«Γιατί αυτοί πέτυχαν»: Το βιβλίο–κάλεσμα αφύπνισης που γέμισε ασφυκτικά την Εθνική Πινακοθήκη

Η ΤΡΙΤΗ ΠΟΥ ΕΓΙΝΕ… ΔΗΜΟΣΙΟ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ

Το βράδυ της Τρίτης, το Αμφιθέατρο της Εθνικής Πινακοθήκης δεν έμοιαζε με μια «τυπική» αίθουσα βιβλιοπαρουσίασης. Ήταν γεμάτο, μέχρι και την τελευταία θέση, από ανθρώπους της πολιτικής, της οικονομίας, της διανόησης και της δημοσιογραφίας, που είχαν πάει να ακούσουν όχι μόνο για ένα νέο βιβλίο, αλλά –στην ουσία– για ένα ενοχλητικό, αλλά απολύτως επίκαιρο ερώτημα: γιατί κάποιοι πέτυχαν εκεί όπου άλλοι, όπως εμείς, δυσκολευόμαστε;

Ο Οδυσσέας Αθανασίου, ένας από τους πιο αναγνωρίσιμους CEO της χώρας, παρουσίασε το βιβλίο του «Γιατί αυτοί πέτυχαν» και μαζί του παρέσυρε το κοινό σε ένα ταξίδι από την Πορτογαλία των θαλασσοπόρων έως τη Σιγκαπούρη του διεθνούς εμπορίου, με ενδιάμεσους σταθμούς τη Βενετία, την Ολλανδία, την Εσθονία και τη Νότια Κορέα. Έξι χώρες και πόλεις-κράτη που κατάφεραν, κόντρα σε περιορισμούς μεγέθους, γεωγραφίας και ισχύος, να αλλάξουν τη μοίρα τους.

ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ ΠΟΥ ΡΩΤΑ «ΓΙΑΤΙ» – ΚΑΙ ΤΟΛΜΑ ΝΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙ

Δεν είναι τυχαίο ότι ο εκδότης, Νώντας Παπαγεωργίου, στάθηκε ιδιαίτερα στον ίδιο τον τίτλο. «Ένας τίτλος που φαίνεται σαν ερώτηση, αλλά δεν έχει ερωτηματικό» είπε, για να εξηγήσει αμέσως μετά: «Γιατί το βιβλίο, μετά από έρευνα και μελέτη, δεν μένει στις απορίες – δίνει απαντήσεις».

Ο Οδυσσέας Αθανασίου, με τη ματιά ενός ανθρώπου που έχει περάσει δεκαετίες στο πιο απαιτητικό κομμάτι της επιχειρηματικής ζωής, δεν έγραψε ούτε οικονομικό εγχειρίδιο ούτε ψυχρή ιστορική μελέτη. Όπως σημείωσε ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας Γιάννης Στουρνάρας, «είναι μια προσπάθεια να δούμε πώς πραγματικά γράφεται η πορεία μιας χώρας. Όχι μόνο σε χάρτες και στατιστικά, αλλά στον τρόπο που σκεφτόμαστε, συνεργαζόμαστε, εμπιστευόμαστε – ή δεν εμπιστευόμαστε – ο ένας τον άλλο».

Η ομότιμη καθηγήτρια Ιστορίας του ΕΚΠΑ, Μαρία Ευθυμίου, πήγε ακόμη πιο βαθιά: «Το ερώτημα “γιατί αυτοί πέτυχαν” είναι πολιτικό ερώτημα», τόνισε, ξεκαθαρίζοντας ότι το βιβλίο φωτίζει κοινά χαρακτηριστικά κοινωνιών που προχώρησαν μπροστά: εργατικότητα, ατομική ευθύνη, στρατηγική, ευφυΐα, θέληση. Αρετές που ακούγονται αυτονόητες, αλλά σπάνια γίνονται συλλογική συνείδηση.

ΜΙΚΡΕΣ ΧΩΡΕΣ, ΜΕΓΑΛΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: ΤΑ ΕΞΙ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

Το βιβλίο επιλέγει έξι «μικρούς κόσμους» για να αφηγηθεί έξι μεγάλες επιτυχίες. Η Πορτογαλία των θαλασσοπόρων, που από άκρη σε άκρη του πλανήτη όρισε θαλάσσιες οδούς και εμπορικές ροές. Η Βενετία, η πόλη-κράτος των εμπόρων, που απέδειξε ότι ένα κομμάτι γης πάνω στο νερό μπορεί να γίνει κέντρο δύναμης. Η Ολλανδία, που πρωτοτύπησε στην καινοτομία, την εμπορική οργάνωση και το χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Περνώντας στον σύγχρονο κόσμο, η Εσθονία της ψηφιακής επανάστασης και της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, η Νότια Κορέα που μεταμορφώθηκε από φτωχή χώρα σε τεχνολογικό γίγαντα, και η Σιγκαπούρη που έχτισε την επιτυχία της πάνω στο διεθνές εμπόριο και τη στρατηγική της θέση, γίνονται ζωντανές αποδείξεις ότι το μέγεθος δεν είναι μοίρα – είναι αφετηρία.

