενα από τις προτεινόμενες περικοπές.
Επόμενα Βήματα
Η διαδικασία συμφιλίωσης θα διενεργηθεί από την Επιτροπή Συμφιλίωσης, με στόχο την εξεύρεση συμβιβασμού. Η πρώτη συνάντηση έχει προγραμματιστεί για τις 4 Νοεμβρίου 2025, με καταληκτική ημερομηνία 17 Νοεμβρίου. Σε περίπτωση αποτυχίας, η Επιτροπή θα πρέπει να υποβάλει νέο σχέδιο προϋπολογισμού.
Με την επιτυχή ολοκλήρωση, η ΕΕ θα διαθέτει έναν σταθερό και ευέλικτο προϋπολογισμό για το 2026, που συνδυάζει δημοσιονομική σταθερότητα με ενισχυμένη στήριξη σε έρευνα, ανταγωνιστικότητα, ασφάλεια και πολιτική γειτονίας.