Η παγκόσμια αγορά χαλκού σε ιστορικό σταυροδρόμι
Η διεθνής αγορά χαλκού βρίσκεται σε μία από τις πιο κρίσιμες φάσεις των τελευταίων δεκαετιών. Οι έντονες ανισορροπίες μεταξύ προσφοράς και ζήτησης, η αλλαγή ρόλου της Κίνας ως «μηχανής» κατανάλωσης και η αβεβαιότητα γύρω από την εμπορική πολιτική των ΗΠΑ δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα για το μέταλλο που θεωρείται η «ραχοκοκαλιά» της παγκόσμιας βιομηχανίας.
Οι πιέσεις αποτυπώνονται τόσο στις τιμές όσο και στη δομή της αγοράς: οι διαπραγματεύσεις για τα τέλη επεξεργασίας, τα premiums και τις ετήσιες συμβάσεις έχουν φτάσει σε πρωτοφανή ένταση, με την αγορά να κινείται στα όρια μιας ιστορικής στενότητας, όπως τονίζουν κορυφαίοι παράγοντες του κλάδου.
Η Asia Copper Week και οι πιο σκληρές διαπραγματεύσεις των τελευταίων ετών
Στην Asia Copper Week στη Σαγκάη, μία από τις σημαντικότερες ετήσιες συναντήσεις του κλάδου, οι διαπραγματεύσεις για τις τιμές και τα συμβόλαια εξελίχθηκαν σε πραγματικό… θρίλερ.
Οι εταιρείες εξόρυξης χαλκού άσκησαν πρωτοφανή πίεση στα χυτήρια και τις μεταλλουργίες, διεκδικώντας τα χαμηλότερα τέλη επεξεργασίας μεταλλευμάτων (treatment charges) που έχουν ποτέ καταγραφεί. Την ίδια στιγμή, για το εξευγενισμένο μέταλλο που αποστέλλεται στην Κίνα, τα ετήσια ασφάλιστρα (premiums) εκτινάχθηκαν σε ιστορικά υψηλά, αποτυπώνοντας την έντονη ζήτηση για ποιοτικό επεξεργασμένο προϊόν σε ένα περιβάλλον περιορισμένης προσφοράς.
Ο Νίκολας Σνόουντον, επικεφαλής έρευνας για τα μέταλλα στην Mercuria Energy Group, χαρακτήρισε τη σημερινή φάση ως «ιστορική στιγμή στενότητας» για την αλυσίδα εφοδιασμού χαλκού, προειδοποιώντας ότι οι επόμενοι μήνες θα είναι καθοριστικοί για τη διαμόρφωση των ισορροπιών.
Χυτήρια απέναντι στις μεταλλευτικές: Αρνητικά τέλη και απειλή “πολέμου”
Στο επίκεντρο της έντασης βρίσκεται η σύγκρουση μεταξύ χυτηρίων και εταιρειών εξόρυξης. Ένας διευθυντής της γερμανικής Aurubis AG, από τους μεγαλύτερους παίκτες στη χύτευση χαλκού, δήλωσε ανοιχτά ότι η εταιρεία είναι διατεθειμένη να απορρίψει οποιοδήποτε υπερβολικά χαμηλό ετήσιο σημείο αναφοράς για τα τέλη επεξεργασίας.
Ιδιαίτερα επικριτικός εμφανίστηκε και απέναντι στο σενάριο των αρνητικών τελών, όπου οι μεταλλουργίες θα κατέληγαν να πληρώνουν ουσιαστικά τις εταιρείες εξόρυξης για να επεξεργάζονται το μετάλλευμα – μια πλήρης ανατροπή της παραδοσιακής σχέσης μεταξύ προμηθευτών πρώτης ύλης και επεξεργαστών.
