Δεν πρόκειται για φιλολογία. Δεν μιλάμε για λογοτεχνικό εγχείρημα. Το Μάτι δεν είναι μυθιστόρημα — είναι θάνατος, ευθύνες, συγκάλυψη. Και αυτή την αλήθεια την επιμένω να υπενθυμίζω.
Έχω διαβάσει τα αποσπάσματα από την Ιθάκη του Αλέξη Τσίπρα — αυτά που έχουν διαρρεύσει — και βλέπω μια εικόνα που διαφοροποιείται επικίνδυνα από όσα βιώσαμε. Ο ίδιος περιγράφει αγώνες, λάθη, μα “κανένας αγώνας δεν είναι μάταιος”:«Κανένας αγώνας δεν είναι μάταιος, …αρθρώσαμε μία διαφορετική αφήγηση, όμως δεν ήταν όλες οι μάχες νικηφόρες.»
Αλλά όταν μιλάς για τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι, δεν αρκεί η “διαφορετική αφήγηση”. Κάποιοι άνθρωποι πέθαναν — και πολλοί περισσότεροι δεν θα συγχωρήσουν αν η τραγωδία τους αντιμετωπιστεί ως κομμάτι μιας πολιτικής βιογραφίας.
Πού αποτυγχάνει η «Ιθάκη» ως Ιστορικό αφήγημα
- Επιλεκτικότητα προσώπων και ευθυνών Στην Ιθάκη, ο Τσίπρας αναφέρει κάποιους — αλλά λείπουν κρίσιμα κεφάλαια: δεν αναφέρει με όλο το βαρύ τους φορτίο τις ευθύνες της πυροσβεστικής ηγεσίας, του Συντονιστικού Κέντρου, ακόμη και της ίδιας της κυβερνητικής διοίκησης κατά την κρίσιμη ώρα. Αυτό δεν είναι απολογισμός· είναι μερική αφήγηση.
- Δραματικοί τόνοι αντί πραγματικών στοιχείων Του αποδίδω ότι επιχειρεί να “σκηνοθετήσει” την τραγωδία με λογοτεχνικά εργαλεία: ισχυροί άνεμοι, “μανιασμένοι δυτικοί άνεμοι” στις 6:00 το πρωί — αλλά τα δεδομένα δείχνουν κάτι άλλο. Οι άνεμοι προγγέλλονταν, ναι, αλλά οι πιο ισχυροί εκδηλώθηκαν πολλές ώρες μετά. Το να παρουσιάζεις αυτή την εκδοχή σαν αποφασιστικό σημείο της καταστροφής δεν είναι απλώς λάθος περιγραφής — είναι παραποίηση της δραματικής αλήθειας.
- Αυτοκριτική, αλλά όχι πλήρης λογοδοσία Στα αποσπάσματα του βιβλίου, ο Τσίπρας αναγνωρίζει λάθη. Στη Δεύτερη προδημοσίευση λέει ότι “δεν ήταν όλες οι μάχες νικηφόρες”. Αλλά δεν βλέπω μια ολοκληρωμένη αποδοχή των ευθυνών για εκείνα τα κρίσιμα λεπτά και ώρες στο Συντονιστικό Κέντρο, ούτε μια καθαρή αναφορά σε ποιον ανήκουν οι πολιτικές αποφάσεις που οδήγησαν σε αποτυχία διαχείρισης. Όταν άφησες τόσους να μιλούν, αλλά δεν εξέτασες πλήρως όλα τα πρόσωπα — τότε δεν είναι ιστορικό αφήγημα, είναι αφήγημα που βολεύει.
Τι προσπαθεί να κάνει ο Τσίπρας
Δεν βλέπω απλά μια αναδρομή. Η Ιθάκη παρουσιάζεται ως πρόταση για το μέλλον: σύμφωνα με περιγραφές του εκδοτικού οίκου, δεν είναι μόνο αναπόληση του παρελθόντος, αλλά και όραμα για το αύριο.Αυτό δεν με εκπλήσσει: η ιστορική αφήγηση που διαμορφώνει δεν είναι “αθώα”. Είναι πολιτικό εργαλείο.
Θέλει να δείξει ότι, παρά τα λάθη, υπάρχει ένα σχέδιο — και ότι έχει ήδη σκεφτεί πώς “να αλλάξει η ροή της Ιστορίας”. Αλλά δεν μπορεί αυτή η ροή να ξεκινά από μια αφηρημένη “Ιθάκη” χωρίς να απαντά στο πιο μαύρο κεφάλαιο που ζήσαμε.
Μνήμη, δικαιοσύνη και διαφάνεια
Δεν θα επιτρέψω η μνήμη των θυμάτων του Ματιού να παραχαραχθεί από μια συγγραφική αφήγηση που εξυπηρετεί πολιτικά συμφέροντα. Η αλήθεια δεν χρειάζεται να ντύνεται με λογοτεχνικούς τόνους για να γίνει κατανοητή.
Θέλω:
- να προστατεύσουμε τη μνήμη όσων χάθηκαν,
- να απαιτήσουμε πλήρη λογοδοσία, όχι ευχολόγια,
- να μην αφήσουμε κανένα αφήγημα να υποκαταστήσει τα επίσημα ντοκουμέντα, τις καταθέσεις και τις αποφάσεις της δικαιοσύνης.
Η Ιστορία δεν παραγράφεται – και δεν παραγράφεται με “ποιητικές” διατυπώσεις. Καιγόμαστε ακόμα από αυτή την αλήθεια — και πρέπει να τη φωτίσουμε.
Η τραγωδία του Ματιού δεν είναι μυθιστόρημα, ούτε κεφάλαιο για να στολίζεται με λογοτεχνικούς τόνους. Είναι ζωντανή πληγή, με πρόσωπα, ευθύνες και ιστορικά γεγονότα που δεν ξεχνιούνται.
«Δεν θα αφήσω καμία αφήγηση να παραχαράξει την αλήθεια. Δεν θα αφήσω τη μνήμη των θυμάτων να γίνει εργαλείο πολιτικής. Η Ιστορία μιλάει και εγώ θα τη φροντίσω να ακουστεί.»
Κάθε σελίδα, κάθε γεγονός, κάθε απόφαση εκείνης της ημέρας πρέπει να φωτιστεί πλήρως — γιατί μόνο η αλήθειαμπορεί να δώσει δικαιοσύνη και να διασφαλίσει ότι τέτοιες καταστροφές δεν θα επαναληφθούν.
Πηγή: pagenews.gr