Ο Αθανασίου, όπως εξήγησε απαντώντας στις ερωτήσεις της Νίκης Λυμπεράκη που συντόνιζε τη συζήτηση, δεν ενδιαφέρθηκε να γράψει άλλη μία ακαδημαϊκή μελέτη. «Δεν είναι βιβλίο οικονομίας ή ιστορίας. Είναι μια ιστοριογραφία οικονομικής ανάπτυξης έξι χωρών» τόνισε, διευκρινίζοντας ότι κάθε κεφάλαιο ξεκινά με μια συνοπτική ιστορική αφήγηση και προχωρά σε ανάλυση των παραγόντων που, κατά τη γνώμη του, καθόρισαν την πορεία προς την επιτυχία.

ΑΝΑΤΟΛΗ, ΔΥΣΗ ΚΑΙ Ο «ΑΟΡΑΤΟΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΑΣ» ΤΗΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ

Ένα από τα κεντρικά νήματα του βιβλίου είναι η ιδέα ότι πίσω από θεσμούς, ηγέτες και οικονομικά μοντέλα κρύβεται ένας «αόρατος αρχιτέκτονας»: η κουλτούρα. Ο τρόπος που μια κοινωνία αντιλαμβάνεται την ιεραρχία, την πειθαρχία, την ατομική ευθύνη, την πρωτοβουλία, δεν είναι λεπτομέρεια – είναι θεμέλιο.

Οι συγκρίσεις ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση, που αναδεικνύονται μέσα από τις περιπτώσεις της Νότιας Κορέας, της Σιγκαπούρης και της Εσθονίας, δείχνουν πώς η πειθαρχία και η στέρεη ιεραρχία λειτουργούν σε ορισμένες κοινωνίες ως μοχλός συλλογικής προσπάθειας, ενώ στις δυτικές η ατομική πρωτοβουλία και το επιχειρηματικό πνεύμα γίνονται το καύσιμο για άλματα ανάπτυξης.

Η ιστορία, όπως την ξετυλίγει ο συγγραφέας, παύει να είναι απλά μια αλληλουχία γεγονότων. Γίνεται καθρέφτης των βαθύτερων αντιλήψεων, των φόβων και των φιλοδοξιών λαών που κατάφεραν, παρά τις αντιξοότητες, να σχεδιάσουν το δικό τους μέλλον αντί να το περιμένουν.

ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ ΠΟΥ ΚΟΙΤΑΕΙ ΤΗ ΝΕΑ ΓΕΝΙΑ ΣΤΑ ΜΑΤΙΑ

Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνει ο Αθανασίου στον αποδέκτη του βιβλίου. Όπως ο ίδιος ομολόγησε, «στόχος μου είναι να μεταδώσω όσα έμαθα στη νέα γενιά, ώστε να τους χρησιμεύσει ως ένα επιπλέον εργαλείο για το παρόν και το μέλλον». Δεν κρύβει ότι το βιβλίο είναι αποτέλεσμα πολύχρονης προσωπικής αναζήτησης, μέσα από βιβλία, συζητήσεις και ταξίδια, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Η επιλογή του να διαθέσει όλα τα έσοδα από τα πνευματικά δικαιώματα στον Μη Κυβερνητικό Οργανισμό ΔΕΣΜΟΣ, ειδικά για τη στήριξη νέων από ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, προσθέτει ένα ακόμη επίπεδο στη συνολική του πρόταση. Δεν μένει στη θεωρία – επιχειρεί να συμβάλει έμπρακτα σε μια πιο δίκαιη αφετηρία για τη νέα γενιά.

ΓΙΑΤΙ ΜΑΣ ΑΦΟΡΑ ΟΛΟΥΣ

Πίσω από τις αναφορές σε θαλασσοπόρους, εμπόρους, ψηφιακές επαναστάσεις και οικονομικά θαύματα, το βιβλίο «Γιατί αυτοί πέτυχαν» θέτει ένα ερώτημα που καίει και την ελληνική πραγματικότητα: τι μας λείπει πραγματικά; Είναι μόνο το μέγεθος, η γεωγραφία και η «ατυχία» ή μήπως είναι ο τρόπος που σκεφτόμαστε, σχεδιάζουμε, εμπιστευόμαστε, οργανώνουμε την κοινή μας ζωή;

Ο Αθανασίου δεν προσποιείται ότι διαθέτει τη μία, μοναδική συνταγή επιτυχίας. Προσπαθεί όμως να δείξει, με συγκεκριμένα παραδείγματα, ότι τίποτα δεν είναι προδιαγεγραμμένο. Ότι ακόμη και μικρές χώρες, με λίγους πόρους και σημαντικές αδυναμίες, μπορούν να γίνουν παγκόσμιοι πρωταγωνιστές όταν αποφασίσουν να μετατρέψουν τα μειονεκτήματά τους σε στρατηγικά πλεονεκτήματα.

Η εικόνα του στο τέλος της εκδήλωσης, να υπογράφει αντίτυπα ενώ οι παρευρισκόμενοι τον πλησιάζουν με θερμά σχόλια και προσωπικές σκέψεις, ίσως είναι η καλύτερη απόδειξη ότι το βιβλίο του άγγιξε μια ευαίσθητη χορδή. Σε μια χώρα που συχνά συζητά για το «τι πήγε στραβά», έρχεται ένας CEO να ρωτήσει «γιατί αυτοί πέτυχαν» – και, κυρίως, να μας προκαλέσει να αναρωτηθούμε: τι είμαστε διατεθειμένοι να αλλάξουμε για να ανήκουμε κάποτε κι εμείς σε αυτούς.

Πηγή: Pagenews.gr