Την ίδια γραμμή υιοθέτησε και η κύρια ένωση της μεταλλουργικής βιομηχανίας της Κίνας, καταδικάζοντας ως «μη βιώσιμα» οποιαδήποτε τέλη κάτω από το μηδέν. Ωστόσο, οι μεταλλευτικές αυτή τη στιγμή έχουν το πάνω χέρι:
-
Χρόνια ανεξέλεγκτης ανάπτυξης της μεταλλουργικής ικανότητας οδήγησαν σε υπερπροσφορά επεξεργαστών.
-
Σειρά απροσδόκητων διακοπών στην παραγωγή ορυχείων φέτος περιόρισε την προσφορά μεταλλεύματος.
-
Οι spot χρεώσεις – που συνήθως δείχνουν την κατεύθυνση των ετήσιων συμφωνιών – ήταν αρνητικές για μεγάλο μέρος του έτους.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Aurubis για την εξόρυξη κατά παραγγελία, Τιμ Κουρθ, κάλεσε τις μεταλλευτικές να αποφύγουν έναν «πόλεμο» που θα μπορούσε να διαλύσει το υφιστάμενο σύστημα σημείων αναφοράς. Υπενθύμισε ότι εάν οι διαπραγματεύσεις εκτροχιαστούν και κάποια μέρη αποχωρήσουν, η απουσία ενός κοινά αποδεκτού σημείου αναφοράς θα δυσκολέψει και τις δύο πλευρές στον προγραμματισμό του εφοδιασμού για όλο το έτος.
Η αμερικανική αγορά τραβά τον χαλκό – κίνδυνος έλλειψης αλλού
Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί η κατάσταση στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου η αγορά χαλκού κινείται με τη λογική του premium. Οι έμποροι και οι παραγωγοί αναμένουν και νέα, αυξημένα ρεύματα εξευγενισμένου μετάλλου προς τις ΗΠΑ, καθώς οι τιμές εκεί είναι υψηλότερες, τροφοδοτούμενες από:
-
τις προσδοκίες για νέους εισαγωγικούς δασμούς,
-
την ανάγκη στήριξης στρατηγικών αποθεμάτων.
Ο Σνόουντον εκτιμά ότι οι ΗΠΑ είναι πιθανό να κατέχουν έως και το 90% των παγκόσμιων αποθεμάτων χαλκού μέχρι το πρώτο τρίμηνο του 2026. Αν αυτό επαληθευτεί, η επίδραση στην υπόλοιπη παγκόσμια αγορά θα είναι σεισμική.
Ήδη, μεγάλοι προμηθευτές όπως η Codelco της Χιλής δεν διστάζουν να προσφέρουν σε ορισμένους πελάτες στην Κίνα premium-ρεκόρ της τάξης των 350 δολαρίων ανά τόνο, καθώς ο χαλκός μοιάζει να… τραβιέται σαν μαγνήτης προς την αμερικανική αγορά.
Ο Σνόουντον μιλά για «ακραία αναστάτωση» και προειδοποιεί ότι η δύναμη αυτής της έλξης δεν πρέπει να υποτιμηθεί: όσο περισσότερες ποσότητες καταλήγουν στις ΗΠΑ, τόσο οξύτερος θα είναι ο κίνδυνος έλλειψης σε άλλες περιοχές μέσα στους επόμενους τρεις έως έξι μήνες.
Κίνα: Η ζήτηση σε ύφεση, οι αντιφάσεις της δεύτερης οικονομίας στον κόσμο
Παρά τις συζητήσεις για το σφίξιμο της προσφοράς και τις προοπτικές αυξημένης ζήτησης στο μέλλον (λόγω ενεργειακής μετάβασης, δικτύων, ηλεκτροκίνησης), το παρόν στέλνει διαφορετικά σήματα από την Κίνα.
Η ζήτηση χαλκού στη μεγαλύτερη καταναλώτρια χώρα βρίσκεται σε ύφεση, κάτι που φάνηκε ξεκάθαρα αφότου οι τιμές στο Χρηματιστήριο Μετάλλων του Λονδίνου (LME) έφτασαν στο ιστορικό ρεκόρ των 11.200 δολαρίων ανά τόνο στα τέλη Οκτωβρίου.
