Τομ Μπάρακ «καίει» τους S-400: Πώς ανοίγει τον δρόμο για τουρκικά F-35 και ρόλο σε Γάζα–Συρία

Οι S-400 «παγώνουν», τα F-35 ξαναμπαίνουν στο τραπέζι

Η Τουρκία, σχεδόν μία δεκαετία μετά την αγορά του ρωσικού συστήματος S-400 που τη μετέτρεψε σε «παρία» εντός ΝΑΤΟ, φαίνεται ότι πλησιάζει σε μια θεαματική στροφή. Ο Τομ Μπάρακ, στενός σύμμαχος του Ντόναλντ Τραμπ και πρέσβης των ΗΠΑ στην Άγκυρα, άναψε φωτιές δηλώνοντας ότι τα ζητήματα γύρω από το ρωσικό σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας μπορεί να λυθούν μέσα στους επόμενους τέσσερις έως έξι μήνες, ανοίγοντας έτσι ξανά τον δρόμο για τα αμερικανικά F-35.bloomberg.com+1

Η Τουρκία, όπως παραδέχεται και ο ίδιος, δεν χρησιμοποιεί τους S-400 επιχειρησιακά – οι πύραυλοι, τα ραντάρ και ο εξοπλισμός παραμένουν αποθηκευμένα. Ωστόσο, η απλή κατοχή τους αρκεί για να κρατά παγωμένη τη σχέση της Άγκυρας με την Ουάσιγκτον. Ερωτηθείς αν η Τουρκία «πλησιάζει στο να απαλλαγεί από το σύστημα», ο Μπάρακ δεν κρύφτηκε πίσω από διπλωματικές διατυπώσεις: απάντησε καθαρά «ναι».Türkiye Today+1

Η αγορά των S-400, οι κυρώσεις CAATSA και το μπλοκάρισμα των F-35

Η απόφαση της Άγκυρας να αγοράσει S-400 από τη Ρωσία ήταν από την αρχή ωρολογιακή βόμβα στις σχέσεις της με τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ. Η Ουάσιγκτον προειδοποίησε ότι η συνύπαρξη ενός ρωσικού συστήματος μεγάλου βεληνεκούς με το υπερσύγχρονο αμερικανικό μαχητικό F-35 δημιουργεί τεράστιο κίνδυνο διαρροής κρίσιμων τεχνολογικών δεδομένων προς τη Μόσχα.

Το αποτέλεσμα ήταν η Τουρκία να εκδιωχθεί από το πρόγραμμα ανάπτυξης και συμπαραγωγής των F-35, ενώ επιβλήθηκαν και στοχευμένες κυρώσεις CAATSA σε τουρκικές αμυντικές εταιρείες, που τις εμπόδισαν να αγοράζουν ευαίσθητο αμερικανικό στρατιωτικό υλικό.bloomberg.com+1 Ήταν ένα σαφές μήνυμα: όποιος παίζει με ρωσικά συστήματα, μένει εκτός του αμερικανοκεντρικού κλαμπ υψηλής τεχνολογίας.

Σήμερα, με τον Μπάρακ να μιλά δημόσια για «λύση» μέσα σε λίγους μήνες, φαίνεται πως η Άγκυρα είναι διατεθειμένη να πληρώσει το πολιτικό κόστος του να απομακρύνει – ή τουλάχιστον να αποσύρει de facto – τους S-400, ακριβώς για να ξαναμπεί στο παιχνίδι της Δύσης με F-35, νέες αμυντικές συμφωνίες και αναβαθμισμένο ρόλο στο ΝΑΤΟ.

Η «φιλία» Τραμπ–Ερντογάν, η ενέργεια από τη Ρωσία και τα ανταλλάγματα

Σύμφωνα με τις πληροφορίες, το ζήτημα των S-400 βρέθηκε στο επίκεντρο της συνάντησης Τραμπ–Ερντογάν στον Λευκό Οίκο τον Σεπτέμβριο. Η Τουρκία θέλει F-35, η Ουάσιγκτον θέλει να δει απομάκρυνση από τη ρωσική επιρροή – όχι μόνο σε επίπεδο εξοπλισμών, αλλά και ενέργειας.

Ο Τραμπ, όπως αποκαλύπτεται, πρότεινε να επιτραπεί η επιστροφή της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35, υπό την προϋπόθεση ότι η Άγκυρα «θα κάνει κάτι» για τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου. Ο Μπάρακ υποστηρίζει ότι αυτό ήδη συμβαίνει, αφήνοντας να εννοηθεί πως η Τουρκία μειώνει σταδιακά την ενεργειακή της εξάρτηση από τη Μόσχα.armyrecognition.com+1

Την ίδια ώρα, ο Αμερικανός πρέσβης μιλά ανοιχτά για «φιλία» ανάμεσα σε Τραμπ και Ερντογάν, μια προσωπική χημεία που – όπως λέει – έχει βοηθήσει να «ξεπαγώσουν» οι σχέσεις των δύο χωρών από την επιστροφή του Τραμπ στην προεδρία. Αυτή η φιλία, όμως, έχει και τίμημα: βρίσκεται πάντα στη ζυγαριά μαζί με τα στρατηγικά συμφέροντα των ΗΠΑ στην περιοχή.

Γάζα: Η Άγκυρα ως χωροφύλακας της Χαμάς ή κόκκινο πανί για τον Νετανιάχου;

Πέρα από τους S-400 και τα F-35, ο Μπάρακ ανοίγει και ένα άλλο, εξίσου εκρηκτικό κεφάλαιο: τη Γάζα. Η Ουάσιγκτον, όπως λέει, θα ήθελε να δει την Τουρκία να συμμετέχει σε μια διεθνή δύναμη σταθεροποίησης, στο πλαίσιο του ειρηνευτικού σχεδίου Τραμπ για τη Λωρίδα της Γάζας. Η Άγκυρα, χάρη στις σχέσεις της με τη Χαμάς, θεωρείται ότι μπορεί να παίξει ρόλο-κλειδί στο να διασφαλιστεί ότι η οργάνωση θα καταθέσει τα όπλα και δεν θα αποτελεί ξανά άμεση απειλή για το Ισραήλ.

