Η Ελλάδα και η Κύπρος εισέρχονται σε μια νέα, στρατηγικά κρίσιμη εποχή, καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση ενεργοποιεί το φιλόδοξο πρόγραμμα SAFE, ένα χρηματοδοτικό εργαλείο που φιλοδοξεί να μεταμορφώσει την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία και να αναβαθμίσει την ικανότητα των κρατών-μελών να παράγουν, να προμηθεύονται και να αναπτύσσουν σύγχρονα οπλικά συστήματα.
Με ένα ευρωπαϊκό «πορτοφόλι» που αγγίζει τα €150 δισ., η Αθήνα και η Λευκωσία ετοιμάζουν τα δικά τους εθνικά σχέδια, διεκδικώντας ενεργό, ηγετικό ρόλο στα νέα ευρωπαϊκά αμυντικά δίκτυα. Οι πρώτες εκταμιεύσεις αναμένονται εντός του 2026, εφόσον δοθεί το πράσινο φως από τις Βρυξέλλες.
Το διακύβευμα δεν είναι μόνο οικονομικό, αλλά βαθύτατα γεωπολιτικό.
Η Ανατολική Μεσόγειος σε αναβρασμό — και το SAFE ως εργαλείο ισχύος
Το πρόγραμμα έρχεται σε μια εποχή όπου η Ευρώπη προσπαθεί να περάσει από την παθητική εξάρτηση σε μια πιο ενεργητική στρατηγική αυτονομία, με την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία να έχει δημιουργήσει μια νέα πραγματικότητα ασφαλείας.
Στην Ανατολική Μεσόγειο, όπου η ισορροπία δυνάμεων παραμένει εύθραυστη, η πρόσβαση Ελλάδας και Κύπρου σε ευρωπαϊκούς πόρους για εξοπλισμούς με κανόνες διαλειτουργικότητας και ευρωπαϊκής παραγωγής ενισχύει την περιφερειακή αποτρεπτική τους ικανότητα.
Την ίδια στιγμή:
- Η Τουρκία συνεχίζει τις αναθεωρητικές της αξιώσεις.
- Η Κύπρος παραμένει διχοτομημένη εδώ και 50 χρόνια.
- Η Ευρώπη αναζητά ενιαία φωνή στην αμυντική πολιτική.
- Ο πόλεμος στην Ουκρανία απορροφά τεράστιους ευρωπαϊκούς πόρους.
Το SAFE, επομένως, αποτελεί πεδίο ισχύος αλλά και πεδίο σύγκρουσης συμφερόντων.
Το ελληνικό σχέδιο: Από πυρομαχικά και αεράμυνα μέχρι ναυπηγεία και αντι-drone τεχνολογίες
Η Ελλάδα ζήτησε €1,2 δισ. και εγκρίθηκαν €787,67 εκατ. από το SAFE.Παρά το μειωμένο ποσό, ο συνδυασμός του ευρωπαϊκού πακέτου με το αναθεωρημένο Μακροπρόθεσμο Πρόγραμμα Αμυντικών Εξοπλισμών (ΜΠΑΕ) — που φτάνει πλέον τα €30 δισ. για 2025–2036 — δημιουργεί ένα εξαιρετικά φιλόδοξο πλαίσιο επενδύσεων.
Το ελληνικό πλάνο προβλέπει:
Ενίσχυση αποθεμάτων πυρομαχικών
Για κάλυψη επιχειρησιακών κενών και ταχεία αναπλήρωση υλικού.
Σύγχρονα συστήματα αεράμυνας & αντιπυραυλικής προστασίας
Με έμφαση σε αντιαεροπορικά, αντι-UAV συστήματα και drones επιτήρησης.
Αναβάθμιση στόλου και ναυπηγείων
Κατασκευή ή εκσυγχρονισμός πλοίων και υποβρυχίων, κρίσιμων για την ασφάλεια στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.
Επενδύσεις σε C4I, κυβερνοάμυνα και κρίσιμες υποδομές
Τεχνολογική αναβάθμιση για επιχειρήσεις νέας γενιάς.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει τονίσει ότι η συμμετοχή της Ελλάδας στο SAFE κλειδώνει τη μετάβαση σε μια νέα εποχή αμυντικής παραγωγής και βιομηχανικής αυτάρκειας.
Το κυπριακό σχέδιο: Αναβάθμιση αποτρεπτικής ισχύος και νέες υποδομές
Η Κύπρος εξασφαλίζει €1,18 εκατ. από το SAFE — αναλογικά υψηλότερη κατανομή από την Ελλάδα. Η Λευκωσία σχεδιάζει ένα στοχευμένο πλέγμα ενισχύσεων:
- Drones
- Αντιαρματικούς πυραύλους
- Πυρομαχικά & τεθωρακισμένα μέσα
- Νέες υποδομές συντήρησης και παραγωγής
Για μια χώρα που αντιμετωπίζει καθημερινά τον κίνδυνο από μια κατοχική δύναμη, το SAFE λειτουργεί ως πολλαπλασιαστής αποτροπής.
Το “βέτο” Ελλάδας–Κύπρου: Η μάχη για τον αποκλεισμό της Τουρκίας
Αθήνα και Λευκωσία έχουν ήδη μπλοκάρει κάθε πιθανότητα συμμετοχής της Τουρκίας στο πρόγραμμα. Ο κανονισμός της Ε.Ε. απαιτεί ομοφωνία, κάτι που πρακτικά σημαίνει πως:
Η Τουρκία δεν μπορεί να συμμετάσχει, ούτε πολιτικά ούτε νομικά.
Όπως δήλωσε ο Κύπριος υπουργός Άμυνας, Βασίλης Πάλμας:«Η Τουρκία απειλεί κράτη-μέλη της Ένωσης, κατέχει παράνομα έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας και δεν μπορεί να συμμετέχει σε κανέναν ευρωπαϊκό αμυντικό μηχανισμό.»
Ωστόσο, ο καθηγητής Αγγελος Συρίγος έχει προειδοποιήσει για ένα παράθυρο: τουρκικές εταιρείες που έχουν αποκτήσει ευρωπαϊκές βιομηχανίες μπορούν να συμμετέχουν με ευρωπαϊκή “βιτρίνα”. Ένα ζήτημα που αναμένεται να δοκιμάσει την αντοχή και τη συνοχή του SAFE.
SAFE: Ένα τεστ για την Ευρώπη — μια ευκαιρία για Ελλάδα & Κύπρο
Το SAFE δεν είναι απλώς ένα νέο ταμείο. Είναι ένας καθρέφτης της νέας γεωπολιτικής πραγματικότητας της ηπείρου.
Για την Ελλάδα και την Κύπρο, αποτελεί:
- ευκαιρία εκσυγχρονισμού,
- ενίσχυση εγχώριας βιομηχανίας,
- ενδυνάμωση διπλωματίας,
- αναβάθμιση αποτρεπτικής ισχύος,
- διεκδίκηση ρόλου σε μια νέα ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφαλείας.
Σε μια εποχή όπου η άμυνα, η οικονομία και η γεωπολιτική έχουν γίνει ένα, η επιτυχία ή αποτυχία του SAFE θα δείξει αν η Ευρώπη μπορεί να μιλήσει και να δράσει με μία φωνή — ή αν θα παραμείνει ένα μωσαϊκό αντικρουόμενων συμφερόντων.
Πηγή: pagenews.gr