Ορμπαν, Τραμπ και Κίνα: Η νέα τριάδα πίεσης που αναστατώνει την Ευρώπη και εκθέτει την ΕΕ

Ευρώπη σε κρίση, Ορμπαν σε άνοδο

Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται αντιμέτωπη με μια τριπλή πρόκληση: θεσμική κρίση, γεωπολιτικές πιέσεις και άνοδο της λαϊκιστικής Δεξιάς και Ακροδεξιάς. Στο επίκεντρο όλων αυτών βρίσκεται ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπαν, ένας πολιτικός που αντλεί έμπνευση από το «κίνημα MAGA» των ΗΠΑ και χρησιμοποιεί τα θεσμικά εργαλεία της ΕΕ —ιδίως το βέτο— για να μπλοκάρει κρίσιμες αποφάσεις.

Δύο πρόσφατες αναλύσεις, του Politico Europe και της Corriere della Sera, φωτίζουν το πώς ο Ορμπαν μετατρέπει την κρίση της ΕΕ σε ευκαιρία πολιτικής επιρροής, προωθώντας συγχρόνως στενές σχέσεις με τον Ντόναλντ Τραμπ και αναβαθμίζοντας εντυπωσιακά τις οικονομικές σχέσεις με την Κίνα.

Σκάνδαλο διαφθοράς: «Πυρομαχικά» για την Ακροδεξιά

Το σκάνδαλο διαφθοράς που συγκλονίζει τις Βρυξέλλες—με εμπλεκόμενα ακόμη και πρώην κορυφαία στελέχη όπως η Φεντερίκα Μογκερίνι—τροφοδοτεί την πολιτική αφήγηση της ευρωπαϊκής Ακροδεξιάς και θέτει την Κομισιόν υπό δημόσια «πολιορκία».

Στην εκδήλωση «Battle for the Soul of Europe», που χαρακτήρισε το Politico ως «σύναξη της Ακροδεξιάς», συμμετείχαν πρόσωπα με στενούς δεσμούς με τον Ορμπαν. Εκεί, ο Μπάλαζ Ορμπαν —στενός συνεργάτης του πρωθυπουργού— δήλωσε ότι στην Κομισιόν «κουμάντο κάνει μια τεχνοκρατική ελίτ βασισμένη στη διαφθορά».

Από τα πιο αιχμηρά σχόλια ήταν του Πολωνού Ράισαρντ Λεγκούτκο, που χαρακτήρισε την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν… «το κεφάλι του ψαριού που βρωμά».

Οι ακροδεξιοί ομιλητές εκμεταλλεύτηκαν την κατάσταση για να επαναφέρουν τα θέματα μετανάστευσης, «περιβαλλοντικού εξτρεμισμού» και οικονομικής κακοδιαχείρισης —θεματικές-κλειδιά του νέου δεξιού λαϊκισμού.

Η αντίδραση του «δημοκρατικού τόξου»

Ο ευρωβουλευτής των Πρασίνων Daniel Freund υπενθύμισε ότι η Ακροδεξιά έχει συστηματικά ψηφίσει κατά των μέτρων καταπολέμησης της διαφθοράς: «Αυτοί είναι το πρόβλημα, όχι η λύση», είπε χαρακτηριστικά.

Από την πλευρά του, το Politico σημειώνει ότι η ηγεσία της ΕΕ βρίσκεται σε αμυντική θέση, καθώς οι νομικές διαδικασίες εμποδίζουν την πλήρη πολιτική απάντηση στο σκάνδαλο.

Ορμπαν και Τραμπ: Στρατηγική σύμπλευση — με όρια

Η Corriere della Sera εστιάζει στη γεωπολιτική διάσταση: ο Ορμπαν αποτελεί τον αγαπημένο Ευρωπαίο ηγέτη του Τραμπ, σύμφωνα με τον αναλυτή Ιβάν Κράστεβ. Η ευρωπαϊκή Ακροδεξιά βλέπει το κίνημα MAGA ως πρότυπο, με κοινά στοιχεία όπως:

• εχθρότητα προς τη μετανάστευση
• αντίθεση στη woke κουλτούρα
• δυσπιστία απέναντι στις φιλελεύθερες αξίες
• προώθηση πολιτισμικής ομοιογένειας

Ο Κράστεβ παρομοιάζει τον Ορμπαν με Φιντέλ Κάστρο της Ακροδεξιάς — διεθνή σημαιοφόρο ενός κινήματος που φιλοδοξεί να «κάνει την Ευρώπη ξανά μεγάλη».

Ωστόσο, εδώ εμφανίζεται ένα σημαντικό ρήγμα.

Το κινεζικό «κομμάτι» στην εξίσωση Ορμπαν

Παρά τη στενή σχέση με τον Τραμπ, ο Ορμπαν βλέπει το μέλλον αλλού: στην Ασία και κυρίως στην Κίνα.

Στο γραφείο του, γράφει η Corriere, έχει τρεις χάρτες του κόσμου. Αυτό που «διαβάζει» ο Ορμπαν είναι η μετατόπιση ισχύος προς την Ασία — δημογραφικά, τεχνολογικά, οικονομικά και στρατιωτικά.

Η Κίνα επενδύει στην Ουγγαρία περισσότερο απ’ ό,τι στη Γαλλία, τη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο μαζί, κάτι που απομακρύνει τον Ορμπαν από τις αμερικανικές επιδιώξεις και από τη στρατηγική απομόνωσης του Πεκίνου.

Η Ουγγαρία, τονίζει ο Κράστεβ, δεν θα μπει ποτέ σε αντι-κινεζικό μπλοκ, ακόμη κι αν οι ΗΠΑ πιέσουν.

ΑΝΑΛΥΣΗ: Προς μια νέα ευρωπαϊκή γεωπολιτική ισορροπία;

Η στάση Ορμπαν δημιουργεί πολλαπλά ρήγματα:

1. Ρήγμα με τις ΗΠΑ

Η φιλοκίνα πολιτική της Βουδαπέστης συγκρούεται με τα συμφέροντα του Λευκού Οίκου—ιδίως σε περίπτωση νέας τραμπικής διακυβέρνησης με σκληρή ρητορική κατά της Κίνας.

2. Ρήγμα εντός της ευρωπαϊκής Ακροδεξιάς

Ορισμένα δεξιά κόμματα (π.χ. το πολωνικό PiS) είναι βαθιά αντιρωσικά, γεγονός που φέρνει τον Ορμπαν σε αντίθεση με πρώην συμμάχους.

3. Ρήγμα μέσα στην ΕΕ

Με συνεχόμενα βέτο και πολιτικά μπλοκαρίσματα, ο Ορμπαν χρησιμοποιεί τον ευρωπαϊκό μηχανισμό για να επιβάλει μια εξωτερική πολιτική μικρού κράτους με δυσανάλογη επιρροή.

Ο Βίκτορ Ορμπαν βρίσκεται στη διασταύρωση τριών ισχυρών ρευμάτων:τραμπισμός – κινεζικός οικονομικός άξονας – ευρωπαϊκή Ακροδεξιά.

Αυτή η τριπλή ταυτότητα του δίνει δύναμη, αλλά ταυτόχρονα ανοίγει εσωτερικές αντιφάσεις που μπορεί να επιδεινωθούν όσο η Ευρώπη και οι ΗΠΑ μπαίνουν σε έναν όλο και πιο ασταθή γεωπολιτικό κύκλο.