Η Ευρώπη μπροστά σε νέο κύμα επενδύσεων σε data centers και «κυρίαρχη» Τεχνητή Νοημοσύνη

Ο «ξέφρενος» αγώνας δρόμου των τελευταίων ετών για να καλυφθεί η εκρηκτική ζήτηση που δημιουργεί η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) δίνει σταδιακά τη θέση του σε μια πιο πειθαρχημένη, στοχευμένη και στρατηγική ανάπτυξη, όπου η ενέργεια, οι υποδομές και η γεωγραφική διαφοροποίηση παίζουν καθοριστικό ρόλο.

Η Bain προβλέπει ότι η παγκόσμια ζήτηση χωρητικότητας data centers θα φτάσει έως το 2030 τα 163 GW, σχεδόν διπλάσια από τα σημερινά επίπεδα. Η Τεχνητή Νοημοσύνη παραμένει ο βασικός μοχλός ανάπτυξης, αλλά η πορεία αυτή συγκρατείται από καθυστερήσεις σε υποδομές, περιορισμούς ενέργειας και ελλείψεις σε εξαρτήματα – προβλήματα που μεν αμβλύνονται, αλλά δεν έχουν εξαλειφθεί.

Η ενέργεια ως κρίσιμο bottleneck

Το μεγαλύτερο εμπόδιο για την ανάπτυξη των data centers είναι πλέον η πρόσβαση σε φθηνή και αξιόπιστη ηλεκτρική ενέργεια. Στις ΗΠΑ, η κατανάλωση ρεύματος από data centers θα μπορούσε να φτάσει έως και τις 409 TWh μέχρι το 2030, δηλαδή περίπου το 9% της συνολικής εθνικής ζήτησης – ποσοστό υπερδιπλάσιο των σημερινών επιπέδων και υψηλότερο από πολλές επίσημες προβλέψεις.

Βραχυπρόθεσμα, οι λύσεις που υιοθετούνται περιλαμβάνουν ευέλικτη διαχείριση ζήτησης (demand response), αποθήκευση ενέργειας με μπαταρίες και παραγωγή ρεύματος «πίσω από τον μετρητή» (behind-the-meter), μέσω φωτοβολταϊκών, φυσικού αερίου ή ακόμη και επαναλειτουργίας πυρηνικών μονάδων. Μακροπρόθεσμα, απαιτούνται εκτενείς αναβαθμίσεις των δικτύων μεταφοράς, μεγαλύτερη διείσδυση ΑΠΕ και ενίσχυση των διασυνδέσεων.

Παρότι η πίεση στην εφοδιαστική αλυσίδα για GPU και κατασκευαστικά υλικά αρχίζει να μειώνεται, η ενέργεια αναδεικνύεται στον καθοριστικό περιοριστικό παράγοντα. Η παραγωγή BTM αλλάζει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο επιλέγονται τοποθεσίες για νέα data centers και επιβάλλει στενή συνεργασία μεταξύ εταιρειών ενέργειας, developers και ρυθμιστικών αρχών.

Καθυστερήσεις, κόστη και έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού

Πέρα από την ενέργεια, η υλοποίηση νέων έργων σκοντάφτει σε πρακτικές δυσκολίες:
– Πολυετείς καθυστερήσεις για σύνδεση στο δίκτυο
– Χρόνοι παράδοσης εξοπλισμού που φτάνουν τους 8–24 μήνες
– Έλλειψη εξειδικευμένου τεχνικού προσωπικού
– Χρονοβόρες και συχνά περίπλοκες διαδικασίες αδειοδότησης

Σε αυτό το περιβάλλον, η επιτυχία δεν εξαρτάται πλέον μόνο από την κλίμακα, αλλά από την ικανότητα αποτελεσματικής εκτέλεσης σε ένα πλαίσιο αυξανόμενης πολυπλοκότητας.