Ωστόσο, ο Μπάρακ εμφανίζεται κυνικά ρεαλιστής: δηλώνει ότι αμφιβάλλει σοβαρά αν ο Μπενιαμίν Νετανιάχου θα δεχθεί ποτέ τουρκική συμμετοχή σε τέτοια δύναμη, λόγω της βαθιάς ρήξης που υπάρχει στις σχέσεις Ισραήλ–Τουρκίας από την έναρξη του πολέμου στη Γάζα το 2023. Για να το πει ο ίδιος ο πρέσβης των ΗΠΑ, δείχνει πόσο χαμηλά βρίσκεται πλέον το επίπεδο εμπιστοσύνης ανάμεσα στις δύο χώρες.

Λίβανος, Χεζμπολάχ και ο φόβος ενός νέου πολέμου

Ο Τομ Μπάρακ δεν κρύβει την ανησυχία του ότι ο πόλεμος μπορεί να επεκταθεί από τη Γάζα και στα βόρεια σύνορα του Ισραήλ. Προειδοποιεί για τον κίνδυνο μια μεγάλης κλιμάκωσης στον Λίβανο απέναντι στη Χεζμπολάχ, την οποία, όπως και τη Χαμάς, χαρακτηρίζει οργάνωση υποστηριζόμενη από το Ιράν.

Αμφισβητεί ανοιχτά την ικανότητα του λιβανικού στρατού να εφαρμόσει τους όρους της εκεχειρίας που τερμάτισε την τελευταία μεγάλη σύγκρουση με το Ισραήλ, δηλαδή να αφοπλίσει τη Χεζμπολάχ. Την ίδια στιγμή, επισημαίνει ότι οι ισραηλινές επιθέσεις έχουν ενταθεί, καθώς το Τελ Αβίβ κατηγορεί τη σιιτική οργάνωση ότι επανεξοπλίζεται.

Χαρακτηριστική είναι η φράση του: «Όταν σκοτώνεις έναν τρομοκράτη, δημιουργείς δέκα». Με αυτόν τον τρόπο, ο Μπάρακ ουσιαστικά παραδέχεται ότι μια καθαρά στρατιωτική λύση απέναντι στη Χεζμπολάχ είναι αδιέξοδη και καλεί τους ηγέτες του Λιβάνου να ξεκινήσουν άμεσες συνομιλίες με το Ισραήλ – ακόμη κι αν οι δύο χώρες δεν αναγνωρίζουν επισήμως η μία την άλλη.

Συρία και νόμος Caesar: το «κλειδί» για επενδύσεις και ανασυγκρότηση

Ο Αμερικανός πρέσβης δεν παίζει ρόλο μόνο στην Τουρκία, αλλά και στη Συρία, ως ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ. Στο μέτωπο αυτό, ο Μπάρακ δείχνει να θεωρεί ότι ήρθε η ώρα για ένα ακόμη μεγάλο ξεπάγωμα: ζητά την κατάργηση του νόμου Caesar, του πακέτου μακροχρόνιων κυρώσεων που εδώ και χρόνια δένουν χειροπόδαρα την οικονομία της Συρίας.

Κατά τον ίδιο – και σύμφωνα με όσα αποδίδει στον Τραμπ – η κατάργηση του νόμου είναι απαραίτητη για να ανοίξει ο δρόμος σε επενδύσεις από αμερικανικές εταιρείες και κράτη του Κόλπου, όπως το Κατάρ και η Σαουδική Αραβία, ώστε να ξεκινήσει σοβαρή ανοικοδόμηση υπό τον νέο Σύρο πρόεδρο Αχμέντ Αλ-Σαράα. Η προσέγγιση αυτή μετατρέπει τη Συρία από «μαύρη τρύπα» κυρώσεων σε πιθανό εργοτάξιο γεωπολιτικής επιρροής, όπου η οικονομία γίνεται εργαλείο ισχύος.

Ένας πρέσβης, πολλά μέτωπα – και η Τουρκία στο κέντρο του παιχνιδιού

Ο Τομ Μπάρακ εμφανίζεται ως ο άνθρωπος που κινείται ταυτόχρονα σε τέσσερα εκρηκτικά μέτωπα: Τουρκία και S-400, Γάζα και διεθνής δύναμη σταθεροποίησης, Λίβανος και κίνδυνος νέου πολέμου, Συρία και άρση κυρώσεων. Το κοινό νήμα; Η προσπάθεια της κυβέρνησης Τραμπ να αναδιατάξει τον χάρτη επιρροής στη Μέση Ανατολή, με την Τουρκία σε ρόλο «αναγκαίου κακού» αλλά και κρίσιμου εταίρου.

Αν η Άγκυρα πράγματι απομακρύνει τους S-400 και ανοίξει ξανά τον δρόμο για τα F-35, δεν θα μιλάμε μόνο για μια εμπορική συμφωνία αμυντικού υλικού. Θα μιλάμε για μια στρατηγική επανευθυγράμμιση, με την Τουρκία να επιστρέφει πιο βαθιά στη δυτική αρχιτεκτονική ασφάλειας, την ώρα που οι πόλεμοι σε Γάζα, Λίβανο και Συρία απειλούν να ξαναχαράξουν τα σύνορα – κυριολεκτικά και μεταφορικά.

Πηγή: Pagenews.gr