Η κινεζική οικονομία περνά μια ασταθή περίοδο:
-
Οι τομείς των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και των υποδομών συνδέσεων παραμένουν ισχυροί και συνεχίζουν να απορροφούν μεγάλες ποσότητες χαλκού.
-
Αντίθετα, οι κατασκευές και τα καταναλωτικά αγαθά αντιμετωπίζουν σημαντικές δυσκολίες, περιορίζοντας τη ζήτηση.
Ο Tianyu He, ανώτερος αναλυτής της CRU Group, προειδοποιεί ότι ο βασικός κίνδυνος για τη ζήτηση χαλκού στην Κίνα, τόσο το 2025 όσο και μεσοπρόθεσμα, είναι πως η ύφεση στον τομέα των ακινήτων μπορεί να αποδειχθεί μη αναστρέψιμη. Αν αυτό το σενάριο επιβεβαιωθεί, η παραδοσιακή κινητήρια δύναμη της κινεζικής ζήτησης για μέταλλα θα έχει υποστεί δομική ζημιά.
Προοπτικές για προσφορά και υποκατάσταση: Γιατί οι τιμές δεν «φωνάζουν» ακόμη κρίση
Παρά το αφήγημα της στενότητας, δεν λείπουν και οι πιο ψύχραιμες φωνές. Η Χέλεν Άμος, διευθύνουσα σύμβουλος για την έρευνα εμπορευμάτων στην BMO Capital Markets, επισημαίνει ότι η επικείμενη αύξηση της προσφοράς θα μπορούσε να λειτουργήσει εξισορροπητικά.
Συγκεκριμένα αναφέρεται:
-
στη δυνατότητα ταχύτερης προώθησης έργων εξόρυξης στις ΗΠΑ, τον Καναδά και τη Χιλή,
-
στο αυξανόμενο δυναμικό υποκατάστασης του χαλκού από άλλα υλικά σε ορισμένες εφαρμογές.
«Έχουμε ήδη καταφέρει να απομακρύνουμε τον χαλκό από συγκεκριμένες χρήσεις», σημειώνει, υπογραμμίζοντας ότι οι σημαντικές επενδύσεις στην πλευρά της προσφοράς αρχίζουν να αποδίδουν.
Η Άμος παρατηρεί επίσης ότι, παρότι οι ονομαστικές τιμές βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα, προσαρμοσμένες στον πληθωρισμό παραμένουν εντός του ιστορικού τους εύρους. Αν πράγματι η αγορά αντιμετώπιζε αυτή τη στιγμή ακραίους περιορισμούς στην προσφορά, αυτό – όπως υπογραμμίζει – «θα ήταν ήδη ξεκάθαρα ορατό στις τιμές».
Μία αγορά σε τεντωμένο σκοινί
Η παγκόσμια αγορά χαλκού ισορροπεί σήμερα σε ένα τεντωμένο σκοινί:
-
Από τη μία, η στενότητα στην προσφορά, η συγκέντρωση αποθεμάτων στις ΗΠΑ και οι πιέσεις στις σχέσεις χυτηρίων–μεταλλευτικών.
-
Από την άλλη, η υποχώρηση της ζήτησης στην Κίνα και οι ελπίδες για νέα έργα εξόρυξης και υποκατάσταση σε βάθος χρόνου.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η ένταση στις διαπραγματεύσεις, τα ρεκόρ στα premiums και οι αντικρουόμενες προβλέψεις για το μέλλον του κλάδου δεν είναι παρά η αντανάκλαση μιας αγοράς που βρίσκεται σε πραγματικά «ιστορικό σημείο καμπής» – με τον χαλκό να παραμένει στρατηγικό μέταλλο για την παγκόσμια οικονομία, αλλά και πηγή αυξανόμενης γεωοικονομικής τριβής.
Πηγή: Pagenews.gr