Ουκρανία: Σημεία – «καυτά» εκτός σχεδίου Γενεύης! Τι δεν συζητήθηκε

Παρά τις ανακοινώσεις περί προόδου στις διαπραγματεύσεις στη Γενεύη μεταξύ ΗΠΑ και Ουκρανίας υπό το βλέμμα ΕΕ, Βρετανίας και Γερμανίας, το τροποιημένο κείμενο δείχνει ότι τα καυτά ζητήματα δεν θίχθηκαν, αφήνοντας το ουκρανικό ζήτημα σε μια νέα, πολιτικά έντονη φάση.

Η αρχική πρόταση 28 σημείων, που είχε συνταχθεί από Αμερικανούς και Ρώσους αξιωματούχους, είχε προκαλέσει έντονες αντιδράσεις στο Κίεβο, καθώς παραβίαζε βασικές «κόκκινες γραμμές». Η αναθεώρηση μείωσε τα σημεία σε 18, αλλά τα σημαντικά ζητήματα παραπέμφθηκαν στους προέδρους Τραμπ και Ζελένσκι, αφήνοντας σε αμφιβολία τη βιωσιμότητα οποιασδήποτε συμφωνίας.

Τα ζητήματα που έμειναν εκτός σχεδίου

1. Εδαφικές ρυθμίσεις και καθεστώς των κατεχόμενων περιοχών

Το μεγαλύτερο αγκάθι, η εδαφική ακεραιότητα, δεν συζητήθηκε σε βάθος. Δεν τέθηκαν όρια, μεταβατικές διοικήσεις ή μηχανισμοί ελέγχου. Η Ουκρανία διατηρεί αδιαπραγμάτευτη την αποκατάσταση των συνόρων της, ενώ η Ρωσία εμφανίζεται αμετακίνητη στις θέσεις της.

2. Μελλοντικές σχέσεις Ουκρανίας – ΝΑΤΟ – ΗΠΑ – Ρωσίας

Καμία συζήτηση δεν έγινε για καθεστώς ασφαλείας, εγγυήσεις ΝΑΤΟ ή ρόλο ΗΠΑ στη μελλοντική αρχιτεκτονική ασφαλείας. Η Μόσχα ζητά αποστρατιωτικοποίηση συγκεκριμένων ζωνών, αλλά οι διαφορές παραμένουν βαθιές και αξεπέραστες σε επίπεδο αντιπροσωπειών.

3. Χρονοδιάγραμμα, δεσμεύσεις και μηχανισμοί εφαρμογής

Δεν υπάρχει σαφής πρόβλεψη για επιτήρηση, επιβολή κυρώσεων ή υλοποίηση συμφωνίας. Η εφαρμοσιμότητα του σχεδίου εξαρτάται από πολιτικές αποφάσεις υψηλού επιπέδου, αφήνοντας την τεχνική πλευρά σε δεύτερο πλάνο.

4. Αποκατάσταση δικαιοσύνης και διερεύνηση εγκλημάτων πολέμου

Η πρόταση περί γενικής αμνηστίας αναδιατυπώθηκε, αλλά δεν ορίστηκαν διαδικασίες για θύματα ή δικαιοδοσία για εγκλήματα πολέμου. Το ζήτημα παραμένει ανοιχτό, δείχνοντας την ευαισθησία του θέματος.

Παρασκήνιο στη Γενεύη

Οι συνομιλίες ξεκίνησαν υπό έντονη πίεση και αβεβαιότητα. Οι πρώτες ώρες χαρακτηρίστηκαν από βαριά ατμόσφαιρα, ενώ η παρουσία του Τζάρεντ Κούσνερ ερμηνεύτηκε ως ένδειξη άμεσου ελέγχου της διαδικασίας από την ομάδα Τραμπ.

Σημαντικές αλλαγές στο κείμενο περιλάμβαναν:

• Απόσυρση του ορίου 600.000 στρατιωτών στον ουκρανικό στρατό, αφήνοντας τα στρατιωτικά θέματα σε επίπεδο επιτροπών.
• Αντικατάσταση της γενικής αμνηστίας από πιο ισορροπημένη διατύπωση που λαμβάνει υπόψη τα θύματα του πολέμου.

Παρά τις συσκέψεις με Ευρωπαίους αξιωματούχους για συνοχή, τα εδαφικά και θέματα ασφαλείας παρέμειναν εκτός ουσιαστικής συζήτησης, αποδεικνύοντας τη δυσκολία διαμόρφωσης κοινής γραμμής.

Ανάλυση: Πολιτική φάση και στρατηγικές αποφάσεις

Το αποτέλεσμα δείχνει ότι η διαπραγμάτευση μεταβαίνει από τεχνικά ζητήματα σε στρατηγικές αποφάσεις:

• Η Ουκρανία διατηρεί πλήρη επιφυλακτικότητα και δυσπιστία απέναντι σε συμφωνίες που ενδέχεται να πλήξουν την εθνική της κυριαρχία.
• Η Ουάσινγκτον προετοιμάζει τη άμεση εμπλοκή Τραμπ με τη Μόσχα, αφήνοντας τα περισσότερα τεχνικά σημεία για δεύτερη φάση.
• Η συρρίκνωση της πρότασης 28 σε 18 σημεία υπογραμμίζει τις έντονες ενδοδυτικές διαβουλεύσεις και την πίεση να επιτευχθεί πρόοδος χωρίς όμως να επιλυθούν τα πιο κρίσιμα ζητήματα.

Η Γενεύη λειτουργεί ως στάδιο προετοιμασίας για μεγαλύτερες πολιτικές αποφάσεις, όπου οι τεχνικές λεπτομέρειες υποχωρούν μπροστά σε στρατηγικούς υπολογισμούς. Το ουκρανικό ζήτημα παραμένει προβλέψιμα αβέβαιο, με τα καυτά θέματα να παραπέμπονται στην υψηλή πολιτική σφαίρα.