Πορεία χωρίς επιστροφή προς τον Άδη της ηθικής εξαχρείωσης
Η κάθοδος του Αλεξόπουλου είναι προδιαγεγραμμένη και ο Οικονομίδης την παρακολουθεί με σχεδόν χειρουργική εμμονή. Ο φακός παραμένει κολλημένος πάνω του, παρατηρώντας κάθε του κίνηση, κάθε του αυταπάτη, κάθε στιγμιαία ψευδαίσθηση ότι «κάπως θα τα φέρει βόλτα». Οι λεπτομέρειες της διαδρομής του προς τον Άδη της απόλυτης ηθικής εξαχρείωσης είναι αυτές που δίνουν στην ταινία το βάρος της.
Οι υπόλοιποι χαρακτήρες λειτουργούν περισσότερο ως καθρέφτες, ως θραύσματα του κόσμου γύρω του, παρά ως αυτόνομες οντότητες με δική τους διαδρομή. Μαθαίνουμε ελάχιστα γι’ αυτούς – μόνο ό,τι χρειάζεται για να εξυπηρετηθεί η πλοκή και να φωτιστεί ακόμη περισσότερο το σκοτεινό κέντρο: ο Θωμάς. Σε αυτό το σημείο η ταινία αγγίζει βαθιά τον πυρήνα της αρχαίας τραγωδίας. Ένας ήρωας, μια μοίρα που τον σπρώχνει, μία αδυναμία να αλλάξει ρότα.
Το γνώριμο σύμπαν Οικονομίδη: βία, ωμότητα, λούμπεν κόσμοι χωρίς φρένο
Οι μανιέρες του οικονομίδειου σύμπαντος είναι όλες εδώ, για να καθησυχάσουν τους φανατικούς του σκηνοθέτη: ωμοί διάλογοι που σε στιγμές προκαλούν ακόμη και γέλιο από αμηχανία, λεκτική και σωματική βία, λούμπεν ήρωες που αντιμετωπίζουν την ανθρώπινη ζωή και αξιοπρέπεια σαν αναλώσιμα υλικά μπροστά στο στόχο τους.
Κι όμως, στη «Σπασμένη Φλέβα» ο σκηνοθέτης δείχνει αξιοσημείωτη πειθαρχία. Αποφεύγει τη φλυαρία, χτίζει μεθοδικά την κλιμάκωση της έντασης, αφήνει τις εικόνες να αναπνεύσουν και να μεταφέρουν το δυστοπικό, βαρύ κλίμα χωρίς περιττούς μελοδραματισμούς, ακόμη και στις πιο φορτισμένες σκηνές. Οι χαρακτήρες εκφράζονται καθαρά, το συναίσθημα είναι γυμνό, χωρίς ασφαλιστικές δικλείδες.
Ένα φινάλε κυνικό, παγωμένο – τραγωδία χωρίς κάθαρση
Το φινάλε της ταινίας είναι από αυτά που μένουν. Συνδυασμός κυνισμού και άγνοιας, έρχεται όχι σαν εξιλέωση, αλλά σαν σφραγίδα. Ο Θωμάς Αλεξόπουλος ανήκει πια ολοκληρωτικά στη χώρα του απόλυτου κακού, χωρίς όμως να έχει πραγματική επίγνωση. Δεν γνωρίζει, άρα δεν μπορεί ούτε να μετανιώσει.
Το πάθος του να βρει χρήματα για να αποπληρώσει το χρέος, να σώσει το σπίτι του, ίσως και τη βασική του συναισθηματική σχέση, τον οδηγεί σε επιλογές που είναι τραγικές με την αρχαιοελληνική σημασία του όρου. Η αφήγηση σταματά τη στιγμή που το παζλ της ηθικής του κατάρρευσης ολοκληρώνεται, αλλά πριν δούμε τις συνέπειες των πράξεών του. Ο θεατής δεν λυτρώνεται, δεν ανακουφίζεται με μια τιμωρία, δεν αντικρίζει κάποια μεταφυσική δικαιοσύνη.
Οικονομίδης: δεν κουνάει το δάχτυλο, δείχνει απλώς την αφόρητη πραγματικότητα
Ο Γιάννης Οικονομίδης δεν ενδιαφέρεται να νουθετήσει, να διδάξει ή να μοιράσει ηθικά μαθήματα. Δεν σηκώνει το δάχτυλο. Αντίθετα, μας παραδίδει την πραγματικότητα ολόγυμνη: την αφόρητη, τοξική πραγματικότητα που γεννούν οι κοινωνικές συνθήκες, οι οικονομικές ανισότητες και οι σχέσεις που δεν οικοδομούμε ποτέ ουσιαστικά.
Γιατί να δούμε την τιμωρία του ήρωα; Και ποιοι είμαστε εμείς που θα τον κρίνουμε; Αυτές οι ερωτήσεις αιωρούνται πάνω από την ταινία, χωρίς ο σκηνοθέτης να δίνει εύκολες απαντήσεις. Από το εκρηκτικό «Σπιρτόκουτο» μέχρι σήμερα, ο Οικονομίδης παραμένει σταθερός στον στόχο του: να μετατρέπει τον ωμό ρεαλισμό σε τέχνη υψηλής αισθητικής αξίας, όταν προσεγγίζεται με συνέπεια, καλλιτεχνικά κριτήρια και πραγματικό μεράκι.
Ανάμεσα στον Λάνθιμο και τα ταμεία – ο ρεαλισμός που καίει
Η «Σπασμένη Φλέβα» είναι ήδη ταινία-συζήτηση. Δημιουργεί ουρές έξω από τα ταμεία, προκαλεί έντονες αντιδράσεις, χωρίζει το κοινό αλλά δεν αφήνει κανέναν αδιάφορο. Ο παραλληλισμός με τον Γιώργο Λάνθιμο είναι αναπόφευκτος. Ο Λάνθιμος παίζει σε ένα διεθνές γήπεδο, με τεράστιες παραγωγικές δυνάμεις, παγκόσμια διανομή και αστέρες. Ο Οικονομίδης, αντίθετα, κινείται με πολύ πιο λιτά μέσα, αλλά τα αποτελέσματά του είναι, αναλογικά, εκκωφαντικά και σαφώς πιο κοντά στη ζοφερή ελληνική πραγματικότητα.
Το σάουντρακ του Λεξ δίνει έναν ακόμη παλμό στην ταινία, δένοντας τον κόσμο του δρόμου, την αστική απελπισία και τη βία της καθημερινότητας με το κινηματογραφικό σύμπαν του Οικονομίδη. Η «Σπασμένη Φλέβα» δεν είναι μια ταινία για να τη δεις χαλαρά. Είναι μια εμπειρία που σε ζορίζει, σε πιέζει, σε φέρνει αντιμέτωπο με πλευρές της κοινωνίας – και του εαυτού σου – που ίσως θα προτιμούσες να αγνοήσεις.
Μην την προσπεράσετε. Η τραγωδία της μπορεί να είναι υπερβολικά κοντά στην αλήθεια μας.
Πηγή: Pagenews.gr