Έργα και ημέρες της Σέιχ Χασίνα – Η πρώην πρωθυπουργός του Μπαγκλαντές που καταδικάστηκε σε θάνατο

Η Σέιχ Χασίνα, η μακροβιότερη πρωθυπουργός του Μπαγκλαντές και κόρη του ιδρυτή του κράτους Σέιχ Μουτζιμπούρ Ραχμάν, καταδικάστηκε σε θάνατο ερήμην στις 17 Νοεμβρίου 2025 από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Ντάκα, ως υπεύθυνη για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας κατά την αιματηρή καταστολή της φοιτητικής εξέγερσης το καλοκαίρι του 2024. Η 78χρονη πρώην ηγέτιδα, εξόριστη στην Ινδία από τον Αύγουστο 2024, χαρακτήρισε τη δίκη «στημένη» από «μη εκλεγμένη κυβέρνηση», αλλά η ετυμηγορία πυροδότησε πανηγυρισμούς στη Ντάκα, με χειροκροτήματα και δάκρυα από οικογένειες θυμάτων. Η καταδίκη, μαζί με αυτήν του πρώην υπουργού Εσωτερικών Ασαντουζαμάν Χαν, έρχεται εν μέσω έντασης ενόψει εκλογών τον Φεβρουάριο 2026, με την Ινδία να αγνοεί αιτήματα έκδοσης και την κόρη της Χασίνα να προειδοποιεί για «αντίσταση με κάθε μέσο».

Τα 15 χρόνια της Χασίνα στην εξουσία (2009-2024) υπήρξαν διχαστικά: οικονομική άνθηση (ΑΕΠ +6-7% ετησίως, φτώχεια από 40% σε 20%) αλλά και κατηγορίες για αυταρχισμό, διαφθορά και βασανιστήρια, τεκμηριωμένα από ΟΗΕ και HRW. Η πτώση της, από μαζική εξέγερση, σηματοδοτεί το τέλος μιας εποχής – και την αρχή μιας δίκης που πολλοί βλέπουν ως «παράδειγμα» για μελλοντικούς ηγέτες.

Πανηγυρισμοί και ένταση: Η απόφαση και οι αντιδράσεις

Η δίκη, ερήμην και ζωντανά μεταδιδόμενη για διαφάνεια, ολοκληρώθηκε με θανατική ποινή για Χασίνα και Χαν, ενώ ο πρώην αρχηγός αστυνομίας Τσουντούρι Αμπντουλάχ αλ-Μαμούν έλαβε 5 χρόνια λόγω συνεργασίας ως μάρτυρας. Στην αίθουσα, οικογένειες θυμάτων ξέσπασαν σε χειροκροτήματα και δάκρυα, με τον Γκολάμ Ραχμάν (πατέρας δολοφονηθέντος φοιτητή) να λέει: «Θάψαμε ένα αγόρι, όχι εχθρό – η ποινή είναι η μόνη δικαίωση». Η Ντάκα τέθηκε σε συναγερμό, με στρατό και αστυνομία να περικυκλώνουν το δικαστήριο, ενώ συγκρούσεις ξέσπασαν έξω από το σπίτι του πατέρα της Χασίνα.

Η Χασίνα, από εξορία στο Δελχί, δήλωσε: «Δεν είχα δίκαιη δίκη – ενήργησα καλή πίστη για τάξη». Ο γιος της Σατζίμπ Βαζέντ προειδοποίησε: «Είμαστε έξαλλοι – θα αντιδράσουμε με κάθε μέσο». Το Μπαγκλαντές ζητά έκδοση από Ινδία, που «σημειώνει» την απόφαση χωρίς δέσμευση. Η HRW κριτικάρει: Το δικαστήριο, ιδρυθέν από Χασίνα για 1971 war crimes, δεν πληροί δίκαιης δίκης standards, διατηρώντας θανατική ποινή.

Η επανάσταση του Ιουλίου: Από φοιτητικό κίνημα σε εθνική εξέγερση

Η εξέγερση ξεκίνησε Ιούλιο 2024 ως φοιτητικό κίνημα κατά κινήτρων για δημόσιες θέσεις, αλλά εξελίχθηκε σε μαζική αντίσταση κατά της 15ετούς κυριαρχίας Χασίνα. Η κυβέρνηση απάντησε με βία: Πυροβολισμοί, εξαφανίσεις, βασανιστήρια – ΟΗΕ εκτιμά 1.400 νεκρούς (Αύγουστος 2024), χειρότερη πολιτική βία από 1971 ανεξαρτησία. Σύμβολο: Η δολοφονία φοιτητή Αμπού Σαΐντ, βιντεοσκοπημένη πυροβολισμού από κοντινή απόσταση. Η Χασίνα, ως «εγκέφαλος», διέταξε επιχειρήσεις μέσω τηλεφωνημάτων, σύμφωνα με μαρτυρίες Μαμούν.

Τα 15 χρόνια εξουσίας: Ανάπτυξη και σκιά αυταρχισμού

Η Χασίνα, κόρη Μουτζιμπούρ (δολοφονημένου 1975), ανέβηκε 2009 με Awami League, φέρνοντας οικονομική άνθηση (από φτωχότερη σε middle-income). Ωστόσο, κατηγορίες για διαφθορά (1 δισ. $ offshore), βασανιστήρια (RAB blacklists) και εκλογές «στημένες» (2018, 2024) έκαναν την εποχή της «τρομοκρατία», σύμφωνα με HRW/ΟΗΕ. Η εξέγερση Ιουλίου 2024, από quotas σε μαζική αντίσταση, ανέτρεψε το καθεστώς – με 1.400 νεκρούς, η χειρότερη βία από 1971.

Η δίκη: Διαφάνεια ή πολιτική εκδίκηση;

Η δίκη, από το ICT (ιδρυθέν 2009 από Χασίνα για 1971 crimes), κρίθηκε «στημένη» από HRW – ζωντανή μετάδοση, μάρτυρες, αλλά χωρίς υπεράσπιση και θανατική ποινή. Ο Γιουνούς, Nobel 2006, διορίστηκε από διαδηλωτές – η κυβέρνησή του απαγόρευσε Awami League από εκλογές Φεβρουαρίου 2026. Η Ινδία, σύμμαχος Χασίνα, αρνείται έκδοση – εξωτερικό Μπαγκλαντές: «Αντίποινα».

Η κληρονομιά: Από ηρωίδα σε «εγκέφαλο φρίκης»

Η Χασίνα, από εξορία, βλέπει το Awami League να ορκίζεται «αναταραχές» – γιος της: «Θα πολεμήσουμε». Για οικογένειες όπως του Ραχμάν (γιος Νάφις, σύμβολο με γκράφιτι), η ποινή είναι «παράδειγμα» – αλλά εκλογές 2026 απειλούν νέα βία. Το Μπαγκλαντές, από οικονομική δύναμη σε πολιτική κρίση, κλείνει κεφάλαιο – αλλά το τραύμα του Ιουλίου μένει.

Πηγή: Pagenews.gr