Η Ευρώπη περνά στην αντεπίθεση: Από την ανοχή στη σύγκρουση
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, μετά από χρόνια χαλαρής επιτήρησης της ασιατικής επέλασης στο ηλεκτρονικό εμπόριο, κάνει το μεγαλύτερο ρυθμιστικό βήμα της τελευταίας δεκαετίας. Πλατφόρμες όπως Shein, Temu και AliExpress βρίσκονται πλέον στο επίκεντρο ενός θεσμικού «πολέμου», που αγγίζει ζητήματα:
- φοροδιαφυγής και τελωνειακής καταστρατήγησης
- προστασίας καταναλωτή
- ασφάλειας προϊόντων και ανηλίκων
- αθέμιτου ανταγωνισμού
- γεωοικονομικών εξαρτήσεων από την Κίνα
Η αυριανή ψηφοφορία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σηματοδοτεί τη μετάβαση από τη διαπίστωση του προβλήματος σε μια σκληρή, συγκροτημένη ευρωπαϊκή στρατηγική απέναντι στις ασιατικές πλατφόρμες.
Shein, Temu, AliExpress – Τα αίτια της κρίσης
Η Ευρώπη δεν στρέφεται τυχαία κατά των ασιατικών γιγάντων. Σωρευτικά έχουν δημιουργήσει ένα παράλληλο ηλεκτρονικό σύμπαν με τεράστιες ποσότητες μικροδεμάτων που:
- αποφεύγουν φορολόγηση μέσω του καθεστώτος de minimis
- εισάγονται χωρίς επαρκή τελωνειακό έλεγχο
- συχνά δεν πληρούν κανένα ευρωπαϊκό πρότυπο ασφάλειας
- περιέχουν παραποιημένα, επικίνδυνα ή παράνομα προϊόντα
Η κορύφωση της ανησυχίας ήρθε με την υπόθεση της Shein στη Γαλλία, όπου οι αρχές εντόπισαν υλικό παιδικής πορνογραφίας που είχε ανέβει από χρήστες. Το γεγονός αυτό λειτούργησε ως καταλύτης για πολιτική δράση.
Η πραγματική βόμβα: Το φορολογικό παράθυρο των €150
Το καθεστώς de minimis, το οποίο επιτρέπει εισαγωγές κάτω των 150 ευρώ χωρίς τελωνειακό δασμό και χωρίς ΦΠΑ, έχει γίνει η «αρτηρία» μέσω της οποίας ρέει ολόκληρο το μοντέλο λειτουργίας αυτών των πλατφορμών.
Το 2023, εισήλθαν στην ΕΕ:
- 4,6 δισ. πακέτα χαμηλής αξίας
- πάνω από 90% από Κίνα
- 65% υποτιμολογημένα κατά την Κομισιόν
Ουσιαστικά, οι ασιατικές πλατφόρμες μετέτρεψαν το ευρωπαϊκό τελωνειακό σύστημα σε πέρασμα αφορολόγητων προϊόντων, αποφεύγοντας εντελώς τα κόστη που επιβαρύνουν ευρωπαίους παραγωγούς και εμπόρους.
Τι φέρνει η νέα ευρωπαϊκή στρατηγική
Η ΕΕ κινείται πλέον προς μια συνολική μεταρρύθμιση:
Νέα τέλη στα μικροδέματα
Από το 2026 εισάγεται «απλοποιημένο προσωρινό τελωνειακό τέλος» και προτείνεται:
- €2 ανά πακέτο που έρχεται απευθείας στον καταναλωτή
- €0,50 για δέματα που περνούν από ευρωπαϊκές αποθήκες
Κατάργηση πρακτική του de minimis
Οι υπουργοί Οικονομικών της ΕΕ εξετάζουν πλήρη κατάργηση, κάτι που θα αλλάξει δραματικά το κόστος εισαγωγής.
Ενιαία ευρωπαϊκή τελωνειακή πλατφόρμα
Τα προϊόντα θα ελέγχονται πριν εισέλθουν στην ΕΕ. Μη συμμορφούμενα προϊόντα θα μπλοκάρονται στα σύνορα.
Ενεργοποίηση DSA και νέων κανόνων ασφάλειας
H Shein έχει ήδη χαρακτηριστεί Very Large Online Platform, που σημαίνει αυστηρότατες υποχρεώσεις ιχνηλασιμότητας, διαφάνειας και ταχύτατης αφαίρεσης παράνομων προϊόντων.
ΕΣΕΕ – “Μάχη επιβίωσης” για το ελληνικό και ευρωπαϊκό λιανεμπόριο
Εδώ αρχίζει το πιο κρίσιμο κομμάτι: η ευρωπαϊκή αγορά λιανικής βρίσκεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Η ΕΣΕΕ, ως θεσμικός εκπρόσωπος των ελληνικών εμπόρων, έχει γίνει η πιο επιθετική φωνή στην Ευρώπη κατά των ασιατικών πλατφορμών. Δεν το κάνει για λόγους θεωρητικού προστατευτισμού — το κάνει γιατί ο κλάδος κινδυνεύει υπαρξιακά.
