Πίνακας Klimt πουλήθηκε για 236 εκατ. – Η Elisabeth Lederer έγινε η ακριβότερη γυναίκα της τέχνης ever!
ΧΡΟΝΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ 11 '
Πηγή Φωτογραφίας: beaumontnathan/Instagram
Μια νύχτα που άλλαξε την ιστορία της τέχνης: Το ρεκόρ που έσπασε τα charts
Χθες βράδυ, η Νέα Υόρκη έζησε μια στιγμή που θα μείνει χαραγμένη στα analecta της καλλιτεχνικής αγοράς. Στον νεοφώτιστο χώρο του Sotheby’s στο εμβληματικό Breuer Building της Madison Avenue, ο αέρας φόρτισε με ένταση όταν το σφυρί έπεσε για το “Portrait of Elisabeth Lederer” του Gustav Klimt. Το πορτρέτο, φιλοτεχνημένο μεταξύ 1914 και 1916, έφυγε για 236,4 εκατομμύρια δολάρια – συμπεριλαμβανομένων προμηθειών – καταρρίπτοντας κάθε προηγούμενο ρεκόρ για έργο μοντέρνας τέχνης σε δημοπρασία. Ήταν το δεύτερο ακριβότερο έργο ever, πίσω μόνο από το “Salvator Mundi” του Leonardo da Vinci που είχε πουληθεί για 450 εκατ. το 2017. Η αίθουσα ξέσπασε σε χειροκροτήματα, ενώ η Helena Newman, παγκόσμια πρόεδρος του Sotheby’s για την εντυπωσιακή και μοντέρνα τέχνη, δήλωσε: «Αυτή η βραδιά έγραψε ιστορία. Ο Klimt παραμένει βαθιά μαγικός και παγκόσμιος». Το ποσό ξεπέρασε κατά πολύ την εκτίμηση των 150 εκατ., σε μια μάχη 20 λεπτών μεταξύ έξι πλειοδοτών, οι περισσότεροι στα τηλέφωνα, που κράτησε την ατμόσφαιρα κολλημένη στην καρέκλα.
Η Elisabeth Lederer: Μια «ηρωίδα» της Belle Époque ντυμένη σε κινεζικό ράσο – Ο εξωτισμός του Klimt σε όλο του το μεγαλείο
Στο κέντρο αυτού του θριάμβου στέκεται η Elisabeth Lederer, κόρη του βιομήχανου August Lederer και της Serena Lederer, δύο από τους μεγαλύτερους πάτρωνες του Klimt στη χρυσή Βιέννη του 20ού αιώνα. Στο φυσικού μεγέθους πορτρέτο –ύψους σχεδόν δύο μέτρων–, η νεαρή Elisabeth, μόλις 18 ετών τότε, ποζάρει ντυμένη με ένα λευκό, αυτοκρατορικό κινεζικό ράσο διακοσμημένο με δράκους, μπροστά σε ένα μπλε φόντο πλημμυρισμένο με ασιατικά μοτίβα και αφηρημένες, κυψελοειδείς μορφές. Αυτός ο συνδυασμός εξωτισμού, διακόσμησης και ψυχολογικού βάθους χαρακτηρίζει την όψιμη περίοδο του Klimt, όπου ο Αυστριακός maestro απομακρύνεται από τα χρυσά του μοτίβα και βυθίζεται σε επιρροές από την ανατολική τέχνη και τη μικροσκοπική βιολογία – στοιχεία που ο ίδιος συλλέγει πυρετωδώς. Οι μαλακές, ρευστές γραμμές γύρω από το πρόσωπό της θυμίζουν εμβρυϊκές δομές, ενώ το ράσο συμβολίζει δύναμη και μυστήριο. Δεν είναι απλώς ένα πορτρέτο: είναι ένα μανιφέστο της ελευθερίας και της θηλυκότητας σε μια εποχή που η Ευρώπη οδεύει προς την καταστροφή. Η Lederer, με τα μελαγχολικά μάτια και το ήρεμο βλέμμα, ενσαρκώνει την εύθραυστη ομορφιά της προπολεμικής Βιέννης, κάνοντας το έργο όχι μόνο αισθησιακό, αλλά και βαθιά ανθρώπινο.
