Το αμερικανικό χρέος εκτοξεύεται: Οι δασμοί δεν φτάνουν ούτε για το 1/3 των τόκων

Το χρέος των ΗΠΑ σε ιστορικό υψηλό – και οι δασμοί δεν είναι αρκετοί

Το δημόσιο χρέος των Ηνωμένων Πολιτειών έχει υπερδιπλασιαστεί μέσα σε μόλις επτά χρόνια, ξεπερνώντας για πρώτη φορά το φράγμα των 30 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Πρόκειται για μια εξέλιξη που όχι μόνο ανησυχεί τους διεθνείς αναλυτές, αλλά και επηρεάζει τις παγκόσμιες αγορές, καθώς οι αποφάσεις της αμερικανικής κυβέρνησης διαχέονται στην παγκόσμια οικονομία.

Το 2020, στην κορύφωση της πανδημίας, οι ΗΠΑ προχώρησαν σε δανεισμό ύψους 4,3 τρισ. δολαρίων, προκειμένου να χρηματοδοτήσουν μέτρα στήριξης της οικονομίας. Σε συνδυασμό με την απότομη άνοδο των επιτοκίων από το 2022 και μετά, το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους έχει εκτοξευθεί, φτάνοντας τα 1,2 τρισ. δολάρια μόνο για τόκους στο οικονομικό έτος 2025.

Οι δασμοί: Ένας «σωσίβιος» που δεν αρκεί

Παρά την επιθετική πολιτική δασμών που εφαρμόζει η κυβέρνηση Τραμπ από τις αρχές του 2025, τα έσοδα που έχουν εισρεύσει στα κρατικά ταμεία—υπολογίζονται μεταξύ 300 και 400 δισ. δολαρίων—καλύπτουν μόλις το ένα τρίτο των τόκων που πληρώνουν οι ΗΠΑ ετησίως.

Όπως σημειώνει ο στρατηγικός αναλυτής επιτοκίων της Citigroup, Jason Williams: «Βρισκόμαστε σε κινούμενη άμμο. Οι δασμοί μας πνίγουν πιο αργά, αλλά εξακολουθούμε να πνιγόμαστε».

Η παρατήρησή του αποτυπώνει το κεντρικό πρόβλημα: οι δασμοί μπορεί να ενισχύουν προσωρινά τα έσοδα, αλλά δεν αντιμετωπίζουν τη δομική ανισορροπία στο αμερικανικό δημοσιονομικό μοντέλο.

Επέκταση δανεισμού: Το Υπουργείο Οικονομικών «κοιτά μπροστά»

Παρά το γεγονός ότι οι δημοπρασίες ομολόγων μακράς διάρκειας έχουν παραμείνει σταθερές τα τελευταία δύο χρόνια, το αμερικανικό Υπουργείο Οικονομικών έχει ήδη προαναγγείλει ότι βρίσκεται σε «προκαταρκτική εξέταση» νέων αυξήσεων στον δανεισμό.

Με άλλα λόγια, η έκδοση νέου χρέους είναι αναπόφευκτη.

Το εθνικό χρέος: Ένας γίγαντας στα 38,4 τρισ. δολάρια

Το δημόσιο χρέος αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος του συνολικού εθνικού χρέους των ΗΠΑ, το οποίο έφτασε τα 38,4 τρισ. δολάρια τον Νοέμβριο. Το νόμιμο όριο (debt ceiling) έχει οριστεί στα 41,1 τρισ., προσφέροντας ένα μικρό παράθυρο δράσης πριν απαιτηθεί νέα πολιτική συμφωνία για την αύξησή του.

Το εθνικό χρέος περιλαμβάνει:

• Υποχρεώσεις προς τα ασφαλιστικά ταμεία
• Ομόλογα αποταμίευσης
• Ενδοκυβερνητικό χρέος
• Και φυσικά, τις τεράστιες ποσότητες κρατικών ομολόγων που κατέχουν εγχώριοι και ξένοι επενδυτές

ΑΝΑΛΥΣΗ: Πού οδηγεί η παγκόσμια οικονομία;

Η κατάσταση στις ΗΠΑ δημιουργεί τρεις κρίσιμες προκλήσεις για τη διεθνή οικονομία:

1. Αστάθεια στις αγορές ομολόγων

Τα αμερικανικά ομόλογα—το παγκόσμιο «ασφαλές καταφύγιο»—βρίσκονται πλέον υπό πίεση. Τα επιτόκια ανεβαίνουν, οι αποδόσεις αυξάνονται και οι αγορές ανησυχούν για το βάθος της αμερικανικής δημοσιονομικής «τρύπας».

2. Επιστροφή του προστατευτισμού

Οι δασμοί έχουν τεράστιο αντίκτυπο στις παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες. Χώρες που εξαρτώνται από τις εξαγωγές προς τις ΗΠΑ βλέπουν απώλειες, ενώ η παγκόσμια ανάπτυξη επιβραδύνεται.

3. Υποχώρηση της παγκόσμιας εμπιστοσύνης στο δολάριο

Δεν πρόκειται για άμεσο κίνδυνο, αλλά η συνεχής αύξηση του χρέους και του κόστους εξυπηρέτησης δημιουργούν ρωγμές στο αφήγημα της «απόλυτης ασφάλειας» του αμερικανικού νομίσματος.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται σε μια περίοδο αυξημένης δημοσιονομικής πίεσης, όπου η οικονομική πολιτική μέσω δασμών βοηθά αλλά δεν επαρκεί. Η εκθετική αύξηση των τόκων καθιστά την κατάσταση ολοένα και πιο δύσκολη, ενώ το διεθνές οικονομικό σύστημα παρακολουθεί με ανησυχία λόγω της παγκόσμιας διασύνδεσης με την αμερικανική οικονομία.

Η επόμενη διετία θα είναι κρίσιμη — όχι μόνο για την Ουάσινγκτον, αλλά για ολόκληρο τον κόσμο.