ΕΚΤ: Η κλιματική απειλή μεγαλώνει πιο γρήγορα από τη «ζώνη ασφαλείας» των αγορών

• η αγορά πράσινης χρηματοδότησης συνεχίζει να αναπτύσσεται, αλλά με σαφώς πιο αργό ρυθμό,

• την ίδια ώρα, οι φυσικοί κλιματικοί κίνδυνοι στην Ευρωζώνη εντείνονται και «τρέχουν» ταχύτερα από την προσαρμογή του χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Οι δείκτες βασίζονται σε πιο εξελιγμένα μοντέλα, επικαιροποιημένα δεδομένα και προσαρμογή ως προς τον πληθωρισμό, δίνοντας ένα πιο καθαρό «ταμπλό» για το πώς κινούνται οι αγορές, οι τράπεζες και οι πραγματικές κλιματικές απειλές.

Πράσινα ομόλογα: Μεγαλύτερη αγορά, μικρότερη ταχύτητα

Η ΕΚΤ καταγράφει ότι οι βιώσιμες εκδόσεις χρέους στην Ευρωζώνη (green, social, sustainability & sustainability-linked bonds) έχουν σχεδόν τετραπλασιαστεί μέσα σε τέσσερα χρόνια:

• από 453 δισ. ευρώ στις αρχές του 2021

• σε 1,74 τρισ. ευρώ τον Σεπτέμβριο 2025.

Ωστόσο, η εικόνα δεν είναι μόνο θριαμβευτική:

• ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των εκδόσεων έπεσε στο 10% τον τελευταίο χρόνο,

• από 20% που ήταν την προηγούμενη περίοδο.

Αντίστοιχη επιβράδυνση παρουσιάζουν και τα χαρτοφυλάκια βιώσιμων τίτλων που κατέχουν θεσμικοί επενδυτές και τράπεζες:

• φτάνουν τα 1,96 τρισ. ευρώ (Ιούνιος 2025),

• με ρυθμό αύξησης 14%, έναντι 20% το 2024.

Η ΕΚΤ προσθέτει πλέον αναλυτικότερη ανάλυση ανά:

• νόμισμα έκδοσης,

• διάρκεια,

• τύπο επιτοκίου,

ώστε να μπορούν οι επενδυτές και οι ρυθμιστικές αρχές να παρακολουθούν όχι μόνο το «πόσο» αλλά και το «πώς» της πράσινης χρηματοδότησης – κάτι που ζητά συστηματικά και το G20.

Η μετάβαση προχωρά: Λιγότερες εκπομπές από τις τράπεζες, με περισσότερη δραστηριότητα

Στο κομμάτι των κινδύνων μετάβασης, τα νέα στοιχεία δείχνουν καθαρή βελτίωση:

• Στα δάνεια, οι εκπομπές που χρηματοδοτούν οι τράπεζες:

  • μειώθηκαν κατά 45% την περίοδο 2018–2023,

  • η ανθρακική ένταση (εκπομπές ανά ευρώ χρηματοδότησης) έπεσε κατά 43%,

  • το συνολικό «αποτύπωμα άνθρακα» υποχώρησε κατά 54%.

• Στα χαρτοφυλάκια αξιογράφων (ομόλογα, μετοχές κ.λπ.):

  • χρηματοδοτούμενες εκπομπές: –16% (2018–2024),

  • ανθρακική ένταση: –41%.

Το σημαντικό στοιχείο: οι μειώσεις έρχονται παρά την αύξηση του όγκου των χαρτοφυλακίων. Δηλαδή, οι τράπεζες χρηματοδοτούν περισσότερη οικονομική δραστηριότητα, αλλά με σαφώς μικρότερο κλιματικό αποτύπωμα. Αυτό δείχνει στροφή κεφαλαίων από κλάδους υψηλών εκπομπών προς πιο «καθαρούς» τομείς.

Οι φυσικοί κίνδυνοι: Ξηρασίες, υδατική πίεση και ακραία σενάρια

Τα ανησυχητικά νέα έρχονται από το μέτωπο των φυσικών κλιματικών κινδύνων. Η ΕΚΤ προειδοποιεί ότι, υπό σενάριο υψηλών εκπομπών, η Ευρωζώνη:

• θα εκτεθεί όλο και περισσότερο σε ξηρασία,

• σε έντονες βροχοπτώσεις και πλημμύρες,

• και σε υδατική πίεση (έλλειψη διαθέσιμων υδάτινων πόρων).

Ο δείκτης των διαδοχικών ξηρών ημερών δείχνει ότι:

• το ποσοστό των χρηματοοικονομικών εκθέσεων (δάνεια, επενδύσεις κ.λπ.) που βρίσκονται σε περιοχές με πάνω από 40 μέρες ξηρασίας μπορεί να διπλασιαστεί μέχρι το τέλος του αιώνα.

Την ίδια στιγμή, στο δυσμενές σενάριο:

• ο κίνδυνος υδατικής πίεσης αυξάνεται κατά 11 ποσοστιαίες μονάδες συνολικά στην Ευρωζώνη.

Οι διαφορές ανά χώρα είναι μεγάλες:

• Ισπανία: τη μεγαλύτερη αύξηση στον κίνδυνο υδατικής πίεσης έως το 2100, από +12 έως +19 ποσοστιαίες μονάδες, ανάλογα με το σενάριο.

• Ακολουθούν Πορτογαλία και Γαλλία, με επίσης έντονη επιβάρυνση.

• Βορειότερες χώρες όπως Βέλγιο, Ιρλανδία, Κάτω Χώρες εμφανίζουν ηπιότερη αύξηση των κινδύνων, αν και δεν μένουν ανεπηρέαστες.

Το συμπέρασμα: η γεωγραφία του κλίματος «γράφει» ήδη πάνω στους ισολογισμούς τραπεζών και επιχειρήσεων.

Τι σημαίνουν όλα αυτά για αγορές, τράπεζες και πολιτική

Η ΕΚΤ θεωρεί ότι οι νέοι κλιματικοί δείκτες:

• βελτιώνουν τη διαφάνεια για επενδυτές και ρυθμιστικές αρχές,

• επιτρέπουν πιο στοχευμένη παρακολούθηση της πράσινης μετάβασης,

• βοηθούν στην αποτίμηση της φυσικής τρωτότητας των οικονομιών.

Ταυτόχρονα, όμως, αναδεικνύουν μια επικίνδυνη απόκλιση:

• Η πράσινη χρηματοδότηση αυξάνεται, αλλά με επιβραδυνόμενο ρυθμό.

• Οι εκπομπές στα τραπεζικά χαρτοφυλάκια μειώνονται, αλλά

• οι κλιματικοί κίνδυνοι (ξηρασία, υδατική πίεση, ακραία καιρικά) αυξάνονται ταχύτερα από την ικανότητα των αγορών να τους ενσωματώσουν και να τους τιμολογήσουν.

Για τις τράπεζες και τους επόπτες αυτό σημαίνει:

• περισσότερη ανάγκη για stress tests με ενισχυμένα κλιματικά σενάρια,

• σαφέστερους στόχους στην αποεπένδυση από «βρώμικες» δραστηριότητες,

• και ενίσχυση των εργαλείων διαχείρισης φυσικών κινδύνων (από ασφάλιση μέχρι κεφαλαιακές απαιτήσεις).

Για τις κυβερνήσεις και τις επιχειρήσεις, η εικόνα είναι εξίσου καθαρή: η μετάβαση προχωρά, αλλά όχι τόσο γρήγορα όσο «τρέχει» η κλιματική κρίση.

Πηγή: Pagenews.gr