Υποτιμολόγηση και παρακάμψεις: Η αγορά γίνεται “άνισο γήπεδο”
Τα ασιατικά προϊόντα εισάγονται:
- χωρίς ΦΠΑ
- χωρίς δασμούς
- χωρίς τα αυστηρά πρότυπα που ισχύουν στην ΕΕ
- με χαμηλό κόστος εργατικών
- με δυνατότητα μαζικής διαφήμισης στα social media
Οι ευρωπαίοι έμποροι παίζουν με πενταπλάσιο κόστος — και πολλοί κλείνουν.
Η ΕΣΕΕ το περιγράφει ως: “Ζήτημα επιβίωσης, όχι ανταγωνισμού.”
Η αγορά πλημμυρίζει προϊόντα βραχύβιας χρήσης
Το μοντέλο των ασιατικών πλατφορμών βασίζεται σε ultra-fast fashion και φθηνή ηλεκτρονική μικροχαρτοπροϊόντων. Αυτό σημαίνει:
- αποσύνθεση του κύκλου ζωής των προϊόντων
- μηδενική δυνατότητα τοπικής επιδιόρθωσης
- αύξηση ηλεκτρονικών και πλαστικών αποβλήτων
- πίεση σε εγχώριους παραγωγούς που δεν μπορούν να συμβαδίσουν
Η ελληνική μικρομεσαία επιχείρηση κινδυνεύει να εξαφανιστεί
Οι μικρές επιχειρήσεις στην Ελλάδα δεν έχουν:
- οικονομίες κλίμακας
- φορολογικά προνόμια
- κρατικές επιδοτήσεις τεχνολογίας
- πρόσβαση σε φθηνή παραγωγή
Η ΕΣΕΕ προειδοποιεί:
«Το εγχώριο λιανεμπόριο αποδυναμώνεται μέρα με τη μέρα. Χρειαζόμαστε άμεση αλλαγή στο καθεστώς de minimis και ενίσχυση των ελέγχων, αλλιώς η αγορά θα καταρρεύσει.»
Πρόταση ΕΣΕΕ: Άμεση κατάργηση de minimis + διαχειριστικό τέλος
Η ΕΣΕΕ προτείνει:
- πλήρη κατάργηση του ορίου των €150
- εθνικό διαχειριστικό τέλος σε όλα τα εισαγόμενα μικροδέματα
- ενισχυμένους τελωνειακούς ελέγχους
- ιχνηλασιμότητα αποστολών και πωλητών
- ευρωπαϊκό πλαίσιο για τη λογοδοσία των πλατφορμών
Η Ελλάδα, σε «ανοιχτή γραμμή» με Γαλλία και άλλες χώρες, ζητά το ταχύτερο δυνατό εφαρμογή.
Ποιο είναι το διακύβευμα;
Το ερώτημα δεν είναι μόνο οικονομικό. Η μάχη αφορά:
- αποτροπή αποβιομηχάνισης της Ευρώπης
- προστασία θέσεων εργασίας
- διατήρηση τοπικών επιχειρήσεων
- περιορισμό της κινεζικής εξάρτησης
Σε πολλές μικρές αγορές όπως η ελληνική, οι πλατφόρμες έχουν ήδη “ξεριζώσει” σημαντικό μέρος των συνοικιακών καταστημάτων.
Τι σημαίνει αυτό για τον καταναλωτή
Ο Ευρωπαίος πολίτης θα δει:
Ακριβότερα πακέτα
Λόγω δασμών, ΦΠΑ, τελών.
Ασφαλέστερα προϊόντα
Περισσότεροι έλεγχοι – λιγότερα επικίνδυνα προϊόντα.
Λιγότερη «υπερκατανάλωση»
Η αγορά θα απομακρυνθεί από το μοντέλο “συνεχείς αγορές των 3–5 ευρώ”.
Μια μάχη που θα καθορίσει το μέλλον του ευρωπαϊκού εμπορίου
Ο πόλεμος ΕΕ–ασιατικών πλατφορμών δεν είναι απλώς ρυθμιστικός. Είναι μάχη για το ποιος θα ελέγξει το μοντέλο του παγκόσμιου ηλεκτρονικού εμπορίου.
Για την Ευρώπη, είναι ζήτημα:
- οικονομικής κυριαρχίας
- προστασίας καταναλωτή
- τελωνειακής ακεραιότητας
- επιβίωσης του εμπορίου της
Για την Ελλάδα, είναι ακόμη πιο άμεσο:η επιβίωση χιλιάδων μικρών επιχειρήσεων κρέμεται από τις αποφάσεις που θα ληφθούν τις επόμενες εβδομάδες.
Πηγή: pagenews.gr