Η περίοδος 2026-2029 αναμένεται να σηματοδοτήσει μια ιστορική καμπή για την Ελλάδα, με σημαντικές αλλαγές στην εργασία, την οικονομία, τον τουρισμό και τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Οι πολιτικές αποφάσεις της κυβέρνησης, όπως ανακοινώθηκαν στη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου στις 27 Νοεμβρίου 2025, περιλαμβάνουν μια σειρά μεταρρυθμίσεων και πρωτοβουλιών που θα επηρεάσουν καθοριστικά την καθημερινότητα των πολιτών και την αναπτυξιακή δυναμική της χώρας.
Κοινωνική συμφωνία και εργασία
Η Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Νίκη Κεραμέως, παρουσίασε στο Υπουργικό Συμβούλιο τη νέα κοινωνική συμφωνία για την ενίσχυση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Η συμφωνία αυτή αποτελεί ιστορικό γεγονός, καθώς είναι η πρώτη φορά που επιτυγχάνεται συμφωνία μεταξύ κυβέρνησης και όλων των εθνικών κοινωνικών εταίρων για ένα τόσο ευρύ φάσμα θεμάτων.
Μεταξύ των βασικών πλεονεκτημάτων για τους εργαζόμενους περιλαμβάνονται η αύξηση μισθών, η βελτίωση παροχών και η διασφάλιση σταθερού εργασιακού περιβάλλοντος. Για τις επιχειρήσεις, η συμφωνία επιφέρει μείωση συγκρούσεων, σταθερότητα και ευνοϊκότερο περιβάλλον για επενδύσεις. Οι κύριοι άξονες περιλαμβάνουν:
- Πιο εύκολη επέκταση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας.
- Πλήρη προστασία των εργαζομένων μετά τη λήξη των συμβάσεων.
- Επιτάχυνση διαδικασιών σε περίπτωση διαφωνίας εργαζομένων και εργοδοτών.
Η συμφωνία καταργεί, παράλληλα, μια από τις τελευταίες μνημονιακές ρυθμίσεις, ανοίγοντας τον δρόμο για μεγαλύτερη κοινωνική ασφάλεια και σταθερότητα στην εργασία.
Οικονομία και Πολυετής Δημοσιονομικός Προγραμματισμός 2026-2029
Ο Υπουργός Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, παρουσίασε τον Κρατικό Προϋπολογισμό και τον Πολυετή Δημοσιονομικό Προγραμματισμό 2026-2029, τον οποίο συντάσσει η κυβέρνηση για πρώτη φορά σύμφωνα με τον νόμο 5217/2025, ενσωματώνοντας την Οδηγία (EE) 2024/1265.
Οι προβλέψεις δείχνουν υποχώρηση της μέσης ανάπτυξης σε 1,5% για την τριετία 2027-2029, ενώ τα πρωτογενή πλεονάσματα διατηρούνται σε υψηλά επίπεδα (2,7% του ΑΕΠ), συμβάλλοντας στη μείωση του χρέους στο 119% του ΑΕΠ το 2029. Σημαντική αναθεώρηση προς τα πάνω καταγράφηκε για το ΑΕΠ 2026-2029, με τα μέτρα πολιτικής και τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις να ενισχύουν τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας.
Η ιδιωτική κατανάλωση προβλέπεται να αυξηθεί κατά 1,6% το 2027, ενώ οι επενδύσεις θα συνεχίσουν να αυξάνονται κατά 4,1% σε σχέση με το 2026. Το πρόγραμμα δημόσιων επενδύσεων (ΑΠΔΕ) θα αυξηθεί σταδιακά έως και 11,75 δισ. ευρώ το 2029, ενισχύοντας την αναπτυξιακή δυναμική της χώρας. Παράλληλα, προβλέπεται σταθεροποίηση του πληθωρισμού γύρω στο 2,2%-2,3% και μείωση της ανεργίας σε επίπεδα κάτω του 8%.
Οι φορολογικές και ασφαλιστικές παρεμβάσεις που έχουν προγραμματιστεί περιλαμβάνουν:
- Κατάργηση συμψηφισμού αύξησης συντάξεων με προσωπική διαφορά από 2027.
- Κατάργηση ΕΝΦΙΑ για κύριες κατοικίες σε οικισμούς έως 1.500 κατοίκους.
- Μείωση φόρου για ελεύθερους επαγγελματίες και ιδιοκτήτες ακινήτων.
- Μείωση ασφαλιστικών εισφορών κατά 0,5 μονάδα.
- Ετήσια αύξηση μισθών και συντάξεων ανάλογα με την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό.
Το δημοσιονομικό αποτέλεσμα της περιόδου 2026-2029 αναμένεται σχεδόν ισοσκελισμένο, με το πρωτογενές πλεόνασμα να διατηρείται στο 2,7% του ΑΕΠ.
Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης 2026-2030
Ο Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομίας, Νικόλαος Παπαθανάσης, παρουσίασε το νέο Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΕΠΑ) για την περίοδο 2026-2030. Το ΕΠΑ θα διαχειριστεί πόρους περίπου 16,6 δισ. ευρώ, με στόχο την προώθηση αναπτυξιακών επενδύσεων, τη βιώσιμη περιφερειακή ανάπτυξη και την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής.
Οι αναπτυξιακοί στόχοι περιλαμβάνουν:
- Κοινωνική Συνοχή και Ανάπτυξη
- Ανάπτυξη Υποδομών και Μεταφορών
- Πολιτική Προστασία και Αντιμετώπιση Κλιματικής Κρίσης
- Καινοτομία, Εξωστρέφεια και Ανταγωνιστικότητα
- Ψηφιακός Μετασχηματισμός και Τεχνητή Νοημοσύνη
- Πράσινη Ανάπτυξη και Πράσινος Μετασχηματισμός
- Υποστήριξη Προγραμμάτων και χρηματοδοτικών εργαλείων
Το πρόγραμμα δίνει έμφαση σε υποδομές, ψηφιακή και πράσινη μετάβαση, ενίσχυση κοινωνικής συνοχής, αντιμετώπιση στεγαστικού και δημογραφικού προβλήματος, καθώς και σε καινοτόμα χρηματοδοτικά εργαλεία και συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα.
Ψηφιακός μετασχηματισμός και νέος Εθνικός Οργανισμός Δόμησης
Με πρωτοβουλία του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, προωθείται η αναδιάρθρωση των υπηρεσιών δόμησης. Οι αρμοδιότητες έκδοσης οικοδομικών αδειών και ελέγχου κατασκευών μεταφέρονται από τους ΟΤΑ στο Ελληνικό Κτηματολόγιο, με στόχο τη δημιουργία ενός ενιαίου φορέα εθνικής εμβέλειας, ψηφιακά υποστηριζόμενου, που θα διασφαλίζει ομοιομορφία, διαφάνεια και ταχύτητα στις διαδικασίες.
Το νέο σύστημα αντιμετωπίζει τον δομικό κατακερματισμό των σημερινών υπηρεσιών, βελτιώνει τη στελέχωση και την ψηφιακή υποδομή, μειώνει τους χρόνους έκδοσης αδειών και προσφέρει ένα αξιόπιστο πλαίσιο για πολίτες και επιχειρήσεις.
Αναθεώρηση Κληρονομικού Δικαίου
Το Υπουργείο Δικαιοσύνης παρουσίασε νομοσχέδιο για την αναθεώρηση του κληρονομικού δικαίου. Οι βασικές μεταρρυθμίσεις περιλαμβάνουν:
- Προστασία της πραγματικής βούλησης του διαθέτη.
- Αλλαγές στην εξ αδιαθέτου διαδοχή για σύζυγο ή σύντροφο.
- Μεταβολή της νόμιμης μοίρας σε χρηματική απαίτηση.
- Διαχωρισμό κληρονομικής περιουσίας από ατομική περιουσία του κληρονόμου.
- Κατάργηση θεσμών που είχαν περιπέσει σε αχρησία.
Στόχος είναι ένα πιο λειτουργικό και ασφαλές σύστημα κληρονομικού δικαίου, που να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες.
Ευφυή Συστήματα Μεταφορών (ITS)
Με νομοσχέδιο του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών εισάγεται ενιαίο ευρωπαϊκό πλαίσιο για τα Συστήματα Ευφυών Μεταφορών, εξασφαλίζοντας διαλειτουργικότητα, διασύνδεση με ενωσιακά συστήματα, βελτίωση οδικής ασφάλειας και μείωση περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Τα ITS περιλαμβάνουν ψηφιακές υπηρεσίες για οδικές υποδομές, οχήματα και χρήστες, ενισχύοντας την προσβασιμότητα και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα.
Τουρισμός
Η Υπουργός Τουρισμού, Όλγα Κεφαλογιάννη, παρουσίασε νομοθετική πρωτοβουλία για τον εκσυγχρονισμό τουριστικών δραστηριοτήτων, όπως θεματικά πάρκα, γήπεδα γκολφ και ενοικίαση ΙΧ με οδηγό. Το νομοσχέδιο αποσκοπεί στη βελτίωση της διαφάνειας, της ασφάλειας και της ποιότητας των υπηρεσιών, με έμφαση στην εκπαίδευση, τον αγροτουρισμό, τον γαστρονομικό τουρισμό και την αξιοποίηση ιαματικών φυσικών πόρων.
Παράλληλα, ενισχύεται η ΕΥΠΑΤΕ και ο ΕΟΤ, με στόχο τη βελτίωση των ελεγκτικών διαδικασιών, τη στήριξη των τοπικών κοινοτήτων και την προβολή της Ελλάδας στο εξωτερικό.
Η περίοδος 2026-2029 χαρακτηρίζεται από ένα φιλόδοξο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων σε όλους τους τομείς. Η ελληνική οικονομία προετοιμάζεται για σταθερή ανάπτυξη, κοινωνική δικαιοσύνη, ψηφιακό μετασχηματισμό και βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη, με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών.