Νέο τοπίο στις πληρωμές: Το IRIS γίνεται υποχρεωτικό
Από σήμερα, Δευτέρα 1η Δεκεμβρίου, αλλάζει και επίσημα η καθημερινότητα πληρωμών ανάμεσα σε καταναλωτές και επιχειρήσεις.
Η ΑΑΔΕ ενεργοποιεί πλήρως την υποχρέωση όλων των επιχειρήσεων που κάνουν συναλλαγές Business to Consumer (B2C) να δέχονται πληρωμές μέσω του συστήματος IRIS.
Δεν πρόκειται πλέον για «προαιρετική διευκόλυνση». Το IRIS μπαίνει υποχρεωτικά στο ταμείο, δίπλα στα POS, στα QR code και στα ταμειακά συστήματα, στο πλαίσιο του νέου μοντέλου άμεσων ηλεκτρονικών πληρωμών.
Η ΑΑΔΕ έχει ήδη κλειδώσει το κανονιστικό πλαίσιο για:
– τη διασύνδεση POS, ταμειακών και φορολογικής διοίκησης,
– τις τεχνολογικές προδιαγραφές για τις λεγόμενες instant payments,
με στόχο κάθε ευρώ που πληρώνεται να αφήνει και… ψηφιακό ίχνος στην εφορία.
Τι είναι στην πράξη το IRIS και πώς πληρώνει ο καταναλωτής
Το IRIS είναι το σύστημα άμεσων πληρωμών που λειτουργεί μέσω των τραπεζών και των εφαρμογών e-banking/mobile banking.
Ο καταναλωτής δεν χρειάζεται κάρτα:
-
ανοίγει την εφαρμογή της τράπεζάς του,
-
επιλέγει πληρωμή με IRIS,
-
σκανάρει το QR code της επιχείρησης ή χρησιμοποιεί τα στοιχεία του επαγγελματία (IBAN, ΑΦΜ, κινητό),
-
η πληρωμή ολοκληρώνεται μέσα σε δευτερόλεπτα και τα χρήματα φαίνονται σχεδόν αμέσως στον λογαριασμό της επιχείρησης.
Το IRIS φιλοδοξεί να γίνει το «ελληνικό» εργαλείο για γρήγορες, ασφαλείς και ιχνηλάσιμες πληρωμές, τόσο για μικρές καθημερινές συναλλαγές όσο και για μεγαλύτερα ποσά, μέσα στα προβλεπόμενα όρια.
Ποιους αφορά η υποχρέωση – Κανένα B2C χωρίς ηλεκτρονικό μέσο
Το μέτρο δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνειών:
όλες οι επιχειρήσεις που συναλλάσσονται με ιδιώτες (λιανικό εμπόριο, υπηρεσίες, εστίαση, επαγγελματίες που κόβουν απόδειξη σε καταναλωτή κ.λπ.) υποχρεούνται:
-
να δέχονται πληρωμές με IRIS,
ή/και -
να διαθέτουν POS,
ή/και -
να προσφέρουν QR code συνδεδεμένο με τον φορολογικό μηχανισμό ή με πάροχο ηλεκτρονικής τιμολόγησης.
Με απλά λόγια: ο πελάτης πρέπει να έχει πάντα τη δυνατότητα να πληρώσει ηλεκτρονικά, είτε με κάρτα είτε με IRIS, και η επιχείρηση να μην μπορεί να «κάνει πως δεν κατάλαβε».
Ο στόχος της ΑΑΔΕ: κάθε πληρωμή, υποχρεωτικά και απόδειξη
Το μεγάλο στοίχημα της φορολογικής διοίκησης δεν είναι μόνο η ψηφιοποίηση, αλλά η πάταξη της φοροδιαφυγής στην πηγή.
Ο στόχος περιγράφεται ξεκάθαρα:
-
κάθε είσπραξη πληρωμής μέσω κάρτας ή IRIS
-
να συνδέεται υποχρεωτικά με την έκδοση απόδειξης από το ταμειακό σύστημα,
-
και να φτάνει σε πραγματικό χρόνο στη Φορολογική Διοίκηση.
Έτσι περιορίζονται τα «μαύρα» τιμολόγια, οι πληρωμές «στο χέρι» χωρίς απόδειξη και τα γνωστά «άστο χωρίς απόδειξη να σου το κάνω πιο φθηνά».
Τα όρια συναλλαγών με IRIS: πόσο μπορείς να πληρώνεις
Για την ώρα, τα όρια συναλλαγών με IRIS παραμένουν συντηρητικά, με την κυβέρνηση όμως να έχει ήδη προαναγγείλει αυξήσεις.
Σήμερα ισχύουν:
-
έως 500 ευρώ ημερησίως για πληρωμές μεταξύ ιδιωτών και προς επαγγελματίες,
-
έως 1.000 ευρώ ως ανώτατο όριο συναλλαγής.
Από τον Ιανουάριο του 2026, τα όρια θα ανεβούν:
-
στα 1.000 ευρώ ημερησίως,
-
και στα 5.000 ευρώ μηνιαίως.
Η σταδιακή αύξηση δείχνει ότι το IRIS δεν αντιμετωπίζεται σαν εργαλείο μόνο για «καφέδες και λογαριασμούς», αλλά ως βασικό κανάλι πληρωμών για όλο και μεγαλύτερο κομμάτι της οικονομικής δραστηριότητας.
Πρόστιμα για όσους δεν δέχονται IRIS – Μεταβατική περίοδος με… συστάσεις
Η υποχρέωση συνοδεύεται και από καρότο και μαστίγιο.
Για τις επιχειρήσεις που δεν συμμορφώνονται με την αποδοχή πληρωμών μέσω IRIS (ή POS/QR), προβλέπονται πρόστιμα, τα οποία θα κλιμακώνονται ανάλογα με:
-
το είδος της δραστηριότητας,
-
τον τζίρο,
-
και τον πληθυσμό της περιοχής όπου δραστηριοποιείται η επιχείρηση.
Ωστόσο, η κυβέρνηση έχει προβλέψει μια μεταβατική περίοδο στην αρχή της εφαρμογής: σε περιπτώσεις πραγματικών τεχνικών προβλημάτων ή καθυστερήσεων προσαρμογής, ο έλεγχος θα εστιάζει κυρίως σε συστάσεις και ενημέρωση, ώστε να μη δημιουργηθεί χάος σε μικρές επιχειρήσεις που τρέχουν να προλάβουν.
Το μήνυμα όμως είναι ξεκάθαρο: το «δεν ξέρω», «δεν πρόλαβα», «δεν δουλεύει το σύστημα» δεν θα μπορεί να λέγεται για πολύ.
Γιατί μετατέθηκε η έναρξη για την 1η Δεκεμβρίου
Αρχικά, η ενεργοποίηση της υποχρέωσης είχε οριστεί για τις 31 Οκτωβρίου.
Τελικά, με διάταξη στο νέο φορολογικό νομοσχέδιο, η ισχύς μετατέθηκε στην 1η Δεκεμβρίου, με το σκεπτικό να δοθεί «χρόνος προσαρμογής» και να εξασφαλιστεί η ομαλή εφαρμογή.
Στο παρασκήνιο, τραπεζες, πάροχοι POS, εταιρείες λογισμικού και επαγγελματικοί φορείς πίεζαν για λίγο ακόμα χρόνο, ώστε:
-
να ολοκληρωθούν οι τεχνικές διασυνδέσεις,
-
να ενημερωθούν λογιστές και επιχειρηματίες,
-
να αποφευχθούν μπλοκαρίσματα τις πρώτες μέρες υποχρεωτικής εφαρμογής.
Τι σημαίνει για τον καταναλωτή: λιγότερο μετρητό, περισσότερος έλεγχος
Για τον απλό πολίτη, η υποχρέωση IRIS μεταφράζεται σε:
-
περισσότερες επιλογές πληρωμής σε καταστήματα και επαγγελματίες,
-
λιγότερο άγχος για «δεν έχω μετρητά πάνω μου»,
-
πιο γρήγορες συναλλαγές χωρίς κάρτα ή μετρητά, μόνο με το κινητό.
Ταυτόχρονα όμως σημαίνει και κάτι ακόμα:
η διαφάνεια στις συναλλαγές αυξάνεται, τα περιθώρια «συναλλαγής κάτω από το τραπέζι» μικραίνουν και ο φορολογικός έλεγχος γίνεται πιο σφιχτός.
Μέρος μιας ευρύτερης φορολογικής μεταρρύθμισης
Η υποχρεωτική αποδοχή IRIS δεν είναι μεμονωμένο μέτρο. Εντάσσεται σε μια ευρύτερη φορολογική μεταρρύθμιση που, όπως υποστηρίζει η κυβέρνηση, στοχεύει:
-
στη στήριξη της μεσαίας τάξης,
-
στην αντιμετώπιση του δημογραφικού,
-
και στην ενίσχυση της διαφάνειας στις ηλεκτρονικές συναλλαγές.
Στην πράξη, αυτό σημαίνει:
-
περισσότερα ηλεκτρονικά εργαλεία για το κράτος,
-
μεγαλύτερη πίεση σε όσους φοροδιαφεύγουν,
-
διαρκή ψηφιοποίηση της σχέσης πολίτη – επιχείρησης – εφορίας.
Το αν το IRIS θα γίνει τελικά σύμμαχος του πολίτη ή απλώς ακόμη ένα «μάτι» της εφορίας πάνω από το πορτοφόλι του, θα φανεί στην πράξη.
Προς το παρόν, ένα είναι σίγουρο:
από σήμερα, καμία επιχείρηση που συναλλάσσεται με καταναλωτές δεν μπορεί να αγνοεί το IRIS χωρίς κόστος.
Πηγή: Pagenews.gr