Η γεωγραφική «στροφή» και ο ρόλος της Ευρώπης

Μέχρι το 2030, η Βόρεια Αμερική αναμένεται να διατηρεί περίπου το 50% της παγκόσμιας χωρητικότητας data centers, χάρη στις τεράστιες επενδύσεις των hyperscalers. Ωστόσο, η Ευρώπη και η περιοχή Ασίας–Ειρηνικού επιταχύνουν, ενισχυμένες από:
– Ρυθμιστικές απαιτήσεις για τοπική αποθήκευση και επεξεργασία δεδομένων
– Πολιτικές ψηφιακής κυριαρχίας και «κυρίαρχης ΤΝ» (Sovereign AI)
– Ταχεία υιοθέτηση ΤΝ και cloud από επιχειρήσεις και δημόσιο τομέα
– Περιβαλλοντικούς και ενεργειακούς στόχους (ΑΠΕ, ενεργειακή αποδοτικότητα)

Οι παραδοσιακοί ευρωπαϊκοί κόμβοι (Φρανκφούρτη, Λονδίνο, Άμστερνταμ, Παρίσι, Δουβλίνο) αντιμετωπίζουν πλέον περιορισμούς σε διαθέσιμη γη, όρια ισχύος στα δίκτυα και έντονη πίεση σε αδειοδοτήσεις. Αυτό ωθεί τις εταιρείες προς νέες, αναδυόμενες αγορές, όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Ιταλία και οι σκανδιναβικές χώρες, που διαθέτουν:
– Περισσότερο χώρο για ανάπτυξη
– Ισχυρότερες ή λιγότερο επιβαρυμένες ηλεκτρικές υποδομές
– Υψηλή διαθεσιμότητα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας

Η Νότια Ευρώπη, σε αυτό το πλαίσιο, αναδεικνύεται σε ιδιαίτερα ελκυστικό προορισμό για μεγάλα data center projects, με προοπτική η Ελλάδα να εξελιχθεί σε περιφερειακό κόμβο, εφόσον αντιμετωπίσει εγκαίρως τις δικές της προκλήσεις σε δίκτυα και αδειοδοτήσεις.

Το ρυθμιστικό πλαίσιο ως μοχλός, όχι εμπόδιο

Το αυστηρό ρυθμιστικό πλαίσιο της ΕΕ, που παλαιότερα θεωρούνταν τροχοπέδη, διαμορφώνει πλέον τον κλάδο προς μια πιο βιώσιμη και διαφανή κατεύθυνση. Πρωτοβουλίες όπως:
– Το πρόγραμμα InvestAI, που στοχεύει στην κινητοποίηση 200 δισ. ευρώ επενδύσεων σε ΤΝ
– Ο Κανονισμός για την Ψηφιακή Επιχειρησιακή Ανθεκτικότητα (DORA)
– Η Πράξη της ΕΕ για τα Δεδομένα (Data Act)
– Οι εθνικές πολιτικές data localization

ωθούν σε επενδύσεις σε τοπικές υποδομές, ενισχύουν τη διαφάνεια και επιβάλλουν υψηλά πρότυπα ασφάλειας και ανθεκτικότητας. Ήδη, μεγάλοι διεθνείς πάροχοι cloud αναπτύσσουν περιοχές sovereign cloud ειδικά σχεδιασμένες ώστε να είναι πλήρως συμβατές με τους ευρωπαϊκούς κανόνες.

Παρά τις ευκαιρίες, οι καθυστερήσεις σε άδειες, οι περιορισμοί ισχύος και τα αυστηρά περιβαλλοντικά κριτήρια εξακολουθούν να επιβραδύνουν την υλοποίηση. Η Ευρώπη καλείται να ισορροπήσει ανάμεσα σε:
– Βιωσιμότητα
– Ψηφιακή και ενεργειακή ανθεκτικότητα
– Κυριαρχία δεδομένων και ΤΝ

Σε αυτό το μεταβαλλόμενο τοπίο, η αγορά των data centers στην Ευρώπη εξελίσσεται από ένα μοντέλο λίγων μεγάλων κόμβων σε ένα πιο κατανεμημένο, διαφοροποιημένο οικοσύστημα, πλήρως ευθυγραμμισμένο με τους στόχους στρατηγικής αυτονομίας, ενεργειακής αποδοτικότητας και ψηφιακής κυριαρχίας της ΕΕ.

Πηγή: Pagenews.gr