Η σκοτεινή πλευρά: Από ναζιστική λεηλασία και φωτιά, στην επιβίωση ενός μύθου
Πίσω από την εκθαμβωτική επιφάνεια, ωστόσο, κρύβεται μια ιστορία που διασταυρώνεται με τα πιο σκοτεινά κεφάλαια του 20ού αιώνα. Κατά την Anschluss του 1938, οι Ναζί λεηλάτησαν τη συλλογή των Lederer, αρπάζοντας δεκάδες Klimt από το παλάτι τους στη Βιέννη. Το πορτρέτο της Elisabeth θεωρήθηκε «πολύ εβραϊκό» για να κλαπεί – ironia tragica – και έμεινε πίσω, μόνο για να κινδυνέψει με καταστροφή σε πυρκαγιά που κατάπιε άλλα έργα του καλλιτέχνη σε αυστριακό κάστρο. Το 1948, μετά από επίμονες μάχες, εντοπίστηκε και επιστράφηκε στον αδελφό της, Erich Lederer, συχνό μοντέλο του φίλου του Klimt, Egon Schiele. Η ίδια η Elisabeth, μένοντας πίσω στη Βιέννη ως μοναχική Εβραία χήρα μετά τον θάνατο του γιου της και το διαζύγιο από έναν ναζί γαμπρό, επιβίωσε με ένα απελπισμένο ψέμα: ισχυρίστηκε ότι ήταν κόρη του Klimt – ο οποίος είχε πεθάνει το 1918 – για να αποφύγει την εκτόπιση. Αυτή η αφήγηση, ενισχυμένη από τον πρώην γαμπρό της, της χάρισε λίγα ακόμα χρόνια ζωής, μέχρι τον θάνατό της το 1944 σε ηλικία 50 ετών. Σήμερα, το πορτρέτο δεν είναι απλώς τέχνη: είναι σύμβολο ανθεκτικότητας, ένας ύμνος στην επιβίωση εν μέσω Ολοκαυτώματος, που κάνει την πώλησή του ακόμα πιο φορτισμένη συναισθηματικά.
Από τα σαλόνια του Lauder στο σφυρί: Η κληρονομιά ενός δισεκατομμυριούχου συλλέκτη
Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’80, το έργο παρέμεινε στην οικογένεια Lederer, πριν πουληθεί σε έμπορο και καταλήξει, το 1985, στη συλλογή του Leonard A. Lauder, κληρονόμου της αυτοκρατορίας Estée Lauder και ενός από τους πιο επιδραστικούς συλλέκτες του 20ού αιώνα. Για δεκαετίες, κρεμόταν πάνω από το τραπέζι της τραπεζαρίας του διαμερίσματος του στη Νέα Υόρκη – ένα ιδιωτικό talisman πολυτέλειας και ιστορίας. Δανείστηκε σποραδικά σε ιερά τέμπλα όπως το MoMA, η Neue Galerie και η National Gallery of Canada (όπου έμεινε από το 2017 φέτος), αλλά ποτέ δεν βγήκε σε δημοπρασία – μέχρι χθες. Η βραδιά «Leonard A. Lauder, Collector» ήταν αφιερωμένη στη δική του κληρονομιά, με το πορτρέτο ως απόλυτο highlight. Η δημοπρασία ξεκίνησε στα 130 εκατ., με έξι πλειοδότες να παλεύουν σε διαστήματα των 5 εκατ., μέχρι που ένας ανώνυμος τηλεφωνικός αγοραστής επικράτησε στα 205 εκατ. hammer price. Το σύνολο της συλλογής Lauder έφτασε τα 528 εκατομμύρια δολάρια, με άλλα δύο τοπία του Klimt – το “Blumenwiese” (1908) για 86 εκατ. και το “Waldabhang bei Unterach am Attersee” (1916) για 70,8 εκατ. – να σαρώνουν, ενώ έργα Van Gogh, Matisse, Munch και Rauschenberg ενίσχυσαν το σύνολο. Σε μια ειρωνική νότα, στην ίδια βραδιά πουλήθηκε και η χρυσή τουαλέτα “America” του Maurizio Cattelan για 12,1 εκατ. – ένα σατιρικό σχόλιο στην υπερβολή του πλούτου, που ταιριάζει απόλυτα με το vibe της νύχτας.
Τι κρύβεται πίσω από τα 236 εκατ.: Μια αγορά που ψάχνει καταφύγιο σε καιρούς αβεβαιότητας
Αυτό το ρεκόρ δεν είναι τυχαίο. Σε μια αγορά που παλεύει με γεωπολιτικές εντάσεις και οικονομική αστάθεια, έργα όπως του Klimt λειτουργούν ως «ασφαλές καταφύγιο» – πολιτιστικό κεφάλαιο που συνδυάζει αισθητική με επενδυτική αξία. Ξεπερνά το προηγούμενο ρεκόρ του Picasso (“Les Femmes d’Alger”) στα 179,4 εκατ. το 2015, και ενισχύει τη θέση του Klimt ως ενός από τους ελάχιστους early-modern καλλιτέχνες που σπάνε τα 100 εκατ. σε volatile αγορές. Για τους ιστορικούς, είναι συμπύκνωση ενός αιώνα: από τη λάμψη της Belle Époque, στις σκιές των Ναζί, στις μάχες αποκατάστασης και, τελικά, στα χέρια σύγχρονων δισεκατομμυριούχων. Η πώληση επιβεβαιώνει ότι η ζήτηση για «τροπαιοφόρα» αριστουργήματα δεν κοίταζει κρίσεις – αντίθετα, τις υπερβαίνει. Και ενώ ο αγοραστής παραμένει ανώνυμος, όλοι αναρωτιούνται: Πού θα κρεμαστεί τώρα αυτή η «ηρωίδα» που νίκησε το χρόνο και τον πόλεμο; Μια βραδιά που θυμίζει ότι η τέχνη, τελικά, είναι αθάνατη – και ακριβότερη από ποτέ.
Πηγή: Pagenews.gr
Διαβάστε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο
Το σχόλιο σας